جزئیات جدید از نحوه ابتلای برخی از اهالی روستای چنار محمودی به ایدز

چهارشنبه گذشته ویدئویی روی خروجی سایت‌های خبری قرار گرفت که نشان می‌داد اهالی روستای چنار محمودی مقابل شبکه بهداشت و فرمانداری لردگان تجمع کرده‌اند و با در دست داشتن کاغذ‌هایی که روی آن نوشته شده «انتقال ویروس اچ‌آی‌وی از سمت بهداشت روستا به مردم بی‌گناه» از ابتلای خود و فرزندان‌شان به ویروس اچ‌آی‌وی اعلام نگرانی می‌کردند و خواستار پاسخگویی مسئولان در این رابطه بودند.

کمی بعد از انتشار این ویدئوکلیپ بود که اظهارنظرات ضدونقیض زیادی از سوی برخی مسئولان مطرح شد و بازار شایعات را داغ کرد. اخبار غیررسمی که در کانال‌های تلگرامی دست‌به‌دست می‌شد حکایت از این داشت که بهورز خانه‌بهداشت روستا با سرنگ آلوده اقدام به نمونه‌گیری قندخون کرده و از این طریق اهالی مبتلا به ایدز شده‌اند. علاوه بر این حتی گفته می‌شد، اهالی روستا احتمال آلوده بودن وسایل حجامت و سوزن دستگاه اندازه‌گیری قندخون را دلیل اصلی این اتفاق می‌دانند. در حالی که بازار شایعات با هر خبر بزرگ و بزرگ‌تر می‌شد رئیس‌کل دادگستری استان چهارمحال‌وبختیاری همان روز از بازداشت بهورز روستا خبر داد که در همان ساعات اولیه انتشار این خبر، وزیر بهداشت در نامه‌ای به وزیر دادگستری خواستار اعاده حیثیت نیروی بهداشتی بازداشت شده شد و در نامه‌اش نوشت که از چندی قبل با پیگیری‌های یکی از بهورزان در یکی از روستا‌های شهرستان لردگان استان چهارمحال‌وبختیاری مواردی از ابتلا به ویروس HIV شناسایی و موضوع به نحو کاملاً محرمانه پیگیری و موارد جدید ردیابی شد و کانون آلودگی در معتادان تزریقی و افرادی با روابط نامطلوب شناخته شد.

نکته قابل تأمل در این ماجرا پایین بودن اطلاعات مردم درباره ویروس اچ‌آی‌وی و بیماری ایدز است. اینکه مردم راه‌های انتقال این بیماری و تفاوت میان ویروس اچ‌آی‌وی و ایدز را هنوز نمی‌دانند، در همین زمینه مدیر روابط عمومی وزارت بهداشت درباره روشی که گفته می‌شود اهالی این روستا از طریق آن به ویروس اچ‌آی‌وی مبتلا شده‌اند، می‌گوید: «تشخیص ویروس اچ‌آی‌وی در هر فرد بسته به زمانی که ویروس وارد بدن می‌شود متفاوت است. معمولاً یک تا چهار ماه طول می‌کشد ویروس اچ‌آی‌وی در خون فرد مبتلا شناسایی شود.»

دکتر کیانوش جهانپور درباره مطالبی که عنوان می‌شود مردم از طریق سرنگ آلوده در غربالگری قندخون آلوده شده‌اند، می‌افزاید: اولاً اینکه کمپین اندازه‌گیری قندخون وجود نداشته است مگر اینکه مردم به‌صورت پراکنده خودشان به مرکز بهداشت روستا برای اندازه‌گیری قندخون‌شان مراجعه کرده‌اند. اینکه گفته می‌شود به‌تازگی این افراد مبتلا به ایدز شده‌اند از لحاظ علمی کاملاً افسانه تلقی می‌شود. به‌گفته او، با توجه به اینکه در میان مبتلایان به ویروس اچ‌آی‌وی در روستای چنار محمودی کودکان و خردسالانی هم مشاهده می‌شود مشخص است که موضوع چیزی نیست که مربوط به رویدادی مشترک باشد، برای مثال بر فرض محال حتی اگر همه اعضای روستا با سرنگ آلوده تست قندخون انجام داده باشند باز هم سرنگ آلوده نمی‌تواند یک جمعیت ۱۸۰۰ تا دو هزار نفری را آلوده کند. استفاده از سرنگ آلوده در نمونه‌گیری قندخون در بهترین شرایط و با در نظر گرفتن بالاترین آمار مبتلایان نمی‌تواند به تعداد انگشتان دست آلودگی ایجاد کند. مضافاً اینکه اگر کسی اخیراً به ویروس اچ‌آی‌وی مبتلا شده باشد بازه زمانی ابتلا در آزمایش‌ها قابل تحلیل است درحالی‌که در موارد بیمار‌یابی که انجام شده چیزی به‌نام آلودگی اخیر به ویروس اچ‌آی وی وجود ندارد.

او درباره بازه زمانی ابتلا به ویروس اچ‌آی‌وی در اهالی روستای چنار محمودی عنوان می‌کند: در بیماریابی که در روستای چنار محمودی انجام شده برخی از موارد سی‌دی فور (نوع خاصی از گلبول‌های سفید خون است که ویروس اچ‌آی‌وی روی این سلول‌ها می‌چسبد) خون‌شان زیر ۲۰۰ و حتی زیر ۱۲۰ یا ۴۰۰ گزارش شده است، این نشان می‌دهد که هر اتفاقی هم افتاده باشد بین بازه زمانی ۵ تا ۱۰ سال گذشته این آلودگی‌ها منتقل شده است. بدیهی است که ویروس اچ‌آی‌وی در یک جمعیت کوچک از مسیر‌های مختلفی می‌تواند منتقل شود مثلاً از همسر‌به‌همسر یا از همسر به فرزند.

او در پاسخ به اینکه آیا جواب تست اچ‌آی‌وی بلافاصله بعد از ورود ویروس به بدن مثبت می‌شود، می‌گوید: برای تشخیص ویروس اچ‌آی‌وی «رپید تست» می‌گیرند که نتیجه رپید تست قطعی نیست، اگر نتیجه آن مثبت باشد آزمایش‌های تخصصی انجام می‌شود اگر فردی کم‌تر از چند هفته دچار ویروس اچ‌آی‌وی شده باشد آزمایش منفی است و باید سه ماه بعد آزمایش را تکرار کند حتی اگر فرد رفتار پرخطری داشته باشد و آزمایش اولیه‌اش منفی باشد باید سه ماه بعد دوباره آزمایش را تکرار کند.

جهانپور با اشاره به اینکه برخی از مواردی که در روستای چنار محمودی شناسایی شده‌اند همزمان علاوه بر اچ‌آی‌وی بیماری سل مقاوم به درمان هم داشتند که نشان می‌دهد این موضوع قدیمی است. با توجه به اینکه منابع و روش‌های انتقال مختلف است، با بررسی‌هایی که انجام شده راه انتقال و مسیر به اطلاع خود افراد هم رسانده شده است. آن چیزی که امروز برای ما مهم است شناسایی افراد اچ‌آی‌وی مثبت و هدایت آن‌ها به سمت مسیر درمان است.

او درباره آخرین وضعیت بهورز بازداشتی نیز می‌گوید: با حاشیه‌سازی‌هایی که علیه بهورز روستا شده مشکلاتی به لحاظ منطقه‌ای برای او ایجاد شده، ولی قطعاً بازداشت آن فرد برای تحت‌الحفظ ایشان و محافظت جانی از او تدبیر درستی نبود و حاشیه‌هایی ایجاد کرد که ارتباطی با موضوع نداشت و به حاشیه‌ها دامن زد.