به طور عادی هنگامی که پای ما آسیب میبیند یا عفونتی برای آن به وجود بیاید، درد برایمان هشداری برای مراجعه پزشک و آمادگی برای شرایط خطر خواهد بود. در افراد دیابتی اعصاب پا، تحت تاثیر دیابت قرار گرفته و درد کمتری در پاها حس میشود؛ این یعنی افراد دیابتی ممکن است درد ناشی از یک بریدگی کوچک یا تاول در پایشان را احساس نکنند.
احساس کرختی یا سوزن سوزن شدن میتواند نشان از عدم خونرسانی کافی به این عضو باشد. در فرد دیابتی، عروق پا تحت تاثیر قرارگرفته و تنگ و سخت میشوند بنابراین، حجم خون کمتری را به سمت پاها هدایت میکند. از نشانههای اختلال در خونرسانی به پا سرد شدن، رنگپریدگی و کبود شدن پاها خصوصا انگشتان است.
چه زمانی قطع پا ضروری میشود؟
نکته قابل توجه آن است که اگر بریدگیها درمان نشوند عفونت کرده و میتواند باعث سیاه شدن پا شود. «گانگرن» یا سیاه شدن پا عارضهای است که در صورت عدم درمان، میتواند به قطع پا منجر شود تا از آسیب به بخشهای بالاتر جلوگیری کند.
در بیماران دیابتی که اعصاب و عروق با یکدیگر درگیراند، حتی زخمهای کوچکهم باید مهم تلقی شوند چراکه ممکن است عفونت سریعا گسترش پیدا کرده و تمام طول پا و حتی کل بدن را درگیر کند. قرمزی، تعریق و داغ شدن پا از نشانههای عفونت در این عضو هستند.
هنگامی که خون کمتری به پا میرسد، این عضو به اندازه کافی اکسیژن و غذا دریافت نمیکند و همین سبب میشود نتواند در مقابل عفونتها جنگیده و به درستی زخمهارا ترمیم کند. مهمترین روش برای پیشگیری از آسیب به پاها حفظ سطح قندخون در محدوده طبیعی، تغذیه صحیح، ورزش و رعایت بهداشت فردی است. همچنین بیمار دیابتی باید روزانه پای خود را معاینه کند تا مشکلات کوچک را سریعا متوجه شده و جلوی آسیبهای بزرگ را با روشهای ساده شستشو و درمان موضعی، بگیرد.
توجه به برخی نکات میتواند باعث کاهش آسیب دیدن عضو در افراد دیابتی باشد:
هرروز پاهایتان را با آب گرم و صابون ملایم بشویید. به هر نوع ترک، تاول، پوسته پوسته شدن، بریدگی، خراش و قرمزی توجه کنید. دقت کنید که پس از هر بار شستوشو، پاها بویژه میان انگشتان به خوبی خشک شوند. درصورتی که پایتان دچار خشکی شده است میتوانید از کرمهای مرطوب کننده استفاده کنید اما، باید دقت کنید کرم را میان انگشتان پا استفاده نکنید.
درصورتی که پایتان دارای میخچه و پینه است به هیچ عنوان شخصا اقدام به برداشتن آن نکنید و موضوع را با پزشک خود درمیان بگذارید.
نشانههای عفونت را بهتر بشناسیم
تب و لرز یکی از نشانههای عفونت است که در صورت مشاهده باید آن را با پزشک در نیان بگذارید. عفونتهای کوچک با رعایت بهداشت روزانه و مراقبتهای ساده و مصرف آنتیبیوتیک تجویز شده از سوی پزشک قابل درمان است اما، درصورتی که درمان به تاخیر بیفتد، عفونت وسعت یافته و میتواند تا استخوان پا نفوذ کرده و شخص را نیازمند به جراحی کند.
چه نوع کفشی برای افراد دیابتی مناسب است؟
پنجه کفش باید به گونهای باشد که انگشتان پا به راحتی حرکت کنند. از آنجایی که پای شما از اعضای آسیبپذیر بدن شماست، کفشی که قسمت پنجه و پاشنهی آن باز است، انتخاب مناسبی برای شما نیست. دقت کنید همواره جوراب به پا داشته باشید.