پخش ویدئویی از خانمی که شروهخوانی میکرد به سرعت خبرساز شد. خبر این بود: «شروهخوانی خانم خواجه که لالایی سریال مختارنامه را خوانده بود از تلویزیون بوشهر.» این خبر و ویدئو اما دو اشتباه فاحش داشت. اول اینکه تکخوانی یک خانم از تلویزیون پخش نشده بود و از یک برنامه اینترنتی پخش شد و گاف بعدی هویت مهمان برنامه بود.
کسی که شروه «مختارنامه» را خوانده، خانمی به نام بحرانی است و شروهخوان برنامه «پریزاد»، برنامه اینترنتی لیان، خانمی به نام خواجه.
این بهانهای بود تا با مرتضی بهرامی تهیهکننده و مجری برنامه حرف بزنیم. درباره وایرال شدن ویدئو و البته درباره همین سوتفاهمها!
شروه خوانی بود دیگر درست است؟
بله شروه آوا و نغمه غمگینانه جنوب کشور است.
این ویدئو به نام خواننده لالایی مختارنامه خیلی چرخید؟
ایشان آن فرد نیستند که لالایی مختارنامه را خواندند. یک سری از افراد زمان انتشار ویدئوی برنامه ما چنین ادعایی کردند. این فقط حقهای برای این بوده که بازدید کلیپ را بالا ببرند. من هر پیجی که دیدم، رفتم و اطلاع دادم که اینها دو زن متفاوت هستند با دو هویت مختلف از دو شهرستان متفاوت. یکی برای شمال بوشهر که یک مکتب جدا از شروهخوانی دارد.
این خانم خواجه چهره مطرحی در موسیقی محلی هستند؟
ایشان یک خانم خوشصدا است که اینجا در مراسم فاتحه کم و بیش شرکت میکرده و میخوانده. صدای ایشان همیشه بوده و چیز خاصی نبوده که فراگیر شود. من به ایشان پیشنهاد دادم که یک برنامه میخواهم بسازم، شما تشریف بیاورید و در برنامه ما بخوانید. ایشان یک مشورت با خانوادهشان انجام دادند و آمدند و خوشبختانه به لطف ائمه اینطور پخش شد.
حساسیت دیگر این بود که گفتند برنامه از سیمای بوشهر پخش شده؟
این از سیمای بوشهر پخش نشده و برنامه ما از یک رسانه آزاد است.
یک عده گفتند پخش تک خوانی یک خانم از تلویزیون...
این شروهخوانی است. شروهخوانی از دست موسیقی آوازی است. مادربزرگ خودم وقتی آشپزی یا رفت و روب میکرد، شروه میخواند. دوبیتیهای کوهی، نادم، مفتون، پور شیدا، شیدا که دوبیتیسراهای معروف ما در بوشهر هستند را میخواندند. اینها سبکهای مختلف دارند که ما میگوییم گردههای مختلف شروهخوانی. در استان بوشهر از شمال استان تا جنوب آن این شروه را در سبکهای مختلف اجرا میکنند. مادربزرگها، مادرها میخوانند و این یک آواز غمگینانه است که خوانده میشود و خیلی هم دلنشین است. این نوا، نوای غم و اندوه است. من همیشه میگویم اگر مردم استان بوشهر و جنوب کشور مردمی بودند که همیشه در شادی بودند و زجر و زحمت نداشتند این آوازها نبود. چون کار بر روی دریا یا نخلستان طاقتفرساست. وقتی که خسته میشدند و دور هم مینشستند و موقع کار این آوازها سینه به سینه نقل شده و جلو آمده. ما هم تلاشمان این است که این آوازها را زنده نگه داریم که تقدیم آیندگان کنیم.
فکر میکردید برنامه اینترنتیتان این همه بازتاب پیدا کند؟
پخش شدن این برنامه هم لطف خدا و نظر ائمه بود. من یک نذری داشتم و دوست داشتم در ماه محرم و صفر براساس یک قراری بین خودم و خدا برای ائمه کار کنم و از فرهنگ خودم استفاده کردم و بهره جستم و دوست داشتم که این اتفاق قسمت آخر برنامهام در روز رحلت حضرت رسول و شهادت امام حسن مجتبی باشد و تا روز آخر صفر هم پوشش داده شود. با این نیت آمدیم و برنامه ساختیم و قسمتهای اول و دوم را با حضور آقای قنبری و صفوی بعد از تاسوعا و عاشورا منتشر کردیم و قسمتهای بعدی را که به پیادهروی اربعین که بزرگترین تجمع مسلمانها طبق گفته حضرت آقا است ما آمدیم چاوش خوانی کردیم که چاوش خوانی هم یک نوع موسیقی آوازی دیگر است که وقتی مردم سرزمین ما به سفرهای زیارتی میخواهند بروند از این آوا استفاده میکنند و نوع اشعار آن به گونهای است که از محتوای آن متوجه میشوید به کدام سرزمین قرار است مشرف شوند و به زیارت کدام امام میخواهند بروند. چاوشخوانی سفرهای مختلف متفاوت است. قسمت سوم از چهرههای سرشناس شروه استفاده کردیم و قسمت چهارم آقای آبیار که جوانترین شروهخوان است را آوردیم که در این اوضاع با صدای خوبشان میتوانستند بهترین موسیقی را بخوانند ولی شروهخوانی را انتخاب کردند و قسمت آخر هم خانم خواجه را آوردیم که دیدید. خدا کند توانسته باشیم مخاطب را راضی نگه داشته باشیم. ما در استان بوشهر وقتی کاری انجام میدهیم میگوییم خدا کند چند خدابیامرزی برایمان داشته باشد.
سراغ خانم بحرانی هم رفتید؟ او هم به برنامهتان میآید؟
خانم بحرانی زیاد به حضور در برنامه تمایل نداشتند. ما خانم خواجه را انتخاب کردیم برای اینکه نیمی از هویت موسیقی آوازی شروه متعلق به مادران و زنان جنوب است. میدانید چرا؟ چطور لالایی صفر تا صدش متعلق به مادرها است؟ یعنی اصلا این لالایی را مادرها اختراع کردند و شروهخوانی هم متعلق به مادرها است و ما نمیتوانیم آنها را نادیده بگیریم. همانطور که اگر من یک برنامه درباره لالایی بسازم اگر آقایان را بیاورم کمدی میشود در این مورد هم همین است. درباره حضور خانم بحرانی هیچ صحبتی نمیکنم چون هیچ مشخص نیست شاید ما این سعادت را داشتیم و توانستیم ایشان را به برنامه بیاوریم و صدا و تصویری از ایشان گرفتیم. تاکید میکنم بر روی شاید چون هنوز هیچ چیز مشخص نیست.