یکی از بخشهای گردشگری که در ایران رونق قابلتوجهی پیدا کرده گردشگری زیارتی است. بررسیها نشان میدهد گردشگرانی که به قصد زیارت وارد ایران میشوند میزان قابلتوجهی ارز وارد کشور میکنند و علاوهبر سفر به مقاصد زیارتی به سایر شهرها نیز سفر میکنند، از همین رو به علت وجود زیارتگاهها و ارزآوری گردشگران زیارتی، این طیف از توریستهای خارجی برای بازار گردشگری ایران از اهمیت ویژهای برخوردار است.
ولی تیموری معاون گردشگری وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری عنوان کرد: در مراسم اربعین حرکت تمامی زائران به سمت عراق بود، اما در هفته آخر ماه صفر و با نزدیک شدن به شهادت امام رضا(ع) سیلی از گردشگران داخلی و خارجی به سمت شهر مشهد حرکت کردند. در واقع میتوان گفت روند حرکت زائران از ایران به عراق به نوعی در هفته گذشته برعکس شد. در چند سال گذشته و با رشد «پیادهروی اربعین» هیات و کاروانهایی نیز از دو طریق زمینی و هوایی خود را در سالروز شهادت امام رضا(ع) به مشهد میرسانند.
وی افزود: اغلب گردشگران زیارتی پس از ورود به ایران علاوهبر مشهد؛ برای زیارت به قم برای زیارت آستانه حضرت معصومه(س)، شیراز و شاه عبدالعظیم تهران نیز میروند. علاوهبر آن امسال ۲۲ دستگاه مسوول فعالیت دارند تا تمامی زائران بهخصوص افرادی که پیاده در حال حرکت به سمت مشهد بودهاند با مشکل مواجه نشوند؛ وزارتخانه میراث فرهنگی نیز برای زائرانی که پیاده به سمت حرم راهی شدند خدمات اقامتی رایگان همچون خانه مسافرها، کاروانسراها و برخی از بناهای تاریخی را برای اسکان موقت در نظر گرفته بود. معاون گردشگری وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گفت: هر سال تعداد مسافران زیارتی رشد چشمگیری دارد که همین امر میتواند ایران را بهعنوان مقصد بزرگ در حوزه «گردشگری زیارتی» در جهان معرفی کند. در حال حاضر بیشتر گردشگران زیارتی از کشورهای عراق، جمهوری آذربایجان، افغانستان و پاکستان هستند. علاوهبر آن از کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز گردشگرانی برای زیارت به ایران سفر میکنند.
یوسف بیدخور سرپرست معاونت گردشگری ادارهکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان خراسان رضوی نیز در همین راستا اعلام کرد: امسال در دهه پایانی ماه صفر چهار میلیون و ۳۰۹ هزار و ۶۲۷ نفر زائر به مشهد مقدس وارد شدند که ۵۰۵ هزار نفر آن زائرانی هستند که «پیادهروی رضوی» داشته و از ۶ مسیر منتهی به مشهد وارد این شهر شدهاند و نسبت به سال گذشته حدود ۲۰ درصد افزایش داشته است. علاوهبر آن ۴۹۴ هزار و ۱۸۹ نفر زائر از طریق حملونقل عمومی جادهای، ۱۳۸ هزار و ۷۴۹ نفر از طریق هوایی، ۲۲۳ هزار و ۸۴۴ زائر از طریق راههای ریلی و دو میلیون و ۹۴۷ هزار و ۸۴۵ نفر با خودروهای شخصی خود وارد مشهد مقدس شدند. این آمارها در مقایسه با آمار زائران ورودی به مشهد مقدس در مدت مشابه سال گذشته از افزایش ۸/ ۲ درصدی خبر میدهد. طبق آمارها از اربعین حسینی حدود ۶۰ درصد واحدهای اقامتگاهی رسمی مشهد توسط گردشگران پر شد، اما در روزهای انتهایی ۱۰۰ درصد این واحدها به اجاره مسافران درآمد که در بخش اجاره اقامتگاهها نیز نسبت به سال گذشته با ۲ درصد رشد مواجه بودهایم.
وی درخصوص میانگین اقامت گردشگران زیارتی در این شهر گفت: بهطور میانگین اغلب مسافران سه شب و چهار روز در شهر مشهد اقامت میکنند. آموزش و پرورش استان ۲۰۰ مدرسه را در اختیار ادارهکل میراث فرهنگی قرار داد تا برای اسکان مسافران از آنها استفاده کند. سرپرست معاونت گردشگری ادارهکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان خراسان رضوی تصریح کرد: طی سالهای گذشته و امسال واحدهای رسمی و غیررسمی اقامتگاهی موجود در مشهد برای اسکان مسافران و گردشگران داخلی و خارجی کفایت کرده است؛ زیرا فضای این روزها به شکلی است که به علت اینکه مسافران برای عزاداری به این شهر سفر میکنند برخی از آنها ترجیح میدهند در زائرسراها، حسینیهها، مکانهای اوقافی و فضایهای مناسبتی اسکان یافته و به عزاداری بپردازند که این مکانها اغلب به زائران پیاده اختصاص داده شده است.
بیدخور با اشاره به ظرفیتهای اقامتی موجود عنوان کرد: با کمبود اقامتگاههای مختلف در این شهر مواجه نیستیم و تاکنون توانستهایم تمامی گردشگران و زائران را در این شهر اسکان دهیم و برای افزایش ظرفیت در حال حاضر ۲۷۶ واحد رسمی گردشگری در استان خراسان رضوی در حال ساخت داریم که در آنها زائرسراهای ارزانقیمت با هدف جذب بیشتر گردشگر نیز وجود دارد.