پشت پرده افزایش قیمت خودرو در هفته‌های اخیر
آن‌طور که از فضای بازار خودرو مشاهده می‌شود، افزایش قیمت خودرو در هفته‌های اخیر تنها مربوط به خودروهای زیر ۱۰۰ میلیون تومان است. در حال حاضر خودروهایی همچون پراید، پژو ۴۰۵، پژو ۲۰۶، کوییک، ساینا، تیبا و سمند زیر ۱۰۰ میلیون تومان قیمت دارند. این در شرایطی است که بازار خودرو در ماه های اخیر به دلیل رکود شدید، با کمترین تقاضا روبه رو است؛ تا جایی که گاها فعالان بازار عنوان می کنند مشتری در بازار خودرو وجود ندارد.
اواسط مهرماه خبر توقف تولید پراید منتشر شد و پس از آن، مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا، از خروج خانواده محصولات پراید از مدار تولید خبر داد. سید جواد سلیمانی در این خصوص توضیح داد: «از بهمن سال گذشته برنامه‌ریزی دقیق برای پایان دادن تولید این محصول آغاز شد و از ابتدای امسال نیز با افزایش تدریجی سهم سایر محصولات سایپا، این برنامه را به مرحله اجرا در آوردیم. با این حال، برای جلوگیری از وارد شدن التهاب به بازار، این موضوع را در آن زمان رسانه‌ای نکردیم.»
به گفته وی، «تولید فعلی پراید تا اتمام تعهدات در تاریخ‌های اعلام شده و تحویل خودروهای ثبت نامی انجام خواهد شد و کسانی که در طرح‌های پیش‌فروش و فروش‌فوری این محصول ثبت‌نام کرده اند، اطمینان داشته باشند که هیچ مشکلی در تحویل خودروهای آنان پیش نخواهد آمد و همه محصولات فروخته شده به آنها تحویل خواهد شد.»
سلیمانی تصریح کرد: «مهم‌ترین نکته در اجرای برنامه کاهش و توقف تولید خودرو پراید، بحث جایگزینی محصولات در خطوط تولید و البته بازار است که این بخش از برنامه نیز به طور کامل در حال اجراست و محصولات تیبا، کوییک و ساینا جایگزین محصولات خانواده پراید شده و می‌شوند و برای پراید هیچ جایگزین دیگری وجود ندارد اما توسعه محصولات بر روی پلت‌فرم‌های جدید و اختصاصی سایپا انجام خواهد شد که به زودی جزئیات آن را اعلام می‌کنیم.»
وی درباره زمان توقف تولید مدل‌های سواری خانواده پراید در بازار داخلی اعلام کرد: «همان‌طور که وزیر صنعت اعلام کردند، تولید پراید مدل۱۳۲ تا پایان دیماه ۹۸، پراید مدل۱۱۱ تا پایان اردیبهشت ۹۹ و پراید مدل۱۳۱ تا پایان تیرماه ۹۹ به پایان خواهد رسید.»
بر این اساس، وزیر صنعت، معدن و تجارت در روز اول آبان‌ماه در حاشیه هیات دولت و در جمع خبرنگاران به اعلام رسمی توقف تولید پژو۴۰۵ و پراید پرداخت. رحمانی اعلام کرد: «قرار است تولید سه مدل خودرو یعنی پراید ۱۱۱، ۱۳۲ و ۱۳۱ در دی، اردیبهشت و تیر ماه از رده خارج شود. همچنین تولید خودروی ۴۰۵ جی‌ال‌ایکس بنزینی تا آخر امسال متوقف می‌شود.»
چقدر پراید و پژو تولید شد؟
بررسی روند تولید و فروش پراید که سال آخر تولید خود را تجربه می‌کند، نشان از آن دارد که در ۷ ماهه امسال ۱۰۵ هزار و ۸۲۶ دستگاه پراید تولید و ۱۱۸ هزار و ۶۶۶ دستگاه به فروش رسیده که بیشترین میزان تولید در این مدت در اردیبهشت و بیشترین میزان فروش در شهریورماه به ثبت رسیده است.
از سوی دیگر، در بین محصولات ایران‌خودرو، گروه پژو (به جز پژو ۲۰۰۸) تیراژی ۱۲۰ هزار و ۵۰۰ دستگاهی تا پایان مهر امسال داشته که این آمار نشان از کاهش ۲۴.۵ درصدی پژویی‌ها در مقایسه با ۷ ماه سال گذشته دارد.
از آنجا که ایران‌خودرو آمار تولید محصولات پژویی را به تفکیک مدل به بورس ارائه نمی‌دهد، مشخص نیست مدل‌های ۲۰۶، ۴۰۵، ۲۰۷ و پارس هر کدام چند دستگاه تیراژ طی هفت ماه امسال داشته‌اند، هرچند به نظر می‌رسد سهم ۲۰۶ از دیگر اعضای خانواده‌اش بیشتر است.
چرا خودروهای پرتیراژ گران شد؟
در این شرایط، برخی از فعالان بازار معتقدند که خودروهایی چون پراید و پژو۴۰۵ به تبعیت از اعلام خبر توقف خطوط تولیدشان، با افزایش قیمت همراه شدند. البته این مساله از سوی سعید موتمنی، رییس اتحادیه نمایشگاهداران تهران رد شده است. این مقام صنفی گفته است: «زمانی که یک خودرو از رده خارج می‌شود، ارزش قیمتی آن هم کاهش خواهد یافت، زیرا با معرفی خودروی جایگزین مردم هم به‌دنبال محصولات به روز هستند، نه خرید خودروهای از رده خارج.»
موتمنی در بخشی از اظهارات خود با اشاره به وضعیت حاکم بر بازار خودروهای زیر ۱۰۰ میلیون تومانی و تاکید بر اینکه شرکت‌های خودروساز نیاز بازار را تامین نمی‌کنند، افزوده است: «ایران‌خودرو و سایپا نیاز بازار را در خودروهای پرتیراژ تامین می‌کنند که با اختلال در این موضوع، رشد قیمت‌ها به‌وجود آمده است.»
اما در حالی که رییس اتحادیه نمایشگاهداران خودرو تهران، اختلال در وضعیت عرضه شرکت‌های خودروساز را عامل افزایش قیمت می‌داند، احمد نعمت‌بخش رئیس انجمن خودروسازان، این مساله را رد می‌کند. این مقام صنفی برخلاف موتمنی، افزایش قیمت محصولات خانواده پراید را در بازار ناشی از اخبار منتشر شده در ارتباط با برنامه زمان‌بندی خروج این خودرو می‌داند.
به گفته وی، خبر توقف تولید پراید در هفته‌های گذشته به طور رسمی از سوی شرکت سایپا تایید و اعلام شد و بدیهی است که پس از انتشار آن، جو روانی بازار درباره خودرویی که فروش آن نیز به زودی کاملا متوقف می‌شود، کمی ملتهب شود و قیمت آن تغییر کند.»
نعمت‌بخش همچنین با مقایسه شرایط فعلی پراید با پیکان در زمان توقف تولید می‌گوید: «در بازار کشور ما معمولا خودروهایی که با توقف تولید مواجه می‌شوند، در بدو امر افزایش قیمت را تجربه می‌کنند، اما به‌تدریج و با فروکش کردن این التهاب روانی، بازار به تعادل بازمی‌گردد. این مساله در زمان خروج پیکان از خطوط تولید ایزان خودرو نیز اتفاق افتاد.»
نعمت‌بخش تاکید می‌کند: «کسانی که افزایش یک میلیون تومانی یک خودروی در حال خروج از خط تولید و بازار را به خودروسازان نسبت می‌دهند، بگویند عامل شکستن حباب و کاهش ۱۰ میلیون تومانی همین خودرو در بازار آزاد که خودروسازان هیچ سودی از افزایش قیمت‌ها در آن ندارند، چه کسی بوده است؟»
فعالان بازار چه توصیه‌ای دارند؟
در این شرایط، فعالان بازار خودرو به خریداران توصیه می‌کنند: «از ورود به بازار خودرو به قصد سرمایه گذاری پرهیز کنند؛ چراکه با توجه وضعیت پیش رو، با ریزش قیمت‌ها متضرر خواهند شد.»
به گفته رییس اتحادیه نمایشگاهداران و فروشندگان خودرو، «قیمت‌ها زمانی افزایش خواهند یافت که قیمت ارز نوسان داشته باشد و این روزها نوسانی در بازار ارز نداریم. پس نباید نوسانی در بازار خودرو داشته باشیم و مردم باید آگاه باشند و به قیمت های اعلامی برخی سایت ها اعتماد نکنند.»
