همه چیز درباره فصل 6 سریال «پایتخت»/ از بازگشت بهبود تا مرگ بابا پنجعلی
اوایل کار به نظر نمی‌آمد که قصه‌های یک خانواده معمولی از خطه شمال آن هم در قالب یک سریال تلویزیونی در چارچوب سریال تلویزیونی بتواند مخاطبان بسیاری را به خود جذب کند اما زمانی که فصل اول سریال «پایتخت» در فروردین سال ۹۰ به روی آنتن رفت، همه این تصورات از بین رفت. تا جایی که اولین سریال تلویزیونی بود که در سال‌های اخیر به فصل ۶ هم رسید! سیروس مقدم که یکی از با سابقه‌ترین کارگردان‌های تلویزیونی است بعد از ساخت نزدیک به ۳۰ سریال برای تلویزیون توانست سریالی بسازد که درصد بالایی از مخاطبین واقعی را برای خود رقم زد.تا جایی که حالا دیگر مخاطبان عادت کرده‌اند که نوروز خود را با قصه‌های خانواده نقی معمولی بگذرانند.
** تعویقی که در تولید و پخش افتاد!
در این هشت سالی که از شروع فصل اول سریال پایتخت می‌گذرد، تا سال ۹۳ همه ساله در نوروز شاهد این سریال پرمخاطب تلویزیونی بودیم، اما در سال ۹۴ پایتخت در قالب سی قسمت و در ماه رمضان پخش شد. نکته دیگر در مورد پایتخت این است که غیر از فصل ۵ و ۶ سایر فصل‌های سریال به طور هر ساله پخش شد. اما دو فصل پایانی هر کدام با دو سال وقفه تولید و پخش شد.
** خانواده دوستی، از ارکان «پایتخت» است
پایتخت قصه‌های خانواده‌ای اهل شمال را به تصویر می‌کشید که سادگی و صمیمیت آنها زبانزد خاص و عام بود. خانواده دوستی، احترام به بزرگترها، تربیت درست فرزندان و ... مهمترین مواردی بود که در این سریال در قالب و قصه‌های مختلف به آنها پرداخته شده بود.
** درگذشت ناگهانی نویسنده «پایتخت»
در شرایطی که قرار بود سال گذشته و برای نوروز ۹۸ یک قسمت از پایتخت در قالب فیلم تلویزیونی ساخته شود درست چند روز مانده به آغاز تصویربرداری، خشایار الوند نویسنده این سریال بر اثر ایست قلبی درگذشت. با فوت الوند عملا این یک قسمت بلاتکلیف ماند و هنوز مشخص نیست که این یک قسمت از فیلم‌نامه ساخته می‌شود یا نه.
** مرگ باباپنجعلی اتفاق خوشایند و ناخوشایند
اما محسن تنابنده بازیگر و سرپرست نویسندگان «پایتخت» در گفت‌وگویی که با یک برنامه تلویزیونی داشت، به عدم حضور باباپنجعلی و مرگ او در فصل ۶ اشاره کرد. شخصیتی که به عقیده بسیاری شاید کارکرد خود را از قصه و همراهی این خانواده از دست داده بود.اما نمی‌توانیم منکر این شویم که بابا پنجعلی در فصل‌های نخست رنگ و بوی جدیدی داشت و خیلی‌ها نقی را به واسطه احترامی که به پدر می‌گذاشت، دوست داشتند.
قطعا با تغییر نویسنده و بعد از گذشت 6 فصل از ابتدای این سریال برخی اتفاق‌های جدید در بخش نگارش و نوع چیدمان قصه‌ها و شخصیت‌ها در کنار هم رخ داده است. یکی از این اتفاق‌های پر از سوال و جالب توجه حضور گروه تولید در اروپا، اضافه شدن 3 بازیگر جدید و حضور مهران احمدی به شکل جدید در فصل 6 پایتخت است. درباره تمامی اتفاق‌های جدید با «آرش عباسی» نویسنده جدید این سریال گفت‌وگو کردیم.
** نگارش قسمت ۶ به پایان رسید
«آرش عباسی» که این روزها به همراه محسن تنابنده نگارش این سریال را به عهده دارد در گفت‌وگو با فارس تاکید کرد که تاکنون نزدیک به ۶ قسمت را نوشته است و مابقی که حدود ۱۵ قسمت است را به طور روزانه می‌نویسد. به عقیده او شکل پایتخت به گونه‌ای است که باید دید قصه در چند قسمت به پایان می‌رسد.
** آغاز تصویربرداری از اوایل آذرماه در شمال کشور
او گفت به این دلیل که سریال برای باکس نوروزی شبکه یک سیما تهیه و تولید می‌شود بنا است تا هر چه زودتر مراحل تولید را شروع کند. بر همین اساس قرار است نویسنده تا ۸ قسمت را بنویسد و بعد تصویربرداری از شمال کشور آغاز شود.
** عدم حضور گروه نویسندگان!
با اینکه به دلیل شتاب زدگی و شروع تولید نزدیک به پخش و حین پخش، همیشه از حضور گروه نویسندگانی مثل مرحوم خشایار الوند، حسن وارسته، کوروش نریمانی، امیر حسین صادقی و ... برای نگارش پایتخت بهره می‌بردند، اما امسال در عدم حضور الوند، تنها نویسنده سریال «آرش عباسی» است و این یکی از نگرانی‌های مخاطبین این سریال است که در نبود نویسنده‌های دیگر در کنار عباسی آیا سریال سر و شکل گذشته را خواهد داشت؟
** سختی‌های نگارش سریالی مثل پایتخت
عباسی معتقد است: نگارش سریالی مثل پایتخت کار ساده‌ای نیست و قطعا در زمان پخش سخت‌تر هم می‌شود. الان همه تلاشمان را به کار بستیم تا قبل از اینکه تصویربرداری شروع شود از نظر متنی به جای قابل قبولی برسیم که دیگر زمان تولید با شتاب زدگی مواجه نشویم. از آنجایی هم که تنابنده بازی هم می‌کند بعد از شروع تولید کار سختی پیش رویم هست.
** نویسنده‌هایی که از تئاتر آمدند
عباسی که در گذشته بیشتر به نگارش نمایش‌نامه مشغول بوده است، چند سریال هم برای مراکز استان‌ها نوشته است، اما شاخص‌ترین و جدی‌ترین کار وی سریال پایتخت است. او معتقد است نمایش‌نامه نویس تقریبا همه کارهای سخت را انجام داده است و سخت‌تر از نمایش‌نامه نویسی وجود ندارد و فیلم‌نامه و سریال نوشتن به نسبت نمایش‌نامه نویسی کار راحت‌تری است آنهم به دلیل اینکه شما در سریال و فیلم با تنوع زمان و مکان روبرو هستید که در نمایش‌نامه نویسی خیلی کمتر است. ضمن اینکه تمامی نویسنده‌های این سریال تاکنون از نویسنده‌های با سابقه در تئاتر هستند.
** اشتباهات هم به خوبی دیده می‌شوند
قطعا هر مخاطب تلویزیون و حتی مخاطبی که ادعا می‌کند تلویزیون تماشا نمی‌کند، لااقل سریال پایتخت را دیده است. این نویسنده ضمن بیان سختی نگارش این سریال اعتقاد دارد که در پایتخت شما با یک سریال امتحان پس داده مواجهید. این سریال در 5 فصل ساخته شده و در هر فصل هم موفقیت‌هایی را برای خود کسب کرده است و تمامی کاراکترهایش شکل و شمایل خود را پیدا کرده‌اند و مخاطب آنها را دوست دارند و همذات‌پنداری می‌کند. البته همین موضوع که کوچکترین اشتباه هم باعث می‌شود مخاطب متوجه شود نیز کار را سخت می‌کند.
** حضور ۳ بازیگر جدید
در هر فصل از این سریال تعدادی بازیگران جدید اضافه و حذف می‌شوند. از جمله آنها می‌توان به حذف باباپنجعلی بعد از 5 فصل اشاره کرد. اما عباسی می‌گوید که کاراکترها به همان شکل و شمایل قبلی پیش خواهند رفت و شخصیت‌های قبلی همگی در این فصل هم حضور دارند، اما 3 کاراکتر جدید به سریال اضافه خواهند شد که هنوز بازیگرانشان انتخاب نشده است. به این دلیل که قصه در شمال کشور می‌گذرد طبیعتا این سه کاراکتر جدید هم برای همان خطه هستند که در کنار این آدم‌ها زندگی می‌کنند. البته در تمامی این فصل‌های پایتخت به همین شکل بوده است و در کنار کاراکترهای اصلی کاراکترهای دیگری هم حضور داشتند.
** بازگشت بهبود و ایجاد یک ابهام!
یکی از اتفاق‌هایی که قرار است در فصل جدید پایتخت رخ دهد، بازگشت شخصیت بهبود با بازی مهران احمدی است. مهران احمدی که همسر خواهر نقی را ایفا می‌کرد در فصل سه و به طور ناگهانی از این سریال جدا شد. دلیل سازندگان ایفای نقش همزمان او در یک فیلم سینمایی بود و در خلال قصه سیروس مقدم گفت: در قسمت قبلی ما اعلام کردیم بهبود سارس گرفته و به آفریقا رفته است و حین آموزش و پرورش فیل فوت کرده و جسد او را آتش زده اند. اما او برمی گردد و چگونگی برگشتن او هم بامزه است. یکی از من پرسید قرار است برای این فصل به آفریقا برویم، اما من به او گفتم که آفریقا را به سریال می‌آوریم و قصه جذابی دارد که خود بهبود هم در آن هست و روح نیست.
در قسمت ابتدایی فصل چهار برای بهبود مجلس ترحیمی برگزار کردند. حال بعد از عدم حضور این بازیگر در دو فصل، در نبود شخصیت بابا پنجعلی این نقطه ابهام وجود دارد که نویسنده در فصل جدید چطور می‌خواهد از حضور او رونمایی کند که قطعا این یکی از نکات ویژه و جذاب برای مخاطبین پایتخت در فصل ۶ خواهد بود.عباسی در اینباره می‌گوید: یادم است زمانیکه کاراکتر بهتاش به سریال اضافه شد مردم ارتباط خوبی با او برقرار کردند. در این فصل می‌توانیم این کاراکتر را در بهبود ببینیم، مطمئنا بازگشت بهبود بعد از گذشت دو فصل، شکل تازه‌ای به کار می‌دهد.
** دوری از فانتزی در یک سریال کمدی
تا به الان و در این ۵ فصل «پایتخت» گاهی فانتزی‌هایی از جمله کاریکاتورهایی که برای زندگی شخصی ارسطو و از دست دادن همسرش طراحی شده بود، وجود داشته است. اما این بار نویسنده سریال با رد این موضوع می‌گوید: خیلی تلاش کردیم تا در این فصل از فانتزی دوری کنیم و معتقدم در سریالی که مردم با آن به خوبی ارتباط برقرار کردند دیگر فانتزی جواب نمی‌دهد. حتی هیچ کس جایگزین شخصیت پنجعلی نشده است و در خواب و رویا هم او را نمی‌بینیم، اما ترفندهایی چیده شده که از نبودش هم به نحو احسن استفاده شود.
** «پایتخت ۶» سفر به اروپا را تجربه می‌کند
گروه تولید پایتخت تا به حال سفرهای مختلفی را تجربه کرده‌اند و غیر از جنوب کشور و شهرستان قشم، به چین و ترکیه نیز رفته‌اند اما در فصل جدید طبق گفته نویسنده قرار است گروه تولید به همراه چند بازیگر اصلی به اروپا سفر کنند و سکانس‌های کوتاهی را در یک کشور اروپایی مقابل دوربین ببرند. دلیل انتخاب اروپا این است که یکی از کاراکترهای اصلی بنا به قصه مجبور است به اروپا برود و به همین دلیل قصه هم درآنجا ضبط خواهد شد. در شرایطی که ممکن است هزینه‌های بالای تولیدی به گروه تحمیل شود، باید گفت که از قبل برنامه‌ای برای سفر به اروپا نداشتیم اما به اقتضای نقش و قصه مجبور شدیم، البته هنوز مشخص نیست که قرار است کدام بازیگران به این سفر بروند.
** قصه‌ای اجتماعی با نقد سیاسی و اقتصادی
اغلب نقد سیاسی و اجتماعی چاشنی فصل‌های متعدد پایتخت بوده است و شاید همین هم یکی از دلایل موفقیت و پرمخاطب شدن این سریال است. اما نویسنده فصل ۶ پایتخت، این سریال را کاری اجتماعی می‌داند که تا به حال تجربه نگارش در این ژانر را هم داشته است. حتی او این شب‌ها یک تئاتر با نام «پارتی» را نویسندگی و کارگردانی می‌کند که موضوعی اجتماعی دارد. لازمه پایتخت وجود نگاه اجتماعی است به این دلیل که کاراکترهایش کاراکترهایی هستند که در دسترس‌اند و با تمامی مشکلات امروزی جامعه فعلی دارند زندگی می‌کنند. در نتیجه خنده‌دار می‌شود اگر مثل آدم‌های امروزی گرفتاری‌های امروزی و از جنس آنها نداشته باشند و اقتصاد و سیاست در نوع نگاهشان دخیل نباشد.
** ساخت تله فیلم در نبود خشایار الوند/ استفاده از ایده‌های خشایار الوند
همانطور که می‌دانید قبل از فوت خشایار الوند قرار بود در شب نوروز سال ۹۸ شاهد یک قسمت از سریال پایتخت باشیم، اما با از دست دادن این نویسنده محقق نشد. در شرایطی که متن‌های این تک قسمت موجود است، عباسی می‌گوید که این احتمال وجود دارد تا همان یک قسمت با اینکه پایان‌بندی مشخصی ندارد یک روز بالاخره ساخته شود. او می‌گوید که در متن‌هایی که نوشته است از آن یک قسمت استفاده نکرده است، اما قطعا از ایده‌های خشایار الوند استفاده می‌کند.
** قصه‌ای با محوریت خانواده
این سریال همیشه یا از شمال شروع شده و یا از شهرها و کشورهای دیگری آغاز و بعد به شمال رسیده است و شهر شمال یکی از شهرهای اصلی در این سریال به شمار می‌رود. ساختار این سریال با قصه‌های تو در تو شکل گرفته است. اما نویسنده معتقد است پایتخت از بنیان و استحکام خانواده حرف می‌زند و این آدم‌ها هستند که در کنار یکدیگر مفهوم پیدا می‌کنند و پایتخت دارد نقدی به زندگی امروزی می‌زند ئ سعی دارد تا دوباره خانواده‌ها را دور هم جمع کند.
در این سریال محسن تنابنده، احمد مهرانفر، ریما رامین‌فر، مهران احمدی، بهرام افشاری، هومن حاجی عبداللهی، نسرین نصرتی و سارا و نیکا فرقانی اصل به ایفای نقش پرداختند.
