انتخابات پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری اسفند ۱۳۹۴ همزمان با انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی در سراسر کشور برگزار و ۸۸ نماینده مردم در این مجلس برای یک دوره هشت ساله انتخاب شدند. ۸۸ نمایندهای که حالا هفت نفر از آنها از دنیا رفتهاند و در انتخابات میاندورهای دوم اسفند ۱۳۹۸ تکلیف کرسیهای خالی آنان مشخص خواهد شد.
جای خالی دو هاشمی
با درگذشت اکبر هاشمیرفسنجانی (۱۹ دی ۹۵)، سید ابوالفضل میرمحمدی (۳ آذر ۹۸) و نصرالله شاهآبادی (۲۱ اسفند ۹۶) نمایندگاه مردم تهران، سید محمود هاشمیشاهرودی (۳ دی ۹۷) نماینده مردم خراسانرضوی، محمد مومن (۲ اسفند ۹۷) نماینده مردم قم، اسدالله ایمانی (۱۷ اردیبهشت ۹۷) نماینده مردم فارس و حبیبالله مهماننواز (۲ اردیبهشت ۹۷) نماینده مردم خراسانشمالی، انتخابات میاندورهای مجلس خبرگان رهبری برای جایگزینی این هفت نفر در پنج استان کشور برگزار میشود.
مجلس خبرگان رهبری طبق اصول ۱۰۷، ۱۰۸ و ۱۱۱ قانون اساسی مسئولیت تعیین و نظارت بر ولی فقیه را به عهده دارد. مسئولیت حراست از مهمترین رکن نظام جمهوری اسلامی ایران به عهده نمایندگانی است که علاوه بر اشتهار به دیانت، شایستگی اخلاقی و نداشتن سوابق سوء سیاسی و اجتماعی باید بینش سیاسی و اجتماعی و آشنایی به مسائل روز داشته باشند و مهمتر از همه اینکه به حدی از اجتهاد رسیده باشند که بتوانند بعضی از مسائل فقهی را استنباط کنند و ولی فقیه واجد شرایط رهبری را تشخیص دهند.
این مجلس از ۸۸ نماینده تشکیل میشود که تهران با ۱۶ کرسی بیشترین نمایندگان را در مجلس خبرگان رهبری دارد و پس از آن استانهای خراسانرضوی و خوزستان با شش نماینده، اصفهان، فارس، آذربایجانشرقی با پنج نماینده، گیلان و مازندران با چهار نماینده و آذربایجانغربی و کرمان با سه نماینده دارای بیشترین نماینده در این مجلس هستند. همچنین استانهای اردبیل، البرز، سیستانوبلوچستان، قزوین، کردستان، کرمانشاه، گلستان، لرستان، مرکزی و همدان با ۲ نماینده و سایر استانها یعنی قم، ایلام، بوشهر، چهارمحالوبختیاری، خراسانجنوبی، خراسانشمالی، زنجان، سمنان، کهکیلویهوبویراحمد، هرمزگان و یزد با یک نماینده، اعضای مجلس خبرگان رهبری را تشکیل میدهند.
انتخابات ۹۴ و جا ماندن یزدی و مصباح از خبرگان پنجم
انتخابات پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری به خصوص برای ۱۶ کرسی تهران جذابیت خاصی داشت. اصلاحطلبان و اصولگرایان با لیستهایی جداگانه که مشترکاتی هم داشتند به رقابت با یکدیگر پرداختند و با توجه به حال و هوای سال ۹۴ و "تکرار" رئیس دولت اصلاحات برای لزوم رای دادن به تمامی افراد هر دو فهرست اصلاحطلبان (مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری)، مردم تهران در اقدامی بیسابقه با رای دادن به لیست اصلاحطلبان نتیجه جالبی را در انتخابات ۹۴ رقم زدند.
در انتخابات مجلس شورای اسلامی هر ۳۰ کاندیدای اصلاحطلب و در انتخابات مجلس خبرگان رهبری ۱۵ کاندیدای مورد حمایت اصلاحطلبان به سرلیستی اکبر هاشمیرفسنجانی که البته هفت نفر از آنان با لیست اصولگرایان مشترک بودند (محمدعلی موحدیکرمانی، محمد امامیکاشانی، محسن قمی، ابراهیم امینی، قربانعلی درینجفآبادی، محمد محمدیریشهری و سید ابوالفضل میرمحمدی) راهی مجلس خبرگان رهبری پنجم شدند. از لیست اصلاحطلبان تنها محمد سجادیعطاآبادی انتخاب نشد و احمد جنتی به جای او و به عنوان نفر شانزدهم تهران به خبرگان پنجم راه یافت و از همانجا هم به ریاست این مجلس رسید. از نکات جالب این انتخابات راه نیافتن محمد یزدی رئیس مجلس خبرگان چهارم و محمدتقی مصباحیزدی پدر معنوی جبهه پایداری و نماینده پیشین خبرگان به مجلس خبرگان پنجم بود.
حالا و در انتخابات میاندورهای خبرگان پنجم با خالی شدن هفت کرسی (۳ کرسی در تهران و یک کرسی در خراسانرضوی، قم، فارس و خراسانشمالی) تعدادی از بازماندگان انتخابات ۹۴ قصد حضور از میانه راه در مجلس پنجم خبرگان را دارند؛ از جمله محمد یزدی و محمد تقی مصباحیزدی. ثبتنام داوطلبان نامزدی در انتخابات اولین میاندورهای پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری، که در ۵ استان برگزار میشود از ۱۵ آذر آغاز شد و تا ۲۱ آذر ادامه داشت.
در این میان روز ۲۰ آذر نماینده آیتالله محمد یزدی با حضور در فرمانداری قم مراحل نامنویسی وی را در انتخابات میاندورهای پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری از حوزه انتخابیه استان قم انجام داد. یزدی عضو فقیه شورای نگهبان و رئیس شورای عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم است که پیش از این نماینده استان تهران در دورههای دوم، سوم و چهارم و رئیس مجلس چهارم خبرگان رهبری بوده است.
همچنین در روزهای اخیر حسین جلالی مسئول دفتر آیتالله محمد تقی مصباح یزدی، از تصمیم رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) مبنی بر ثبتنام برای انتخابات میاندورهای مجلس خبرگان رهبری خبر داد و گفت: از چندی پیش جمعی از علما و نخبگان مشهد مقدس از آیتالله مصباحیزدی درخواست کردند تا برای انتخابات مجلس خبرگان رهبری از حوزه انتخابیه خراسانرضوی حضور یابند که در نهایت ایشان این درخواست را پذیرفتند.
مصباحیزدی روز پنجشنبه ۲۱ آذر از حوزه انتخابیه خراسانرضوی برای حضور در انتخابات میاندورهای مجلس خبرگان رهبری پنجم ثبتنام کرد.
در صورت انتخاب این دو فقیه از قم و خراسانرضوی، آنان جایگزین محمد مومن (نماینده فقید قم) و سید محمود هاشمیشاهرودی (نماینده فقید خراسانرضوی) در خبرگان پنجم خواهند شد.
شرایط نامنویسی داوطلبان انتخابات میاندورهای مجلس خبرگان
سید اسماعیل موسوی دبیر ستاد انتخابات کشور روز چهارشنبه ۲۰ آذر با اعلام آخرین وضعیت ثبتنام انتخابات میاندورهای مجلس خبرگان رهبری گفت: تاکنون ۲۰۸ نفر نام نویسی کرده اند که به تفکیک استانی از استان قم ۱۰۵ نفر، استان تهران ۷۱ نفر، استان خراسان رضوی ۱۳ نفر، استان خراسان شمالی ۱۳ نفر و استان فارس ۶ نفر ثبتنام کردهاند.
همچنین سیداحمد خاتمی سخنگوی هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری روز دوشنبه ۴ آذر درباره شرایط نامنویسی داوطلبان انتخابات میاندورهای مجلس خبرگان توضیحاتی ارائه کرد.
خاتمی با اشاره به برگزاری انتخابات میاندورهای مجلس خبرگان رهبری در دوم اسفند ۹۸ اظهار کرد: هفت عضو جدید مجلس خبرگان رهبری در نخستین انتخابات میاندورهای این مجلس از دوره پنجم؛ دوم اسفند ماه سال جاری در استانهای تهران، فارس، خراسان رضوی، قم و خراسان شمالی انتخاب میشوند. سه نفر از این نمایندگان مربوط به استان تهران و چهار نماینده دیگر متعلق به استانهای فارس، خراسانرضوی، قم و خراسانشمالی است اما هیچ محدودیتی از نظر تعداد داوطلبان نمایندگی مجلس خبرگان رهبری وجود ندارد.
وی با اشاره به اطلاعیه وزارت کشور برای زمان نامنویسی داوطلبان مجلس خبرگان از ۱۵ تا ۲۱ آذر ادامه داد: داوطلبان باید در آزمون کتبی و شفاهی پذیرفته شوند و صلاحیت آنان تایید شود که تشخیص آن، طبق قانون بر عهده شورای نگهبان است. علاوه بر لزوم تایید صلاحیت داوطلبان مجلس خبرگان رهبری، تایید اجتهاد داوطلبان در حدی که بتوانند فقاهت رهبری را تشخیص دهند هم ضروری است.
سخنگوی هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری همچنین درباره تغییر شرایط داوطلبان نمایندگی این مجلس گفت: هنوز تغییری در این باره ایجاد نشده است و این تغییرات باید در صحن علنی این مجلس بررسی و مصوب شود که با توجه به برگزاری انتخابات میاندورهای مجلس خبرگان در دوم اسفند، مصوبه مذکور برای این دوره از انتخابات اعمال نمیشود.
فردای آن روز (سهشنبه ۵ آذر) شورای نگهبان در اطلاعیهای زمان، مکان و منابع آزمون علمی، انتخابات اولین میاندورهای پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری را اعلام کرد.
متن اطلاعیه شورای نگهبان در این باره به شرح زیر است:
«بسم الله الرحمن الرحیم
اطلاعیه زمان و مکان برگزاری آزمون علمی، انتخابات اولین میاندورهای پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری
از کلیه داوطلبین گرامی ثبت نام کننده در انتخابات اولین میان دورهای پنجمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری برای شرکت در آزمون علمی دعوت به عمل میآید.
زمان؛ پنج شنبه ۲۸ آذر ۱۳۹۸ ساعت ۸ صبح
مکان؛ شهر مقدس قم - دبیرخانه مجلس خبرگان
مواد و منابع امتحان؛ مکاسب، کفایه و سئوال اجتهادی
مدارک لازم؛ اصل کارت ملّی
از پذیرفته شدگان آزمون کتبی برای شرکت در آزمون شفاهی دعوت به عمل میآید.»
مگر اسباب بزرگی همه آماده کنی