طرح شبکه ملی اطلاعات در کشور از اواخر سال ۱۳۸۴ مطرح و مهمترین دلیل پیادهسازی این شبکه در آن سال کاهش وابستگی به شبکه جهانی اینترنت اعلام شد. در سند «ضرورت تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات» آمده که شبکه ملی اطلاعات به عنوان زیرساخت ارتباطی کل فضای مجازی، شبکه همه شبکههای کشور است.
در ویکیپدیای فارسی در تعریف اینترنت آمده است: اینترنت سامانهای جهانی از شبکههای رایانهای به هم پیوستهاست که از پروتکلِ «مجموعه پروتکل اینترنت» برای ارتباط با یکدیگر استفاده میکنند. به عبارت دیگر اینترنت، شبکه شبکههاست که از میلیونها شبکه خصوصی، عمومی، دانشگاهی، تجاری و دولتی در اندازههای محلی و کوچک تا جهانی و بسیار بزرگ تشکیل شدهاست که با آرایه وسیعی از فناوریهای الکترونیکی و نوری به هم متصل شدهاند.
از طرفی در تعریف اینترانت در ویکیپدیا نوشته شده که اینترانت شبکهای رایانهای است که از زبان مشترک ارتباطی شبکه جهانی اینترنت برای تبادل دادهها استفاده میکند و تمام خدمات اینترنت، از جمله پست الکترونیکی، تار جهانگستر، انتقال فایل (FTP)، گروههای خبری و تله کنفرانس را در شبکهای اختصاصی برای استفادهکنندگان مشخص آن شبکه ارائه میدهد و لزومآ به اینترنت متصل نیست. این شبکه یک سازمان رابه هم متصل میکند.
اما همانطور که محمدجواد آذری جهرمی - وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات- در روزهایی که اینترنت جهانی قطع شده بود و البته کاربران قادر به استفاده از شبکه ملی اطلاعات و سایتهای داخلی بودند، در مورد استقرار اینترنت ملی گفته بود: چیزی به نام اینترنت ملی وجود خارجی ندارد، شبکه ملی اطلاعات به معنای قطع اینترنت نیست و قطع اینترنت به کارکردهای شبکه ملی اطلاعات ضربه میزند.
او همچنین بهتازگی با بیان اینکه شبکه ملی اطلاعات با اینترنت ملی متفاوت است، اظهار کرد: آنها که از لفظ اینترنت ملی یا عناوینی از این دست استفاده میکنند، هدفشان تخریب دستاوردهای جوانان ایرانی در حوزه خودشان است. یادمان نرفته که حدودا ۹ ماه پیش بسیاری از شرکتهای ارائهدهنده خدمات ابری خدمتدهیشان به شرکتدهی ایرانی را به دلیل تهدیدهای آمریکاییها متوقف کردند؛ ما فراموش نکردهایم که آنها اپلیکیشنهای ایرانی را از گوشیهای تلفن همراه حذف کردند و الان نیز خدمات پرداخت را به شرکتها و استارتآپهای ایرانی نمیدهند.
آذری جهرمی همچنین با بیان اینکه در این شرایط آیا باید دست روی دست بگذاریم تا آمریکا برایمان تعیین تکلیف کند و بگوید کدام شرکت ایرانی میتواند رشد کند و کدام شرکت نمیتواند؟ گفت: منطق موضوع این است که شبکه ملی اطلاعات همانگونه که رهبر معظم انقلاب فرمودند را با جدیت پیش ببریم تا سهممان را در دنیا بگیریم؛ ما در عین تحریمهایی که اخیرا دولت آمریکا علیهمان و وزارت ارتباطات در حوزه فضایی وضع کرد، پیاممان روشن بود؛ ما استارتآپهای ایرانی را به آذربایجان بردیم، حال اگر اینترنت نباشد چگونه میتوانیم در بازارهای منطقهای فعالیت کنیم؟
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات همچنین خاطرنشان کرد: هدف شبکه ملی اطلاعات رشد اقتصاد کشور در حوزه اقتصاد دیجیتال است نه قطع اینترنت.
اگر همانطور که در تعریف شبکه ملی اطلاعات آمده، این شبکه «متشکل از زیرساختهای ارتباطی با مدیریت مستقل کاملاً داخلی، شبکهای حفاظتشده نسبت به اینترنت و شبکهای با امکان عرضه انواع محتوا و خدمات ارتباطی سراسری برای آحاد مرد» باشد، تعبیری که از شبکه ملی اطلاعات میتوان کرد، در بهترین حالت اینترانت است و نه اینترنت ملی و به تاکید کارشناسان، استفاده از چنین تعابیری، اشتباه و موجب واکنش مسوولان حوزه ارتباطات و فناوری اطاعات شده است.