در حالی که صداوسیما به عنوان یکی از منتقدان سبک زندگی سلبریتیها، در بخشهای مختلف خبری و برنامههای تلویزیونی به نقد جریان سلبریتیزدگی جامعه میپردازد، در بخشهای نمایشی تلویزیون، قاعده کاملاً برعکس شده و این رسانه به محلی برای مجاز شدن برخی از سلبریتیها تبدیل شده است.
در آخرین نمونه از جریان عادیسازی حضور زیرزمینیها در رسانه ملی، «گامنو»، خواننده رپ زیرزمینی، به عنوان بازیگر سریال «زیر همکف» تلویزیون معرفی شد. سریالی که پخش آن از جمعه شب گذشته آغاز شده و قرار است جای خالی سریالهای کمدی را پر کند.
در شرایطی که بازیگران حرفهای تلویزیون به خاطر نبود پیشنهاد بازیگری مجبور به خانهنشینی هستند، حضور خواننده زیرزمینی به عنوان بازیگر، دهنکجی به حرفه بازیگری است. انتقادهای غلامحسین لطفی، درباره خانهنشین شدن بازیگران به تازگی از تلویزیون پخش شده و بعید بود به این سرعت مدیران صداوسیما فراموش کنند، بازیگر قدیمی طنز تلویزیون چه گلایهای کرد! با این حال در زمانی که امثال لطفی چشمانتظار کار هستند، یک خواننده زیرزمینی یکشبه بازیگر سریال تلویزیونی در پربینندهترین شبکه تلویزیون شد.
قانونیسازی غیرمجازها
هومن شاهی که در دنیای عجیب خوانندگان زیرزمینی برای خود نام هنری «گامنو» را انتخاب کرده، از نوجوانی وارد خوانندگی رپ شد و به عنوان یک رپر شهرت خود را مدیون همکاری در تولید موزیکویدئوی «سوسنخانم» است. گامنو، اما بر خلاف همه انتقادهایی که در مراجع رسمی از این آهنگ و سبک زندگیای که در آن تبلیغ میشد، فعالیت خود را گسترش داد. این خواننده تنها چند سال بعد از زیرزمینی خواندن، سر از تیتراژ برنامههای تلویزیونی درآورد.
شیوه مجاز شدن «گامنو»، شبیه روندی است که بسیاری از خوانندگان شناختهشده موسیقی پاپ پشت سر گذاشتند، از محسن یگانه و محسن چاووشی گرفته تا رضا صادقی و خوانندگان ریز و درشت دیگری که ابتدا در فضای مجازی خواندند و بعد از طریق حضور در برنامههای تلویزیونی توانستند از ارشاد مجوز فعالیت رسمی بگیرند. «گامنو»، اما در شرایطی که وزارت ارشاد روی خوشی به موسیقی «رپ» نشان نمیدهد، سر از دنیای بازیگری درآورده است.
از خندوانه تا زیر همکف
این خواننده غیرمجاز، ابتدا در تیتراژ «خندوانه» بدون اینکه نامی از او آورده شود، خواند. علاقهمندان به موسیقی کاملاًَ با صدای «گامنو» آشنا بودند، ولی مدیران صداوسیما ترجیح دادند نامی از او در تیتراژ «خندوانه» نباشد تا احتمالاً از انتقادها دور باشند. بعد از آن بود که «گامنو» سر از مسابقه «خانه ما» درآورد. برنامهای که ساخت آن با حمایت نهادهای فرهنگی انجام میشد.
با این وجود که هر لحظه بر حضور این خواننده در فضای رسانه ملی افزوده میشد، ناگهان صداوسیما تصمیم به ممنوعالصدا کردن وی گرفت. تیتراژ «خانه ما» تنها یکی از آهنگهایی بود که «گامنو» برای تلویزیون اجرا کرد و ناگهان پخش آن متوقف شد. صداوسیما هیچ توضیحی درباره علت این ممنوعیت ارائه نداد. در شرایطی که حس میشد با این ممنوعیت، «گامنو» از صداوسیما دور میشود، ناگهان تصویر وی با همان شمایلی که در موزیکویدئوهای زیرزمینی حضور داشت، بر صفحه تلویزیون نقش بست. با کمال تعجب خواننده ممنوعالصدا، بازیگر سریال تلویزیون شد.
زیر همکف جایگزین «فوقلیسانسهها»
«زیر همکف اولین حضور تلویزیونی گامنو در عرصه بازیگری محسوب میشود. وی پیش از این در سریال «گلشیفته» و در شبکه نمایش خانگی نیز به عنوان بازیگر حضور پیدا کرده بود. با این حال او پیش از این از طریق خوانندگی در «خندوانه» و «کودکشو» به تلویزیون راه پیدا کرد و این برنامهها مجوزی بر حضور او در سیما شدند.»
پیش از بازیگر شدن «گامنو» چند سلبریتی با حضور در صداوسیما اجرای برنامههای تلویزیونی را بر عهده گرفتند، اجراهایی که اغلب با حواشی روبهرو شد تا در نهایت معاون سیما در دستورالعملی خواستار محدودیت حضور سلبریتیها در تلویزیون شد.
ایفای نقش یک خواننده زیرزمینی در تلویزیون بدون داشتن سابقه خاصی در بازیگری، یک دلیل بزرگ دارد و آن تلاش تیم سازنده سریال «زیر همکف» برای ایجاد جذابیت کاذب برای سریالی است که قرار است مردم را بخنداند. اتفاقی که بارها در سینما رقم خورده و تهیهکنندگانی که از موفقیت محتوای فیلم ناامید بودند برای ایجاد حاشیه سود سراغ سلبریتیها میروند که صرف حضور آنها بتواند تعداد مخاطبان فیلم را بالا ببرد. اما تکرار این الگوی تجاری در صداوسیما، نشانه خوبی نیست! تلویزیون با داشتن سریالهایی مثل «پایتخت» و بدون دستاویز قرار دادن سلبریتیها، دارای چندین میلیون مخاطب است و نیازی ندارد برای نگه داشتن بیننده سراغ روشهای فیلمهای تجاری برود، ولی این باور در نگاه سریالسازهای تلویزیون گویا ریشه ندارد!
تنها چند روز بیشتر از قهر چند سلبریتی سینما از تلویزیون نگذشته است. افرادی که شهرت خود را مدیون حضور در تلویزیون هستند، به بهانههای واهی با رسانه ملی خداحافظی کردند، حال باید دید آیا این سرنوشت برای امثال خوانندگان زیرزمینی نیز تکرار میشود یا خیر؟!