تفسیر گمراه‌کننده رسانه‌های اصولگرا درباره سخنان روحانی
خبرگزاری ایسنا نوشته است: انگار عادت شده که برخی رسانه‌ها اظهارات مسئولان ارشد کشور را آن گونه که خود می‌خواهند تفسیر کرده و با عناوینی گمراه‌کننده مخاطب را به خواست قلبی خود نزدیک کنند. سفر اخیر حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران به ژاپن با توجه به ملاقات‌ها و اتفاقات پس از آن قطعا سفری مهم در دیپلماسی کشور بوده است. سفری که حتی عده‌ای از آن به عنوان تلاش ژاپن برای حل و فصل مشکلات برجامی ایران و آمریکا یاد کردند و مکالمه ۷۵ دقیقه‌ای شینزو آبه نخست‌وزیر ژاپن با دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا این احتمال را تقویت کرد. هر چند که هنوز نمی‌توان با قطعیت از مذاکرات صورت گرفته میان ایران و ژاپن و امیدواری نسبت به حل موضوع برجام سخن گفت، اما با وجود این اتفاقات برخی رسانه‌ها تلاش کردند با تغییر کلمات رئیس‌جمهور از این نمد برای خود کلاهی ببافند.
به این دو تیتر که نگاه کنیم شاید ابتدا چندان عجیب نباشد:
۱. روحانی: ممکن است از برجام خارج شویم
۲. روحانی از احتمال خروج ایران از برجام خبر داد
اما بررسی منابعی که این دو تیتر را از سخنان روحانی در ژاپن برجسته کرده‌اند باعث شگفتی می‌شود. تیتر شماره یک را روزنامه‌ای داخلی در تاریخ اول دی منتشر کرده و تیتر شماره دو روز ۳۰ آذر از سوی سایت بی.بی.سی. فارسی منتشر شده است!
همسویی یک روزنامه داخلی که مدعی انقلابی‌گری و دفاع از منافع کشور است با رسانه‌ای که به گفته خود این روزنامه و بر مبنای صدها سند انکارناپذیر، رسانه ملکه انگلیس به حساب می‌آید به خودی خود عجیب هست. حال آنکه بررسی سخنان رئیس‌جمهور بر عجیب بودن این دو تیتر همسان می‌افزاید چرا که روحانی در ژاپن چنین سخنی را به این صراحت عنوان نکرده است.
رئیس‌جمهور روز شنبه ۳۰ آذر پیش از ترک توکیو در نشستی با مدیران ارشد ژاپنی طی سخنانی درباره اشتباهاتی که آمریکا در قبال برجام انجام داد گفت: به اعتقاد ما توافق هسته‌ای به نفع همه ملت‌ها و دولت‌هاست. برای حل مسأله نیز هیچ راهی وجود ندارد به جز اینکه آمریکا از مسیر اشتباه و خطایی که انتخاب کرده، بازگردد.
روحانی در ادامه افزود: یکی از ویژگی‌های ما ایرانی‌ها این است که در معامله در بحث و در توافق ممکن است کمی سخت‌گیر باشیم اما وقتی توافق و امضاء کردیم در هیچ شرایطی امضایمان را زیر پا نخواهیم گذاشت.
اینکه ایرانیان امضایشان را زیر پا نخواهند گذاشت با اینکه روحانی گفته ممکن است از برجام خارج شویم کمی متناقض به نظر می‌رسد.
در توافق هسته‌ای حداقل ۲ دستاورد بزرگ داشتیم، دستاورد اول این بود که به دنیا ثابت کردیم ما دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم و حاضریم همه گونه نظارت‌های بین‌المللی را بپذیریم در صورتی که رفتار کشورهای بزرگ با ما رفتار عادی باشد.
رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به دستاوردهایی که برجام برای ایران داشته، تاکید کرد: ما به دنیا ثابت کردیم که پای تعهدات خودمان می‌ایستیم و علیرغم اینکه طرف تعهد به بخشی از تعهداتش عمل نکرده و یا یکی از آنها به طور کامل خارج شده ما همچنان در تعهدمان خودمان باقی هستیم. البته پس از اینکه مدت زیادی صبر کردیم و بعد از این صبر، اگر ببینیم که از این توافق هیچ نتیجه‌ای عاید ما نمی‌شود و صرفاً ناچاریم بعضی از تعهدات‌مان را اجرا کنیم، به طور طبیعی تصمیم بعدی ما ممکن است ادامه این تعهد نباشد.
شاید تیتر مشترک این روزنامه داخلی و بی.بی.سی. فارسی به این بخش سخنان روحانی اشاره داشته اما اگر با دید دیپلماتیک به موضوع نگاه شود که تک تک کلمات بار معنایی خاص خود را دارند و با توجه به اینکه همه رئیس‌جمهور را به عنوان یک حقوقدان و دیپلمات باتجربه می‌شناسند باز هم نمی‌توان از جمله "اگر ببینیم که از این توافق هیچ نتیجه‌ای عاید ما نمی‌شود و صرفاً ناچاریم بعضی از تعهدات‌مان را اجرا کنیم، به طور طبیعی تصمیم بعدی ما ممکن است ادامه این تعهد نباشد"، احتمال خروج ایران از برجام را برداشت کرد.
ضمن اینکه روحانی در ادامه سخنان خود با بیان اینکه "ما مطمئن هستیم این تحریم غیرقانونی نمی‌تواند بلندمدت ادامه پیدا کند و آمریکایی ها ناچارند روزی این راه بدون خاصیت و پر از ضرر را رها کنند"، تصریح کرد: ما در زمینه این که با آمریکا بتوانیم راجع به مسائل‌مان بحث کنیم مشکلی نداریم جز اینکه آنها باید از مسیر خطایی که در این یک سال و نیم رفتند، برگردند. به هر حال ما نباید خطاکار و کسی که قانون را زیر پا گذاشته، تشویق کنیم و به او جایزه بدهیم اما در عین حال نیز نباید راه را ببندیم که اگر خطاکار به اشتباه خود پی ببرد و بخواهد اشتباه خود را جبران کند راه به رویش بسته باشد. همه ما باید برای زندگی امن تر، بهتر و راحت تر و روابط دوستانه تر تلاش کنیم.
این جملات تیر خلاصی به آن تیتر مشترک احتمال خروج ایران از برجام به حساب می‌آید چرا که وقتی رئیس‌جمهور از باز بودن راه برای خطاکار (آمریکا) در صورت جبران خطایش سخن گفته، چگونه می‌تواند خودش همان خطای آمریکا یعنی خروج از برجام را تکرار کند؟
از طرفی این سخنان روحانی نکته جدیدی نیست که به این صورت از طرف دو رسانه به ظاهر متضاد و گویا در منافع، مشترک برجسته شده چرا که رئیس‌جمهور پیش از این هم بارها عنوان کرده که وقتی قرار باشد برجامی وجود نداشته باشد (طرف مقابل به تعهداتش عمل نکند) ایران لزومی برای حضور در برجام نمی‌بیند.
با این وجود هم‌نظری رسانه ملکه انگلیس و رسانه مدعی ارزش‌های انقلابی و "حرف در دهان رئیس‌جمهور گذاشتن" از سوی این دو رسانه کمی عجیب و مهم به نظر می‌رسد. اینکه انگلیسی‌ها تلاش کنند از طریق رسانه‌هایشان مردم و مسئولان ایرانی را به خروج از برجام تشویق کنند تا آمریکا به خواسته خود (خروج ایران از برجام) برسد و افکار عمومی جهان را قانع کنند که ایرانیان زیر عهد و پیمان خود می‌زنند چیز تازه و عجیبی نیست اما اینکه یک رسانه داخلی اینگونه با بی.بی.سی. همراه می‌شود تامل‌برانگیز است. نکته مهمی که اگر ادامه پیدا کند شاید منافع ملی کشور و تلاش های دیپلماتیک جمهوری اسلامی برای ندادن بهانه به دست دشمنان را به خطر اندازد.
