بلوغ، دوران تغییرات تکاملی از کودکی به بزرگسالی و کسب قدرت باروری میباشد. زمان بلوغ (دیررس یا زودرس) احتمالاً در بروز خطراتی در آینده مانند سرطان، سندرم متابولیک و بیماریهای قلبی - عروقی تأثیر دارد که شواهد متعددی نشانگر نقش مواجهات محیطی در تغییر زمان بلوغ است.
سرب به عنوان یک فلز سمی و یکی از عوامل محیطی مطرح است و مدت زمان طولانی در آب، خاک، گردوغبار و محصولات حاوی سرب باقی میماند. همچنین این فلز سمی عمدتا از طریق مصرف غذا و آب آشامیدنی و استنشاق گردوغبار آلوده وارد بدن شده و پس از جذب، به سرعت از طریق جریان خون به اندام های مختلف مانند مغز، کبد، کلیه و بافت بسیار کلسیفیه مانند دندانها و استخوانها منتشر میشود. شایعترین راه تماس با سرب در کودکان، رنگهای محتوی سرب است. همچنین سرب در برخی شیشههای رنگی و مواد آرایشی وجود دارد.
سرب به عنوان یکی از مضرترین مواد شیمیایی پیرامون ما، چندین سیستم بدن مخصوصا سیستم عصبی و رشد مغزی کودکان را تحت تاثیر اثرات سمی و مضر خود قرار میدهد و هیچ سطحی از آن در خون، بی خطر در نظر گرفته نمیشود. همچنین مواجهه مزمن با سطح پایین سرب در دوران کودکی، باعث کاهش ضریب هوشی(IQ) شده و متاسفانه آثار عصبی رفتاری آن غیر قابل اجتناب میباشد.
همچنین عوامل محیطی از جمله نور، تغذیه، بیماریها، آلایندهها، موقعیت جغرافیایی، حوادث پراسترس و مواجهه با عوامل شیمیایی موثر بر سیستم آندوکرین میتواند بر زمان بلوغ تاثیر داشته باشد که تغییر زمان بلوغ در واقع تحت تاثیر تعامل ژنتیک، هورمونها و عوامل محیطی از جمله آلایندهای مانند سرب رخ میدهد.
براساسنتایج مطالعات، در دختران و پسران که مواجهه با سرب داشتهاند، علائم تاخیردر بروز صفات ثانویه مشاهده شدهاست.
در اکثر مطالعات در دختران سطوح مختلف سرب خون بهخصوص سطوح بالا، با تأخیر در بروز منارک (اولین خونریزی قاعدگی)، تکامل پستان و رویش موهای پوبیس ارتباط داشته است و در پسران نیز بین سطوح متفاوت سرب خون مخصوصاً سطوح بالا، با تأخیر در روند بلوغ از جمله افزایش حجم بیضهها و رویش موهای پوبیس وجود داشت. که نشان میدهد
این پژوهش در شماره دهم دوره بیست و دوم مجله علمی، تخصصی و پژوهشی زنان، مامایی و نازایی ایران با عنوان تاثیر سرب بر زمان بلوغ دختران و پسران: یک مقاله مروری نظاممند توسط شهین بزازیان و همکاران منتشر شدهاست.