آزادی پرستاران بلغاری از زندان قذافی

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: دولت فرانسه روز سه شنبه اعلام کرد که پنج پرستار و پزشک بلغاری که به مدت هشت سال در لیبی زندانی بوده و متهم به آلوده کردن کودکان لیبیایی به ویروس «اچ ای وی»، شده بودند به کشورشان بازگشتند.

پنج پرستار بلغاری و یک پزشک فلسطینی تبار که ملیت بلغاری دارد که از سال ۱۹۹۹ تاکنون در زندان به سر بردند، گفته‌اند که بیگناهند و در زیر شکنجه ناچار به اعتراف شده اند.

آنها در ابتدا محکوم به اعدام شدند ولی پس از آن که اتحادیه اروپا حاضر به پرداخت ۴۰۰ میلیون دلار به خانواده های «کودکان قربانی» شد محکومیت آنها به حبس ابد تقلیل یافت.

به نوشته روزنامه فرانسوی لوموند، سیسیل سارکوزی، همسر نیکلا سرکوزی، رییس جمهوری فرانسه که برای آزادی این زندانی ها میانجیگری می کرد، به تریپولی، پایتخت لیبی رفته و هواپیمای ریاست جمهوری فرانسه را در اختیار این پرسنل پزشکی قرار داده تا به بلغارستان برگردند.

سخنگوی وزارت امور خارجه بلغارستان اعلام کرد که این شش نفر بلافاصله پس از رسیدن به خاک بلغارستان مورد بخشودگی قرار خواهند گرفت و به مدت چند روز تحت نظر آزمایش های پزشکی قرار می گیرند.

اتحادیه اروپا از لیبی خواسته بود که طبق توافقنامه مبادله زندانی‌ها با بلغارستان که در سال ۱۹۸۴ به امضاء رسیده، این افراد را هر چه سریعتر به بلغارستان باز گرداند.

بسیاری آلوده شدن کودکان لیبیایی به ویروس «اچ ای وی» را به دلیل عدم رعایت موازین بهداشتی در بیمارستان های لیبی دانسته اند.

یک پزشک و پنج پرستار خارجی که در لیبی به حبس ابد محکوم شده بودند پس از ورود به بلغارستان مشمول عفو قرار گرفته‌اند. 

در پرواز از طرابلس، پایتخت لیبی، به صوفیه، سسیلیا سارکوزی، همسر رییس جمهوری فرانسه و بنیتا فررو والدنر، مسئول روابط خارجی کمیسیون اروپا، این افراد را همراهی می کردند.

خانم سارکوزی و خانم فررو والدنر روز یکشنبه این هفته به منظور مذاکره برای جلب موافقت مقامات لیبیایی با انتقال این شش نفر به خارج از آن کشور به لیبی سفر کرده بودند.

پنج پرستار بلغاری و پزشک فلسطینی، که ماه گذشته شهروندی بلغارستان به وی داده شد، پیشتر در دادگاهی در شهر بنغازی لیبی به اعدام محکوم شده بودند اما هفته گذشته شورایعالی قضایی، که عالیترین مرجع دادرسی در لیبی است، این احکام را به حبس ابد تخفیف داد.

در پی اعلام تخفیف مجازات این افراد، دولت بلغارستان از لیبی درخواست کرد با انتقال محکومان برای گذراندن دوره محکومیت خود در بلغارستان موافقت کند.

دفتر رییس جمهوری فرانسه با انتشار بیانیه ای گفته است که گیورگی پاروانوف، رییس جمهوری بلغارستان، در تماس تلفنی با نیکلا سارکوزی، رییس جمهوری فرانسه، از میانجیگری خانم سارکوزی و خانم فررو والدنر قدردانی کرده است. خانم سارکوزی برای انتقال محکومان دو بار به لیبی سفر کرد.

منابع رسمی لیبی گفته اند که خانم سارکوزی در سفر به لیبی با معمر قذافی، رهبر این کشور، دیدار و درخواست آزادی شش نفر محکوم را با وی مطرح کرد.

روز دوشنبه وزیر خارجه بلغارستان ضمن ابراز امیدواری برای جلب موافقت مقامات لیبیایی با اجازه خروج به این شش نفر، گفته بود که چنین اقدامی جنبه سیاسی خواهد داشت.

دولت لیبی از سال 2003 با اعلام تصمیم به خاتمه دادن به برنامه های تسلیحات کشتار جمعی و پرداخت غرامت به قربانیان خارجی چند مورد بمب گذاری که به آن کشور نسبت داده شده بود در صدد بهبود روابط خود با غرب بر آمد.

اقدامات لیبی به بیش از دو دهه تیرگی روابط با غرب به خصوص ایالات متحده و تحریم های چند ساله بین المللی علیه این کشور خاتمه داد.

خانم سارکوزی یک بار دیگر نیز در روز 12 ژوئیه به منظور جلب موافقت رهبران لیبی با تخفیف مجازات محکومان و انتقال آنان به خارج به لیبی سفر کرده بود.

در ماه فوریه سال 1999 دولت بلغارستان اعلام داشت که بیست و سه تن از شهروندان این کشور در لیبی «مفقود» شده‌اند.

از میان متهمان خارجی پرونده انتشار ویروس ایدز هشت نفر تحت تعقیب قرار گرفتند.

کوتاه مدتی پس از آن، مقامات لیبیایی اعلام داشتند که گروهی از پزشکان و پرستاران خارجی و تعدادی از مقامات بهداری این کشور را به جرم آلوده کردن عمدی 426 کودک لیبیایی به ویروس عامل بیماری ایدز در بیمارستانی در شهر بنغازی بازداشت کرده‌اند.

لیبی علت این اقدام را توطئه کشورهای غربی برای گسترش بیماری ایدز با هدف بی‌ثبات کردن رژیم این کشور توصیف کرد.

در مراحل بعدی، اکثر بازداشت شدگان لیبیایی به قید وثیقه آزاد شدند و پرونده علیه سایر بازداشت شدگان خارجی نیز پیگیری نشد و تنها دادگاه پنج پرستار بلغاری و یک پزشک فلسطینی به اتهام توطئه گسترش بیماری ایدز و مرگ بیست و سه نفر از کودکان مبتلا و همچنین مصرف مشروبات الکلی در اماکن عمومی و ارتکاب زنا برگزار شد.

محاکمه این شش نفر، که به امید کسب درآمد بیشتر به استخدام بهداری لیبی در آمده بودند، از ماه فوریه سال 2000 با حضور وکیلان مدافع، نمایندگان سازمان وکیلان بدون مرز، و نمایندگان سفارت بلغارستان در لیبی آغاز شد.

در جریان محاکمه، این شش نفر اتهام آلوده کردن عمدی کودکان لیبیایی به عامل بیماری ایدز را پذیرفتند اما به گفته سازمان های مدافع حقوق بشر، اعتراف این افراد تحت فشار به دست آمده بود.

براساس گزارش هایی که بعدا توسط کارشناسان خارجی ایدز انتشار یافت ابتلای کودکان لیبیایی ناشی از شرایط غیربهداشتی بیمارستان بود و ارتباطی به اقدامات بازداشت شدگان نداشت. در جریان محاکمه در لیبی تظاهراتی علیه متهمان برگزار می‌شد.

با اینهمه، در ماه دسامبر سال 2006، دادگاه جنایی لیبی هر شش متهم را مجرم شناخت و به اعدام محکوم کرد و این حکم در دادگاه های تجدید نظر و عالی لیبی هم ابرام شد.

همزمان، تلاش های دیپلماتیک بلغارستان و چند کشور دیگر عضو اتحادیه اروپا برای تغییر حکم دادگاه ادامه داشت.

سرانجام، روز 17 ژوئیه، شورای عالی قضایی لیبی احکام اعدام این شش نفر را به حبس ابد تخفیف داد و روز 23 ژوئیه، دولت لیبی با انتقال این افراد به بلغارستان موافقت کرد.

تصمیم شورای عالی قضایی در پی گذشت خانواده‌های کودکان مبتلا به عنوان شاکیان خصوصی اتخاذ شد که گفته می‌شود برای هر کودک مبتلا یک میلیون دلار غرامت دریافت کرده‌اند.

گفته می‌شد که محکومان این پرونده دوره حبس خود را در بلغارستان سپری خواهند کرد اما به محض ورود به این کشور، مشمول عفو قرار گرفتند.