مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی با چه نرخی محاسبه می‌شود؟
کلیه شرکت‌ها، مؤسسات، شعب شرکت‌های خارجی و امثالهم که توسط اداره ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی (و یا تشکیلات قانونی) احراز هویت شده و به لحاظ قانونی ثبت می‌شوند و همچنین شرکت‌های دولت، وزارتخانه‌ها، نهادهای عمومی و... که بر اساس قانون و یا مصوبه، فعالیت می‌کنند و یا اینکه فعالیت آن‌ها منوط به صدور مجوز توسط مراجع قانونی است (مانند اتحادیه‌ها و مجامع صنفی، انجمن‌های حرفه‌ای، احزاب و...) به عنوان اشخاص حقوقی تلقی می‌شوند.
درآمد مشمول مالیات اشخاص حقوقی
جمع درآمد شرکت‌ها و درآمد ناشی از فعالیت‌های انتفاعی سایر اشخاص حقوقی که از منابع مختلف ایران یا خارج از ایران تحصیل می‌شوند، پس از وضع زیان‌های حاصل از منابع غیرمعاف و کسر معافیت‌های تعیین شده به استثنای مواردی که طبق مقررات قانون مذکور دارای نرخ جداگانه‌ای است، مشمول مالیات به نرخ ۲۵ درصد خواهد بود.
همچنین، در مورد اشخاص حقوقی ایرانی غیرتجاری که به منظور تقسیم سود تاسیس نشده‌اند، در صورتی که دارای فعالیت انتفاعی باشند؛ از ماخذ کل درآمد مشمول مالیات فعالیت انتفاعی آن‌ها، مالیات وصول می‌شود.
علاوه بر این،اشخاص حقوقی خارجی و مؤسسات مقیم خارج از ایران از ماخذ کل درآمد مشمول مالیاتی که از بهره‌برداری سرمایه در ایران یا از فعالیت‌هایی که مستقیم یا به وسیله نمایندگی از قبیل شعبه، کارگزار و امثال آن در ایران انجام می‌دهند یا از واگذاری امتیازات و سایر حقوق خود، انتقال دانش فنی یا واگذاری فیلم‌های سینمایی از ایران تحصیل می‌کنند؛ به نرخ مذکور مشمول مالیات هستند.
ضمنا در موقع احتساب مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی اعم از ایرانی یا خارجی، مالیات‌هایی که قبلا پرداخت شده است؛ با رعایت مقررات مربوط، از مالیات متعلقه کسر خواهد شد و اضافه پرداختی از این بابت قابل استرداد است.
همچنین، به ازای هر ۱۰ درصد افزایش درآمد ابرازی مشمول مالیات اشخاص حقوقی نسبت به درآمد ابرازی مشمول مالیات سال گذشته آن‌ها، ۱ واحد درصد و حداکثر تا ۵ درصد از نرخ‌های مذکور کاسته می‌شود. گفتنی است که شرط برخورداری از این تخفیف تسویه بدهی مالیاتی سال قبل و ارائه اظهارنامه مالیاتی مربوط به سال جاری در مهلت اعلام شده از سوی سازمان امور مالیاتی است. (ماده ۱۰۵ و تبصره‌های آن)
تعیین درآمد مشمول مالیات اشخاص حقوقی
ماموران مالیاتی درآمد مشمول مالیات اشخاص حقوقی را از دو طریق رسیدگی به دفاتر و روش علی الراس تعیین می‌کردند؛ که با اصلاح قانون مالیات‌ها، قانون‌گذار به منظور شفافیت فعالیت‌های اقتصادی و استقرار نظام یکپارچه اطلاعات مالیاتی و نیز تعیین درآمد مشمول مالیات، پایگاه اطلاعات هویتی، عملکردی و دارایی اشخاص حقیقی و حقوقی را در سازمان امور مالیاتی پیش‌بینی کرد.
بر این اساس، درآمد مشمول مالیات اشخاص حقوقی (به استثنای درآمدهایی که طبق مقررات نحوه دیگری برای تشخیص آن تعیین شده است) براساس میزان سوددهی فعالیت تعیین می‌شود.
اصولا روش محاسبه درآمد مشمول مالیات مؤدیان، براساس کل فروش کالا و خدمات به اضافه سایر درآمدهای آنان پس از کسر هزینه‌ها و استهلاکات حاصل می‌شود.
علاوه براین، اشخاص حقوقی همچون صاحبان مشاغل موظف هستند تا دفاتر، اسناد و مدارکی را که با رعایت اصول و ظوابط مربوط به تنظیم دفاتر تجاری در خصوص تجار تنظیم می‌شود؛ برای تشخیص درآمد مشمول مالیات نگهداری و اظهارنامه‌های مالیاتی خود را نیز براساس آن‌ها تنظیم کنند.
همچنین، درآمد مشمول مالیات اشخاص حقوقی که همچون اشخاص حقیقی مکلف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی هستند؛ به استناد اظهارنامه مالیاتی مؤدی که با رعایت مقررات مربوطه تنظیم و ارائه شده و مورد پذیرش قرار گرفته باشد، خواهد بود.
اگر مؤدی از ارائه اظهارنامه مالیاتی در مهلت قانونی و مطابق با مقررات خودداری کند؛ سازمان امور مالیاتی کشور می‌تواند نسبت به تهیه اظهارنامه مالیاتی برآوردی، براساس فعالیت و اطلاعات اقتصادی کسب شده مؤدیان از طرح جامع مالیاتی و مطالبه مالیات متعلق به موجب برگ تشخیص مالیات اقدام کند.
