نارسایی قلب را نارسایی احتقانی قلب نیز مینامند. احتقان به معنی تجمع مایعات در بدن به علت کاهش توانایی پمپاژ خون توسط قلب است. علایم نارسایی قلبی در طول هفتهها و ماهها متعاقب ضعیفتر شدن قلب و توانایی کمتر آن برای پمپ کردن خون براساس نیازهای بدن ایجاد میشوند. نارسایی قلب اغلب منجر به بزرگ شدن قلب میشود.
نارسایی قلبی ممکن است در اثر اختلال سمت راست یا سمت چپ و یا هر دو سمت قلب رخ دهد. معمولا نارسایی قلبی در سمت چپ قلب رخ میدهد. سمت چپ قلب قدرتمندتر بوده و خون را به سراسر بدن پمپ میکند. دهلیز چپ قلب، خون را از ریهها تحویل گرفته و آن را به بطن چپ میفرستد و از آنجا خون وارد گردش خون عمومی بدن میشود. اگر بطن چپ قلب، ضعیف شود و نتواند خون دریافتی را کاملا به جلو پمپ کند، خون به سمت عقب و به داخل ریهها پس میزند.
وقتی که بطن چپ نتواند به درستی منقبض شود، نارسایی سیستولی قلب روی میدهد. در نارسایی سیستولی، با هرضربان قلب مقادیرکافی خون به سراسر بدن پمپ نمیشود. وقتیکه دیوارههای عضلانی قلب سفت میشوند و نمیتوانند به حد کافی شل شوند، نارسایی دیاستولی رخ میدهد. در نارسایی دیاستولی، قلب سفت شده و نمیتواند در بین انقباضات از خون کافی پر شود. در هر دو حالت، خون وارده شده به سمت چپ قلب به سمت عقب یعنی به داخل بافت ریه پس میزند. وقتی که تجمع خون در رگهای کوچک ریهها به نقطه بحرانی رسید، خون به داخل کیسههای هوایی نشت کرده و احتقان ریوی ایجاد میشود. این تجمع خون، تنفس را دشوار میکند.
همچنین نارسایی قلبی ممکن است سمت راست قلب را متاثر کند. نارسایی سمت راست قلب به دلیل بیماری ریوی یا در نتیجه نارسایی سمت چپ قلب اتفاق میافتد. سمت راست قلب، خون برگشتی از بدن را دریافت میکند و آن را به داخل ریهها پمپ میکند تا اکسیژنه شود. ممکن است سمت راست قلب توسط فشار برگشتی ناشی از نقص بطن چپ آسیب ببیند. وقتیکه توانایی سمت راست قلب برای پمپاژ خون، کاهش مییابد، خون به سمت عقب یعنی به داخل سیاهرگها برمیگردد و باعث تورم بافتها و اعضای بدن میشود. سیاهرگهای گردن نیز ممکن است متورم شوند. اندامهای شکمی بویژه کبد و حفره شکمی که شامل رودهها میباشد نیز ممکن است بزرگ و حساس شوند که باعث میشوند شما احساس تهوع یا پری شکمی داشته باشید
علت نارسایی قلب چیست؟
نارسایی قلب علل مختلفی دارد. بعضی اوقات علت دقیقی برای آن یافت نمیشود. شایعترین علل نارسایی قلب در زیر ذکر شده است:
- بیماری عروق کرونر: در این بیماری به دلیل انسداد نسبی یا کامل رگ یا رگهای کرونر قلب، خونرسانی به قلب به صورت جزئی یا کامل مختل شده و در نتیجه قسمتی از قلب غیر فعال میشود.
- مشکلات عضله قلب
- فشار خون بالا
- مشکلات دریچههای قلب
- ضربان غیرطبیعی قلب
- استفاده از مواد سمی
- بیماری مادرزادی قلبی
- دیابت
- بیماریهای غده تیروئید
علایم نارسایی قلب چیست؟
بعضی از افراد مبتلا به نارسایی قلب، علایم کمی از خود نشان میدهند. در زیر علائمی که ممکن است در افراد مبتلا به نارسایی قلب دیده شود، ذکر شده است:
- تنگی نفس، خصوصا زمان راهرفتن، بالا رفتن از پلهها یا فعالیت
- تنگی نفس هنگام درازکشیدن
- کاهش اشتها
- تنگی نفس ناگهانی شبانه که باعث بیدار شدن از خواب میشود
- خستگی یا ضعف عمومی شامل کاهش توانایی در ورزش کردن
- تورم پا
- تورم شکم یا احساس پری در شکم
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
- افزایش وزن ناگهانی
- سرفه و خسخس سینه بهطور مزمن
- تهوع
بنابر اعلام پایگاه جامع فرهنگسازی و آموزش سلامت وزارت بهداشت، در صورت بروز هر یک از این علایم به پزشک مراجعه کنید، خصوصاً اگر سابقه بیماری قلبی دارید.