درمانی برای پرواززدگی
ملاتونین، هورمونی است که توسط غده پینه‌آل در مغز تولید می‌شود و به شروع و استمرار خواب کمک می‌کند. ملاتونینی که به طور گسترده در قفسه‌های داروخانه‌ها در دسترس است، یک نسخه مصنوعی از این هورمون طبیعی است. به گفته یکی از پزشکان، ملاتونین مانند یک ساعت زنگی برای زمان خواب است. این هورمون در واقع به ما می‌گوید که زمان خوابیدن فرا رسیده، نه اینکه خودش باعث خواب ما شود.
آیا ملاتونین برای جت لگ بی‌ضرر و امن است؟
جت لگ (jet lag) اختلالی است که به دلیل تضاد زمانی بین چرخه تاریکی روشنایی محیط و ریتم چرخه ۲۴ ساعته بدن به دلیل مسافرت‌های طولانی و سریع‌تر از زمانی که بدن بتواند خودش را با آن تنظیم کند، رخ می‌دهد.
در صورت استفاده صحیح، ملاتونین درمانی مؤثر و بی‌خطر برای جت لگ می‌باشد.
چه مقدار ملاتونین باید مصرف شود و چه زمانی؟
در بیشتر کشورها، ملاتونین بدون نسخه قابل خریداری است. ملاتونین سنتتیک، کنترل نمی‌شود، زیرا در گروه دارو‌ها قرار ندارد.
یکی از نگرانی‌ها این است که میزان ملاتونین موجود در محصول با آنچه در برچسب ذکر شده است مطابقت ندارد و ممکن است شما دز بیشتری از آنچه که نیاز دارید مصرف کنید.
توصیه می‌شود که مصرف‌کنندگان از یک نوع شناخته شده و با دز کم استفاده کنند که در صورت لزوم قابل افزایش است. باید دانست تأثیر ملاتونین در افراد مختلف متفاوت است.
برخی پزشکان ملاتونین با دز ۳ میلی‌گرم را تا ۵ روز بعد از سفر پیشنهاد می‌کنند. در حالی که دز ۳ میلی‌گرم به تولید ملاتونین طبیعی بدن نزدیک‌تر است، برخی از پزشکان خواب، دز ۵ تا ۱۰ میلی‌گرم را که ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از زمان خواب مصرف می‌شود، تجویز می‌کنند.
سفر از شرق به غرب، آیا اهمیتی دارد؟
در سفر به شرق، که حرکت برخلاف حرکت طبیعی خورشید است، جت لگ بدتر می‌شود. سفر به سمت شرق نیاز به پیش بردن سیستم شبانه‌روزی بدن برای تطبیق با منطقه زمانی جدید دارد.
پزشکان ملاتونین را برای سفر‌های شرقی و مسافرت‌هایی که بیشتر از سه روز طول می‌کشند، بسیار مؤثر می‌دانند. برای مسافرت به سمت شرق، پزشکان پیشنهاد می‌کنند که بزرگسالان بعد از رسیدن به مقصد خود، به مدت ۵ روز ملاتونین را در زمان خواب مصرف کنند. ملاتونین که در شب دریافت شده است، به پیشبرد ریتم شبانه‌روزی برای هم ترازی با وقت محلی کمک می‌کند.
برای سفر به سمت غرب، ریتم شبانه‌روزی پیش از زمان مقصد حرکت می‌کنند، بنابراین انتظار می‌رود مسافران زودتر بیدار شوند. در اینجا می‌توان ملاتونین را هنگام صبح مصرف کرد؛ اما باید احتیاط کرد، زیرا در عوض ممکن است باعث خواب‌آلودگی در روز شود.
آیا ملاتونین برای کودکان بی‌خطر است؟
یک متخصص کودک می‌گوید که ملاتونین برای کودکان در سن سه سال و بالاتر، آن‌هم فقط برای مدت زمانی کوتاه، ایمن است. او می‌گوید ما نمی‌دانیم که اثرات بالقوه بلندمدت بخصوص برای کودکان خردسال چه می‌تواند باشد. او دز ۵/۵ میلی‌گرم را برای کودکان و بزرگسالان توصیه می‌کند.
پزشکان ملاتونین را برای سفر‌های شرقی و مسافرت‌هایی که بیشتر از سه روز طول می‌کشند، بسیار مؤثر می‌دانند. برای مسافرت به سمت شرق، پزشکان پیشنهاد می‌کنند که بزرگسالان بعد از رسیدن به مقصد خود، به مدت ۵ روز ملاتونین را در زمان خواب مصرف کنند
در حالی که ملاتونین برای اکثر کودکان مؤثر است، ممکن است یک عارضه جانبی متناقض مانند بیش‌فعالی رخ دهد. به گفته وی، اگرچه این اتفاق نادر است، اما توصیه می‌شود قبل از سفر ملاتونین را در خانه امتحان کنید.
اگر ملاتونین مؤثر نباشد، مصرف آنتی‌هیستامین، مانند دیفن هیدرامین، می‌تواند به خواب کمک کند.
علاوه بر این، برخی از پزشکان پیشنهاد می‌کند که از ملاتونین در هواپیما برای کمک به کودکان مبتلا به حمله خواب استفاده کنید یا حتی از یک روز قبل برای کمک به فرآیند تنظیم، از ملاتونین استفاده نمایید. کودکان می‌توانند آن را به صورت مایع یا قرص مصرف کنند، هرچند زمان‌بندی به برنامه سفر بستگی دارد.
قرص، پچ (چسب) یا پودر؟
اگرچه قرص‌ها رایج هستند، اما ملاتونین به اشکال مختلفی تولید می‌شود. نمونه‌هایی که فوراً در دهان حل می‌شوند برای جت لگ بهتر کار می‌کنند.
چه کسانی نباید ملاتونین مصرف کنند؟
ملاتونین برای خانم‌های باردار و شیرده توصیه نمی‌شود. مصرف‌کنندگان باید از استفاده از الکل و سایر آرام‌بخش‌ها خودداری کنند و در مورد تداخلات احتمالی با دارو‌های فشارخون، رقیق کننده خون، قرص‌های ضدبارداری و دارو‌های روان‌پزشکی با پزشک معالجشان مشورت کنند.
اگرچه درباره عوارض قابل توجه مصرف کوتاه‌مدت ملاتونین اطلاعاتی وجود ندارد؛ اما هرکسی که عوارض جانبی خفیفی مانند سردرد، سرگیجه یا حالت تهوع را تجربه می‌کند باید در نظر بگیرد که آیا استفاده از ملاتونین ارزش آن را دارد یا خیر.
منبع: تبیان
