انجام وظیفه یا آخرین بهره تبلیغاتی؟
انتخابات مجلس یازدهم، در شرایطی آغاز می‌شود که ایران چند ماه پر تلاطم را پشت سرگذاشته است. اصلاح ناگهانی قیمت بنزین و منازعات و اعتراضات اجتماعی حول آن، شهادت سپهبد حاج قاسم سلیمانی و هم‌رزمانش و حضور میلیونی مردم برای تشییع پیکر شهدا، جانباختن هم‌وطنان کرمانی در مراسم تشییع پیکر شهید سلیمانی و سقوط هواپیمای اوکراینی بر اثر بروز خطای انسانی و اعتراضاتی که در واکنش به این اتفاق شکل گرفت، از مهم‌ترین اتفاقاتی بود که از آبان ماه تا دی ماه مردم ایران را درگیر کرد.
نارضایتی اجتماعی از یک طرف و ضرورت حفظ وحدت و تزریق امید از طرف دیگر عباراتی است که هر روز از زبان کارشناسان و مسئولان شنیده می‌شود. شاید بتوان انتخابات مجلس یازدهم را آخرین مرحله از چالش‌ها در شرایط فعلی دانست. از آنجا که انتخابات آتی، ناظر به عملکرد مجلس دهم است، پرسش اینجاست که نمایندگان مجلس دهم در آستانه انتخابات و در شرایط پرتلاطم فعلی، چه دغدغه‌ای داشته‌اند؟ در کدام نقطه میدان سیاسی بازی می‌کنند و چگونه خود را برای انتخابات آماده می‌کنند؟
یکی از مراجع ما، برای یافتن پاسخ به پرسش‌های فوق، نطق‌های ناطقان میان دستور مجلس شورای اسلامی است. بیش از ده روز از آخرین جلسه علنی مجلس( سه‌شنبه ۸ بهمن) می‌گذرد. بررسی‌ها از دو هفته آخر جلسات علنی مجلس(۲۹ دی تا ۸ بهمن) نشان می‌دهد که هر چه به انتخابات نزدیک‌تر می‌شویم، نطق‌های نمایندگان غیرانتقادی‌تر و غیرسیاسی‌تر شده و در مواردی ارتباطی با وظایف نمایندگی مجلس ندارد. عده نسبتا زیادی از نمایندگان ترجیح دادند که زمان کم‌یاب تریبون صحن علنی مجلس را به دستاوردها و کارهای انجام شده در حوزه انتخابیه اختصاص دهند.
شکور پورحسین در جلسه علنی یکشنبه (۲۹ دی ماه) مجلس نطق انتخاباتی کرد و خطاب به مردم پارس‌آباد گفت: «منطقه آزاد تجاری مغان در طول خدمت‌گذاری این حقیر در کسوت امین شما دو بار در مجلس طرح و تصویب شد و الان به علت ایرادی که شورای نگهبان گرفته است، در دستور کار مجلس قرار دارد. ان شاءالله با رفع ایرادات، مورد تایید قطعی شورای نگهبان قرار می‌گیرد. بسیار خوشحال و مفتخرم که این مژدگانی ویژه را خدمت ولی نعمتان خود عرض کنم که پس از پیگیری‌های جدی، مجوز و موافقت طرح تاسیس شهرک صنعتی مشترک ایران و آذربایجان اخذ شده است که به نوبه خود تحول شگرفی را در توسعه صنعت، اشتغال، اقتصاد و معیشت مردم به وجود می‌آورد. در مورد ابهامات طرح شده در نحوه واگذاری شرکت کشت و صنعت مغان بنا به امانتی که ملت در اختیار بنده گذاشته، پیگیری‌ها به طور کامل انجام شده و مردم انتظار دارند مراجع نظارتی هرچه سریع‌تر نتایج رسیدگی خود را به صورت کاملا علنی و آشکار به سمع و نظر آنان به عنوان صاحبان اصلی این خاک برسانند.»
همچنین احمد مرادی نماینده مردم هرمزگان در مجلس در جلسه علنی یکشنبه( ۱ بهمن ماه) خطاب به مردم حوزه انتخابیه گفت:« ۴ سال از خدمت به شما گذشت. شما در این مدت به بنده یاد دادید که توانمند، مهربان، دلسوز و سختکوش هستید بنابراین بنا به همه مهربانی‌های شما تا عمق جان در کنارتان هستم. تکلیف اراضی واقع در بالادست و پایین دست سد کریم آباد با ۸۵ درصد تکمیل باید تعیین شود. این پروژه باید به جوانان و روستاییان که معطل اتمام این پروژه بزرگ هستند، تحویل داده شود. همچنین پیگیری اتمام طرح دشت زیتون شهرستان پلدشت باید با اولویت روستاییان و عشایر منطقه در دستور کار واقع شود.»
بر اساس آئین نامه داخلی مجلس، سه نفر از نمایندگان در هر جلسه رسمی می‌توانند به نوبت و طبق فهرستی که از قبل به قید قرعه توسط هیأت رئیسه تنظیم شده است، حداکثر به مدت هفت دقیقه نطق کنند. همچنین دو نفر از نمایندگانی که در آن جلسه نوبت نطق نداشته باشند به جهت مسائل ضروری می‌توانند یک ساعت قبل از شروع جلسه ثبت نام کرده و حداکثر به مدت پنج دقیقه نطق کنند. هیچ یک از نمایندگان نمیتوانند در مدت دو ماه، بیش از یک بار نطق پنج دقیقه‌ای داشته باشند.
پرسشی که برای موکلان خانه ملت به وجود می‌آید این است که معنای اظهارات انتخاباتی، در شرایط حساس کنونی چیست؟ چرا ساختار مجلس شورای اسلامی به گونه‌ای است که نمایندگان را به حدی درگیر حوزه انتخابیه می‌کند، که مجبور می‌شوند برای اثبات خود وقت صحن علنی مجلس را به آن اختصاص دهند؟ آیا با این ساختار مجلس در رأس امور قرار می‌گیرد؟
عباس پاپی‌زاده، نماینده مردم دزفول در مجلس در جلسه علنی سه‌شنبه (۲۴ دی ماه) بخشی عمده‌ای از وقت صحن علنی را صرف گزارشی در مورد بیمارستان در این شهر کرد. پاپی‌زاده گفت: «بیمارستان فوق تخصصی زنان و زایمان دزفول با پیشرفت حدود ۱۰۰ درصد به عنوان تنها بیمارستان فوق تخصصی زنان در جنوب غرب کشور با برخورداری از پیشرفته‌ترین تکنولوژی روز، دزفول را به قطب درمانی تخصصی منطقه تبدیل کرده است و منشأ خدمات بی‌نظیر برای جامعه بانوان خواهد بود. مجمع بیمارستانی سوانح و سوختگی و غربالگری با پیشرفت ۱۰۰ درصدی تا پایان امسال به بهره‌برداری می‌رسد. بیمارستان بزرگ دزفول با ظرفیت ۴۰۰ تخت در فاز اول با پیشرفت ۵۰ درصدی به عنوان بزرگترین بیمارستان استان خوزستان سال آینده به بهره‌برداری خواهد رسید. احداث بیمارستان خیبر با پیشرفت ۱۰۰ درصد، بیمارستان سردشت با پیشرفت ۹۰ درصد، بیمارستان بخش شهیون با پیشرفت ۷۵ درصد و بیمارستان بخش مرکزی به زودی به بهره برداری قطعی می‌رسد.»
همچنین عین الله شریف‌پور، نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در جلسه علنی روز دوشنبه (۷ بهمن) خطاب به وزیر نیرو گفت: تأمین اعتبار اجرای پروژه های ۱۰۶ روستایی پلدشت، تسریع در اجرای طرح بلندآب چالدران و تسریع در اتمام مطالعات سدهای کوتاه و خاکی و سدهای بلند حوزه انتخابیه را خواستاریم. طرح سد بابااحمد با ۹۵ درصد پیشرفت هنوز راکد است که باید ۵ میلیارد تومان اعتبار برای اتمام تخصیص یابد. همچنین علی‌رغم تذکرات کتبی و شفاهی در ارتباط با اتمام و تحویل زمین‌های زراعی در دشت زنگنه از توابع ماکو و پلدشت باید نسبت به تحویل اسناد اقدام عاجل شود.
سید حسن حسینی شاهرودی هم در نطق میان دستور جلسه علنی دوشنبه (۷ بهمن) گفت: به لطف الهی و حمایت مردم حوزه انتخابیه‌ام و با همت نخبگان این خطه و مدیران دلسوز و پر تلاش در سفر ریاست جمهوری، تصویب ۲۲ طرح عمرانی بالغ ۴۰۰ میلیارد تومان محقق شد. کلنگ زنی چند پروژه بزرگ صنعتی از جمله کارخانه عظیم تولید کاغذ از سنگ آهک، ذوب آهن جدید و توسعه فاز فولاد شاهرود و ۶ کارخانه فرآوری معدنی در سال آینده بیش از ۲ هزار شغل در شرق استان ایجاد خواهد کرد. این اقدامات رونق اقتصادی و کاهش بیکاری را در این منطقه به دنبال خواهد داشت. ضمن تشکر از وزیر بهداشت و درمان، به جهت ایجاد زیر ساخت‌های مورد نیاز و ارتقا حوزه بهداشت و درمان شرق استان و افتتاح بزرگترین اورژانس شرق کشور، مرکز قلب، مرکز ناباروری، صدور مجوز ایجاد دانشکده دندان پزشکی، دستور تسریع در تجهیز مرکز بهداشت و بیمارستان میامی و درمانگاه، مرکز جامع سرطان و توسعه ۱۰۰ تخته خوابی بیمارستان امام حسین مورد انتظار است.
علی اسماعیلی در نطق میان دستور جلسه علنی سه شنبه (۲۴ دی ماه) اظهار کرد: «انتظار مردم نور از وزارت راه و شهرسازی این است که ساخت جاده نور - چمستان آلشرود، اتمام پل‌های نیمه‌تمام و سرعت دادن به پروژه در حال ساخت فاز ۲ کمربندی رویان- هندومرز و پل‌های غیر همسطح آن در اولویت قرار گیرد. همچنین خواهان اتمام ساخت بیمارستان ۱۶۰ تختخوابی جایگزین امام خمینی(ره) و بخش دیالیز آن از وزارت مسکن و شهرسازی هستند. مردم عزیز و شریف شهرستان نور انتظار دارند پروژه‌های عملیات ساخت درمانگاه لاویج، چمستان، رویان و اجرایی کردن اورژانس مصوب دریایی استان مازندران سرعت گیرد. خواسته مردم از وزارت نیرو اجرایی نمودن پروژه‌های مصوب فاضلاب شهرهای نور، رویان و ایزدشهر است. آنها خواهان اتمام پروژه‌های مصوب آب شرب گلندرود، انگتارود و لاویج هستند.»
محمد آشوری تازیانی نماینده مردم بندرعباس در مجلس، در نطق میان دستور جلسه علنی سه‌شنبه( ۱ بهمن) گفت: هرمزگان استان سرشار از مواهب خدادادی است که از مزیتهای آن در حوزه های مختلف گردشگری، بندری، دریایی، جزایر، نفت و انرژی، همجواری با دریا، درآمدهای گمرکی و مالیاتی، استقرار صنایع بزرگ و کشاورزی و بسیاری از مزیت های دیگر بسیار گفته شده است، اما مردم این منطقه به سهم مطلوبی از این مزیت‌ها دست نیافته‌اند و کمبود زیرساخت‌های مهم در مقایسه با متوسط کشوری هرمزگان و هرمزگان‌نشینان را عمیقا رنج می‌دهد و به رغم همه تلاش‌های صورت پذیرفته کُند بودن روند توسعه و عدم بهره‌مندی مردم از بسیاری از مواهب منطقه‌ای موجب شده تا جوانان احساس سرخوردگی کرده و از این شرایط گله‌مند باشند. مردمان هرمزگان نجیب، پر مهر و صبور هستند، اما این صفات شایسته دلیلی بر آن نیست که ما قدرنشناسی کرده و امورات مردم را به فراموشی بسپاریم تا بسیاری از خواسته‌های به حق مردم رنگ و بوی کهنگی به خود بگیرد.
مقام معظم رهبری در تاریخ ۰۸/۰۳/۱۳۹۲ در دیداری با نمایندگان مجلس در انتقاد از روند مذکور فرمودند: «در مجلس نباید نماینده فلان منطقه تصور کند هنر نمایندگی او در این است که برای آن منطقه دائماً پشتیبانی جلب کند. اصلاً مسئله اصلی نماینده مجلس این نیست! نباید فکر کنیم که چون ما نماینده فلان شهر یا فلان استانیم، مرتب باید برای آن شهر یا استان امتیاز بگیریم. این یک میدان رقابت غلط، بی‌برنامه و نادرستی است که تبعات بدی هم دارد. شما درست از فلان نقطه کشور انتخاب شدید، اما فقط نماینده آنجا نیستید؛ شما نماینده همه ملت ایرانید. شأن مجلس هم قانونگذاری است نه گرفتن تسهیلات و کمک‌های عمرانی و غیره برای آن منطقه خود؛ به قانون اساسی هم نگاه کنید شأن شما این است که قانون بگذارید.»
بر اساس اصل ۸۶ قانون اساسی، نمایندگان مجلس در مقام ایفای وظایف نمایندگی در اظهارنظر خود کاملاً آزادند و نمیتوان آنها را به سبب نظراتی که در مجلس اظهار کردهاند یا آرائی که در مقام ایفای وظایف خود دادهاند، تعقیب یا توقیف و یا از حقوق اجتماعی محروم کرد. نطق میان دستور، یکی از ابزارهای نمایندگان برای بیان آراء آزاد و پرداختن به دغدغه‌های ملی و مهم است. اظهارات نمایندگان در آستانه انتخابات، گویای ساختارهای مجلس شورای اسلامی در ایفای کسوت نمایندگی است. شاید نحوه استفاده از وقت جلسات علنی مجلس علی الخصوص در نطق‌ها و تذکرات کتبی و شفاهی در آستانه انتخابات، بیش از آنکه نشانه عمل به وظایف اصلی نمایندگی باشد، بگونه‌ای تبعید این وظیفه به ناکجاآباد و بهره تبلیغات انتخاباتی از ابزار نطق میان دستور بوده باشد.
