ستاد انتخابات کشور چهار روز پیش با صدور اطلاعیهای از آغاز فعالیتهای تبلیغاتی تمامی نامزدهای تایید صلاحیت شده انتخابات مجلس شورای اسلامی خبر داد.
حالا چهار روز تا آغاز رایگیری یازدهمین دوره انتخابات مجلس یعنی دوم اسفند ماه باقی مانده، اما حواشی آن با شروع تبلیغات انتخابات رونق گرفته است. نامزدهای یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در شهرهای مختلف هر کدام به روشی در تلاشند تا توجه مردم را به خود جلب کنند.
صفی برای کباب مگسی
در یکی از این ویدئوها انتخاباتی که این روزها در فضای مجازی دست به دست میشود، یک نفر مشغول به سیخ کشیدن دو کیسه گوشت مرغ، روی یک میز سفید است در حالیکه هنوز خونآبه از گوشت جاری است. دود کباب از لابهلای عکس نامزد نمایندگی مجلس به هوا میرود و شهروندان و مردمانی که شبانه زیر بنر نامزد صف کشیدهاند، برای کبابی با طعم مگس.
تبدیل ترشیز به قدرت اول اقتصادی ایران
در ویدئویی دیگر از شهر ترشیز (نام قدیمی کاشمر) در استان خراسان رضوی نامزد رسمی، جوان و تایید صلاحیت شده، وعده تبدیل این شهر به قدرت اول اقتصادی ایران را میدهد. این نامزد که در پسزمینه پوستر انتخاباتی خود عکس محمود احمدینژاد و شهید رجایی را چاپ کرده است، میگوید: ماموریت ما رساندن ترشیز به قدرت اول اقتصادی در ایران است. ما در مدت چهار سال با تکیه بر جوانان قدرتمند ترشیز و با برنامهای حرفهای، ترشیز را تبدیل به قدرت اول اقتصادی ایران میکنیم.
نماینده باید پول بگیرد، نه نجومی بلکه کهکشانی
در ویدئوی دیگری که به یکی از پربازدیدترین کلیپهای فضای مجازی بدل شده، فردی که خود را نامزد حوزه انتخابیه یزد معرفی میکند، میگوید: نماینده باید پول بگیرد، نه نجومی بلکه کهکشانی. در مملکت ما پول زیاده، منم پول زیاد میگیرم. تا پول نگیرم کنار نمیروم.
تبدیل الیگودرز به شمال ایران با کاشت یک میلیون نهال در سال
وعدههای تبلیغاتی دیگر نامزد تایید صلاحیتشده از حوزه الیگودرز، آدمی را به یاد شعارهای انتخاباتی شورای دانشآموزی در مدارس میاندازد که میگوید: چهار سال مجلس را به ۴۰ سال خدمت تبدیل خواهد کرد، تمام بیکاران را به کار مشغول خواهد کرد، حتی مهاجرت کردهها را بازمیگرداند، و با کاشت یک میلیون نهال در سال، الیگودرز را شمال میکند. این موارد بخش از وعدههای این نامزد انتخابات مجلس است. برخی از نامزدها هنوز پایشان به مجلس باز نشده، برای خود بادیگارد استخدام کردهاند، برخی هم حالا برای جلب رای ملت در حال ریختوپاشهای آنچنانی و برگزاری جشنهای لاکچری هستند.
وعده «ارضای حلال غریزه جنسی جوانان»
روزنامه جمهوری اسلامی در شماره امروز خود از «ابتذال در تبلیغات انتخاباتی برخی نامزدهای انتخابات مجلس» انتقاد کرده و نوشته است: «تبلیغات انتخاباتی نامزدهای مجلس در مواردی به ابتذال کشیده شده. یکی از نامزدهای ورود به مجلس در تابلوی تبلیغاتی خود «ارضای حلال غریزه جنسی جوانان» را وعده داده است. علاوه بر مبتذلبودن این قبیل وعدهها، متأسفانه کسی که صلاحیتش برای ورود به مجلس شورای اسلامی تأیید شده از حدود اختیارات و وظایف نمایندگان مجلس خبر ندارد!»
از دیگر سو حضور فعال در فضای مجازی و یارکشی در گروهها و کانالهای حامیان نیز در سالهای اخیر بخشی از تبلیغات انتخاباتی در کشور بوده است که امسال بیش از سالهای گذشته مورد استفاده کاندیداها قرار گرفته و حتی گاهی گلایههای مردم را نیز در پی داشته است. در این مدت زیاد دیده شده که برخی با وعدههای مالی شروع به اضافه کردن افراد در گروههای تبلیغاتی نامزدها میکنند، یعنی هرچه بیشتر افراد را اضافه کنند پول بیشتری میگیرند.
۲۰ میلیون بیشتر از بقیه میدهم
این شرایط تنها مختص یک استان یا شهر خاصی نیست، بلکه این روزها به هر استان یا شهری که سر میزنید با چنین شرایطی مواجه میشوید. سایت تابناک گزارش داده است که یک نامزد نمایندگی مجلس در استان خراسان شمالی پیشنهاد اجاره انحصاری بیلبوردهای تبلیغاتی یکی از شهرستانها را برای رقابت با دیگر نامزدهای حوزه انتخابیه داده است. او برای اجاره انحصاری تمام بیلبوردهای تبلیغاتی شهر در زمان انتخابات به مسئولان آنها مراجعه کرده و گفته است هر مقدار هزینه که دیگر نامزدهای انتخابات مجلس در شهرستان برای بیلبوردها بدهند، ۲۰میلیون تومان بیشتر از سایر متقاضیان برای در اختیار گرفتن همه بیلبوردها پرداخت خواهد کرد.
سیل جمعیتی که بیشتر از صد نفر نیست!
برخی اقدامات و برنامههای تبلیغاتی کاندیداها هم در این میان بیشتر مورد توجه قرار میگیرد؛ اما نه از جنبه تبلیغاتی، بلکه از جنبه طنز. در موردی که یک نامزد کلیپ تبلیغاتی تهیه و منتشر کرده، روی کلیپ خود عنوان «سیل جمعیت در استقبال از...» نوشته است، اما تصویر فقط جمعیت صد نفری را نشان میدهد. همچنین تصاویری از دو کاندیدا منتشر شده که نشان میدهد آنان برای خود بادیگاردهای غول پیکری استخدام کردهاند.
نامزد انتخابات مجلس در یکی از شهرستانهای استان خراسان شمالی هم از مدتی قبل تبلیغات زودهنگام را شروع کرده، در همایشهای انتخاباتی خود به تعداد زیادی شام داده و طعم این غذاهای رایگان چنان به مردم چسبیده که گفته میشود افراد زیادی برای شرکت در جلسات همراه با شام او ثبت نام کردهاند. هنوز از واکنش مسئولان برگزاری انتخابات به این رفتارهای غیرقانونی در حوزه یادشده خبری دریافت نشده است.
ویزیت رایگان پزشک نامزدشده
همچنین منابع خبری گزارش دادهاند که یکی از داوطلبان نمایندگی دهمین دوره مجلس شورای اسلامی درحوزه انتخابیه ساری و میاندورود استان مازندران که گویا پزشک است، از بیمارانی که در یک هفته اخیر به وی مراجعه کردهاند، حق ویزیت دریافت نمیکند. پزشک یادشده همچنین این روزها به روستاهای حوزه انتخابیه خود میرود و با عکس گرفتن از بیماران ویزیت شده، آنها را در کانال خود در شبکه های اجتماعی به اشتراک میگذارد.
سایت فرارو هم خبر داده که یکی از نمایندگان کنونی مجلس شورای اسلامی در یک استان در یک مهمانی تجملاتی از جانب طرفدارانش شرکت کرده که گفته میشود در این مراسم علاوه بر اجرای موسیقی محلی و تلاش برای جلب توجه مردم در حمایت از این نامزد انتخاباتی، صاحبخانه مسیر ورود او به خانه را گلباران کرده است. همه این موارد به کنار، برخی از نامزدها تبلیغاتشان را پیش از موعد و زودهنگام آغاز کرده بودند و در مساجد و حسینیهها دنبال رای بودند.
تعجب نکنید! این واقعیت جامعه ماست
مصطفی مهرآیین، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور و جامعهشناس سیاسی درباره این شیوههای تبلیغاتی به ایرناپلاس میگوید: اینها همه واقعیتهای جامعه ماست و این افراد دقیقا خود مردم هستند. کنش این افراد بیرون از ساحت اجتماع نیست. مفروض این نوع کنش این است که نامزدها با وعدههایی آرای مردم را جذب میکنند. وقتی مفروض کنش سیاسی، میشود چنین رفتارهایی، بنابراین فرض بر این است که کسانی که رای دهنده هستند یا انتخاب کننده، احتمالا منطق کنشگریشان مبتنی بر همین معیارهای مبتذل است.
مهرآیین ادامه میهد: به نظر فاصله زیادی بین کنش معمول مردم با آنچه در فضای انتخابات دیده میشود، وجود ندارد. شما فقط این را به شکل نمایشیاش میبینید که در بعضی از آنها با سطحینگری بیش از حد، حالت بدی به شما دست میدهد. این موارد به نظر در زندگی روزمره ما جاری است. معلوم است که در جامعه ما لابیگری جدی است. اصولا در زندگی خانوادگی ما و در بستر اجتماعی ما این رفتارها و وعده وعیدها بسیار وجود دارد. تعارفات که جای خود، همدیگر را بسیار سرکار میگذارند یا سر همدیگر کلاه میگذارند. زندگی اجتماعی ما چیزی جدا از این واقعیات نیست. حالا در این انتخابات کسانی هستند که بدون روتوش این رفتارها را در بوق و کرنا میکنند فکر میکنیم تا امروز وجود نداشته است. نه اساسا اینطور نیست. این متن جامعه ماست.
«این اتفاقها عجیب و غریب نیست. حالا نگاه نکنید به این وضعیت که نوعی زندگی شهری بر ما عارض شده است که این رفتارها را به لایهها پنهانی جامعه منتقل کرده است. یعنی ما نحوه لباس پوشیدنمان، سطح تحصیلاتمان، سبک خانهداریمان و... تا اندازهای شیک و مدرن شده است و ظاهر زندگی ما را شکل داده است و ما چون این موارد را میبینیم فکر میکنیم که جامعه به لحاظ فرهنگی یا اجتماعی تغییر کرده است.»
این جامعهشناس ادامه میدهد: اما شاخص واقعی تغییر فرهنگی داشتن ماشین آنچنانی یا خانه آنچنانی یا این سبک زندگی و ابزارهای زندگی نیست. میزان دقیقش آن است که بگوییم چقدر کتاب خوانده میشود؟ آدمها چقدر فکر میکنند و میاندیشند؟ با تئاتر و سینما چقدر نسبت دارند؟ وقتی آماری منتشر میشود که ۸۰ درصد مردم تهران به هیچ عنوان در سال گذشته تئاتر نرفتهاند، میزان مطالعه به ۱۰ دقیقه در روز رسیده و تیراژ کتاب ۵۰۰ نسخه شده است، توان روایتگری مردم به چاقو کشیدن برای همدیگر تقلیل پیدا کرده است و اساسا ملت قادر به گفتوگو با همدیگر نیستند، اینها معیارهای واقعی تغییر است.
«رفتارهایی که اکنون شما در حوزه سیاست میبینید، به نظر من عین تجربه زیسته روزمره ماست. چیز خیلی نادری نیست. انتخابات تمام قدرت نیست و جذب رای یا رایگیری یک مرحله پایانی در یک فرآیند سیاسی است. پیش از این شما باید قدرت را در انجمنها، سندیکاها، صنفها، گفتوگوها، در محافل سیاسی، ادبی و در کنشهای عمومی تولید کنید.»
بزرگترین ضعف قشر تحصیلکرده این است که تئوری سیاسی ندارد
این عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور توضیح میدهد: سیاست دو المان دارد: یکی زور و دیگری گفتمان است. یعنی در واقع قدرتی که در جامعه خلق میشود یا از جنس باتوم است یا از جنس کلمه. قشر تحصیلکرده جامعه هم نمایندهای در حد و تراز خودشان نمیبینند، به این دلیل است که تعبیرشان از سیاست غلط است. اینها فکر میکنند تجلی سیاست در ایام انتخابات است و منتظر کسانی هستند که بیایند. اینها از کجا باید بیایند؟ از درون همین جامعه باید بیایند. شمایی که معتقد هستید نمایندهای باید در تراز مطالبات خودت داشته باشید باید این نماینده را بسازید. این نماینده باید در یک فرآیند سیاسی چهار ساله که فاصله دو انتخابات است خلق شود. لازمه آن این است که شما انجمن داشته باشید، نهاد داشته باشید، محفل گفتوگو و نقد کتاب برگزار کنید، ایدهها و عواطف را به اشتراک بگذارید، یک جمع و یک هویت تشکیل بدهید و نشانگان هویتی و کلمههای خاص خود را بسازید که بتوانید خود را از گروههای دیگر در جامعه متمایز کنید. بگویید که داریم این ایدهها و این کارها را دنبال میکنیم. در انتخابات باید بتوانید تئوریهای خود را مطرح کنید.
وقتی تئوری ندارید، در مبارزات قدرت هم نماینده نخواهید داشت
او در پایان می گوید: یکی از عوامل اصلی که باعث بروز چنین فضایی برای چنین آدمهایی شده است، خود ما هستیم. چون طبقه تحصیل کرده به دلایل خاص شخصی و سیاسی هیچ تلاشی در راستای خلق قدرت نمیکند. من همیشه گفتهام که یکی از بزرگترین ضعفها قشر تحصیلکرده این است که تئوری سیاسی ندارد. روحانیت ما تئوری سیاسی ولایت فقیه را داشت و قدرت را در دست گرفت اما دانشگاهی ما، کتابخوانان ما، اهل فرهنگ و سینمای ما تئوری قدرت ندارد. وقتی شما برنامه و تئوری برای قدرت ندارید، در سیاست و مبارزات انتخاباتی جایی نداشته و در قدرت هم نماینده نخواهید داشت. شما وقتی از همه چیز کنار کشیدهاید انتظار نداشته باشید بیایند و بگویند اینها نماینده افکار تو هستند.