دانشگاههای دولتی چند سالی است که ارائه خدمات را با بخش خصوصی شریک شدهاند. از اجاره دادن سلف دانشگاه به آشپزخانه های تهیه غذا تا اجاره کلاسها پس از ساعات آموزشی به موسسات خصوصی. حالا و با شیوع ویروس کرونا و شروع آموزش مجازی تعدادی از دانشگاه های مطرح کشور از شرکت های خصوصی خواستهاند در برگزاری کلاسهای مجازی به آنها کمک کنند.
یکی از وبسایتهای معروفی که اتفاقا سرور سامانه آموزش مجازی برخی از دانشگاههای سراسری را هم تامین کرده با تعطیلی مدارس و دانشگاهها تبلیغات گستردهای برای ارائه خدمات برگزاری کلاسهای آنلاین آغاز کرده است.
براساس اطلاعاتی که در وبسایت این ارائهکننده خدمات برگزاری کلاس آنلاین آمده است، هزینه یک کلاس دو ساعته که در آن ۲۰ تا ۴۰ کاربر بتوانند همزمان آنلاین باشند، ۵۰ هزار تومان است. اگر دانشگاههایی که از این وبسایت خدمات دریافت میکنند روزانه به طور متوسط برگزاری ۲۰ کلاس دو ساعته ی ۲۰ تا ۴۰ نفره را در مقاطع مختلف را به این وب سایت بسپارند یعنی هر روز باید یک میلیون تومان هزینه کنند. این در حالی است که زمان بازگشایی دانشگاه ها هنوز دقیقا مشخص نیست.
مدیر آموزشهای مجازی دانشگاه شهید بهشتی چندی پیش اعلام کرده بود این دانشگاه قرار است بیش از ۶۳ هزار کلاس مجازی برگزار کند، اگر این آمار را به دانشگاهی سراسری تعمیم دهیم که کلاسهای آنلاین خود را قرار است به کمک وبسایت ارائهدهنده خدمات کلاس آنلاین برگزار کند و بابت هر کلاس هم ۵۰ هزار تومان بپردازد یعنی به طور کلی هزینهای بیش از سه میلیارد تومان برای این کلاسها صرف میشود.
یکی دیگر از این وب سایتها که مانند وب سایت قبلی ارائهدهنده خدمات به یکی از دانشگاههای سراسری تهران است، هر کلاس سی نفره را با زمان نامحدود با قیمت ماهانه ۱۹۵ هزارتومان برگزار میکند و این مبلغ برای کلاس های ۶۰ نفره به ۳۰۰ هزار تومان میرسد.
دانشگاهها هر سال تعداد زیادی کنفرانس و همایش برگزار میکنند که بخشی از تامین بودجه آنها از اسپانسرهاست ولی دانشگاهها هم در تامین هزینههای آن مشارکت دارند. برنامههایی که شاید اگر بخشی از بودجهی برنامههایی که طی چند سال اخیر در دانشگاههای مختلف برگزار میشد و خروجی مناسبی ندارند به توسعه زیرساختهای آموزش مجازی اختصاص پیدا میکرد هم میتوانست برای دانشگاهها درآمدزا باشد و هم هزینههای حال حاضر آنها کاهش مییافت.
اما این ماجرا فقط به دانشگاه محدود نمیشود. تعطیلی مدارس هم باعث رونق کسبوکار گروهی شده است که با تبلیغاتی همچون رفع اشکال آنلاین و تدریس آنلاین دروس دبیرستان فضای مجازی را پر کردهاند.
یکی از این گروههای تلگرامی را افرادی میگردانند که خود را دانشجویان دانشگاههای تهران و شریف معرفی کردهاند و میگویند با توجه به وضعیت فعلی و تعطیل شدن مدارس میخواهند با کمترین قیمت اشکالات تستی داوطلبان کنکور سراسری را رفع کنند. دو تست اول رایگان است و پس از آن هر سوال پانصد تومان برای سوالکننده هزینه دارد. در این کسبوکار کوچک یک پکیج هم تعریف شده که برای رفع اشکال ۲۰ تست پنج هزار تومان پرداخت میشود و مشاوره و برنامهریزی رایگان هم دارد.
موسساتی هم که پیش از این ویدئوهای آموزشی را بر روی سایت خود قرار میدادند با تعطیلی مدارس و دانشگاهها پرطرفدارتر شدهاند. در یکی از این وبسایتها، فیلمهای آموزشی معلمان یک دبیرستان دخترانه غیردولتی بارگذاری شده است و در توضیح آن ذکر شده که آموزش آنلاین در حکم کلاس درسی بوده و حضور و غیاب و نمره مستمر به دانش آموزان تعلق خواهد گرفت.
البته در این میان، وبسایتهایی هم بودند که به دلیل شرایطی که پیش آمده فیلمهای آموزشی خود را برای داوطلبان کنکور رایگان اعلام کردهاند تا نگرانیها بابت وقفه تحصیلی به وجود آمده تا حدودی رفع شود.
حال باید دید با توجه به شرایط کم سابقه پیش آمده در کشور و به تبع آن در زمینه آموزش و امکان ادامه این شرایط در آغاز سال جدید و ادامه سال تحصیلی به شکل کنونی( ارائه آموزش مجازی) متولیان امر و در راس آن مسئولان دانشگاهها چه تدابیری برای مدیریت منابع مالی خود دراین زمینه خواهند اندیشید.