جمعه دوم اسفندماه، انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی برگزار شد. انتخاباتی که نسبت به ادوار گذشته از شور و حرارت کمتری از حیث رقابت برخوردار بود و همین امر موجب شد تا تحلیل ها و نظرات مختلفی درباره چرایی کاهش مشارکت مردم در آن از سوی چهره های سیاسی مطرح شود.
در همین رابطه یک فعال سیاسی اصولگرا معتقد است پایگاه مردمی این مجلس محدود است و این بدان معنا نیست که این پایگاه محدود خواهد ماند. نمایندگان مجلس آتی اگر تلاش کنند با رای مردم به ویژه آن بخش بزرگی که شرکت نکردند هماهنگ شوند و تنها نماینده کسانی نباشند که در انتخابات شرکت کردند، می توانند پایگاه خود را تقویت کنند.
محمد مهاجری گفت: یکی از دلایل اصلی کاهش حضور مردم در انتخابات اخیر وجود مشکلات اقتصادی است. یعنی مردم احساس میکنند دو سه رای اخیری که در انتخابات دادند هیچ گشایش مثبتی در جهت بهبود اوضاع اقتصادیشان به وجود نیاورده است. باید گفت مشکلات معیشتی مردم خودش علت اصلی نیست بلکه معلول علتی بزرگتر است و آن اینکه مردم احساس میکنند وقتی به نمایندگان مجلس یا رئیسجمهور رای میدهند، اختیارات به طور کامل در اختیار نمایندگان یا رئیس جمهور قرار نمیگیرد.
مجلس آینده با مشکلات بسیاری روبه رو است
وی افزود: مردم انتظار دارند پس از رأی دادن به رئیس جمهور کاری از جانب وی صورت گیرد، ولی میبینند که او در محذورات بوده و در مقابل بعضی از منعها و نهی ها قرار دارد و نمیتواند آنطور که باید و شاید انجام وظیفه کند. در نتیجه مردم نسبت به انتخابات سرد میشوند. دوم اینکه با همه بحثهایی که برخی دوستان اصلاح طلب مطرح میکنند معتقدم که ردصلاحیت گسترده کاندیداها تاثیر چندان زیادی روی انتخابات نگذاشته است. یعنی حتی اگر همه کاندیداهای اصلاحطلب هم تایید می شدند نهایتا ۱۰ درصد به جمعیت رأی دهندگان در انتخابات اضافه میشد و چندان شاهد حضوری گسترده نبودیم.
این فعال سیاسی اصولگرا ادامه داد: دلیل آن هم به این برمیگردد که اگر به عنوان مثال فلان جناح سیاسی هم روی کار بیاید معلوم نیست که بتواند فعالیت زیادی داشته باشد یا در جامعه تاثیرگذار باشد. به نظرم مجموع این مسائل میتواند در آمار مشارکت انتخابات موثر باشد. حرفهایی نظیر اینکه کرونا باعث کاهش مشارکت شد، خنده دار است. ببینید مرکز کرونا شهر قم بوده، در حالی که میزان شرکت کنندگان در انتخابات آن شهر معادل درصد مشارکت در کل کشور است. این درحالی است که قاعدتا کسی نباید در مرکز کرونا به دلیل وجود این ویروس شرکت میکرد. ولی میبینیم که آمار مشارکت در آنجا مساوی معدل کل کشور است و نه پایینتر.
مهاجری گفت: اصلا علاقه ندارم از الان بگویم مجلس آینده ضعیف است، اما بیتردید این مجلس با مشکلات بسیاری روبه رو است. اولین مشکل آن مقبولیت نزد جامعه است به هر حال مجلسی که معدل رایش از ۴۲درصد رای واجدان شرایط را تشکیل دهد، تقریبا نماینده ۲۰ درصد جامعه خواهد بود. حتی در برخی شهرهای بزرگ این رقم به عدد پایین تری می رسد. بنابراین نمایندگان مجلس باید بدانند هویتشان این بوده و تصور نکنند خبری است.
مردمی که در انتخابات شرکت نکردند نتیجه گرا هستند
وی بیان کرد: البته به لحاظ قانونی انتخابات برگزار شده و پس از تایید صحت انتخابات از سوی شورای نگهبان، با صدور اعتبارنامه آقایان وارد مجلس خواهند شد و قانون وضع میکنند. اما به هرحال پایگاه مردمی این مجلس محدود است و این بدان معنا نیست که این پایگاه محدود خواهد ماند. نمایندگان مجلس آتی اگر تلاش کنند با رأی مردم به ویژه آن بخش بزرگی که شرکت نکردند هماهنگ شوند و تنها نماینده کسانی نباشند که در انتخابات شرکت کردند، می توانند پایگاه خود را تقویت کنند.
این فعال سیاسی اصولگرا گفت: معمولا بخشی از مردم در هر حالتی در انتخابات شرکت میکنند اما مردمی که شرکت نکردند بیشتر افرادی نتیجه گرا هستند یعنی وقتی میبینند رأی دادن تغییری در زندگی آنها ایجاد نمیکند از شرکت در انتخابات دلسرد میشوند. بنابراین نمایندگان باید برای همین مردمی که نتیجهگرا هستند، بیشتر کار کنند تا رغبت و تمایل آنها را به خود جلب کرده و مجلسی موفق باشند.
وی در پاسخ به این سوال که چه لزومی دارد نمایندگانی که نیازی به جامعه رای بیشتری برای خود نمی بینند، برای جلب نظر آنهایی که رای نداده اند تلاش کنند؟، گفت: این ایرادی که مطرح میکنید متاسفانه به دلیل عدم وجود اخلاق سیاسی در کشور وارد است. یعنی یک نماینده حتی در برابر همین افراد معدودی که به او رأی دادهاند پاسخگو نیست. در حالی که اگر یک حزب پیروز انتخابات باشد، حداقل به خاطر حفظ پرستیژ و اعتبار خودش هم که شده، مطالبات رای دهندگان را پیگیری میکند.
برخی نماینده ها با آنکه رأی پایینی دارند، اما صدای کلفتی دارند
مهاجری گفت: امروز یک نماینده مجلس حتی اگر در طول ۴ سال یک بارهم به حوزه انتخابیه خود سر نزند همچنان نماینده است. مردم هم نمیتوانند انتقاد و اعتراضی به او کنند. شاید با نزدیکی به انتخابات یکسری کارهای پوپولیستی هم شروع کند تا مجدد رای بیاورد. کاهش مشارکت برای مجلس بحران مشروعیت می آورد. لذا نمایندگان باید از این بحران مشروعیت بترسند و نگران باشند. آنها باید تلاش کنند این بحران مشروعیت را پشت سر بگذارند و سعی کنند که با بدست آوردن دل های مردم و رای آنها در انتخابات بعدی جمعیت بیشتری را پای صندوق ها بیاورند.
وی با اشاره به حاشیه های تبلیغاتی برخی نمایندگان مجلس پیش از انتخابات گفت: تبلیغات این نمایندهها تفاوت محسوسی با ادوار گذشته نکرده است. خیلی از نمایندهها تبلیغاتی پوپولیستی میکنند و وعدههایی بیجا میدهند، وعدههایی که اصلا در صلاحیت نماینده نیست. برخیها نیز انتقادهای تندی از دولت میکنند و بعدا وقتی وارد مجلس شدند خواهند فهمید«یک من ماست چقدر کره دارد»، از این رو آرامش پیدا می کنند. یک بخش تندرویی هم از نماینده ها هستند که با آنکه رای پایینی دارند، اما صدای کلفتی دارند. این افراد که متاسفانه جزو ما اصولگراها هم هستند مقبولیت و مشروعیت مجلس را از بین خواهند برد و باعث ناکارآمد شدن مجلس آتی خواهند شد.
مهاجری در پایان گفت: تقریبا مطمئن هستم ماه های اول مجلس آینده در دست برخی افراد هوچی خواهد بود و همین باعث خواهد شد که احتمالا مردم را از همین رای پایینی که به آنها دادند پشیمان کنند.