آیا اختلالات بویایی با کووید 19 مرتبط است؟

دکتر علی صفوی نائینی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه در مدت اخیر افرادی به علت اختلال در حس بویایی و در برخی موارد حس چشایی به مطب های گوش و حلق و بینی و مراکزی که پذیرای بیماران مشکوک به کرونا هستند، مراجعه کرده اند، گفت: با توجه به جدید بودن ویروس کرونای جدید در دنیا و نبود تجربه و مطالعات علمی کافی، نمی‌توان در این باره قضاوت کرد و درباره ارتباط این دو مورد با یکدیگر نظر قطعی داد.

وی گفت: اگر کرونا ویروس جدید مطابق سایر ویروس‌هایی که عصب بویایی را درگیر میکنند چنین خاصیتی داشته باشد، می‌توان این برآورد را داشت که این اختلال برگشتپذیر است اما هنوز نمی‌توان نظر قطعی ارایه کرد، چراکه مطالعات کافی در این باره انجام نشده است.

این متخصص گوش و حلق و بینی درباره درمان التهابات عصبی، یادآور شد: برای درمان التهابات عصبی منجر به اختلال در عملکرد عصب، در بسیاری از موارد داروهای کورتون توصیه می‌شود اما با توجه به شیوع ویروس کویید ۱۹ به نظر می‌رسد تجویز این دارو کار درستی نباشد، چراکه این دارو باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن میشود. از این رو تنها می‌توان توصیه‌های عمومی برای ترمیم التهاب عصب ارایه داد که شامل استراحت کافی، مصرف مایعات و داروهای تقویتی میشود.

دکتر صفوی با اشاره به فقدان مطالعات علمی در این زمینه و گذشت تنها یک ماه از شیوع بیماری کویید ۱۹، اضافه کرد: در هفته‌های اخیر مراجعه بیمارانی با این عارضه در مطبهای گوش و حلق و بینی به وضوح افزایش یافته، به گونه‌ای که پیش از این، تعداد کسانی که به این عارضه دچار می‌شدند خیلی کمتر از حال حاضر بود.

دکتر صفوی با بیان اینکه احتمال ارتباط اختلال در حس بویایی با کرونا ویروس جدید باید بررسی شود، اظهار کرد: اختلال حس بویایی در حالت کلی دو علت عمده دارد، در دسته اول مواد معطر معلق در هوا به پایانه‌های بویایی در سقف بینی نمیرسند که علت آن انسداد نسبی در مسیر است و اصطلاحا به آن اختلال بویایی هدایتی گفته میشود. در دسته دوم اختلالات عصبی رخ داده که یا عصب و یا مرکز حس بویایی در مغز درگیر شده و برآورد ما این است که علت این مسئله در حال حاضر مربوط به درگیری عصبی است، نه اثر انسدادی.

وی تاکید کرد: معمولا بیمارانی که در این چند هفته اخیر مراجعه کردهاند به صورت ناگهانی دچار اختلال در حس بویایی شده و در برخی موارد حس چشایی آنان نیز مختل شده است.

این متخصص با تاکید بر اهمیت بحث بهداشت و پیشگیری در مورد کرونا ویروس جدید، انجام مراقبتهای لازم توسط مردم را ضروری عنوان کرد و افزود: جامعه پزشکی تنها میتواند به مردم آگاهی دهد، اما اجرا و عمل به آن بر عهده مردم است.

وی درباره سابقه این اختلال در سایر کشورها از جمله چین اظهار کرد: تا کنون در چین گزارشی در این مورد انجام نشده که ممکن است یکی از علل آن در اولویت نبودن این موضوع باشد.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه قضاوت درباره برگشت پذیری التهابات عصب بویایی نیازمند گذشت زمان یکساله است، افزود: از آنجاکه هنوز از این مسئله مدت زمان زیادی نگذشته قضاوت در مورد بازگشت پذیری حس بویایی این افراد نیازمند گذشت زمان است.

دکتر صفوی با بیان اینکه در بسیاری از موارد اختلال بویایی بعد از گذشت چند ماه به خودی خود و توسط بدن فرد بهبود مییابد، افزود: به همین خاطر در حال حاضر نمیتوان قضاوت کلی کرد اما استراحت، مصرف مایعات و خواب مناسب میتواند به بهبود این التهابات کمک کند.

این متخصص درباره وضعیت اختلال بویایی در سایر استانها، گفت: همکاران متخصص گوش و حلق و بینی در استانهایی همچون مازندران نیز به افزایش مراجعات به علت اختلالات بویایی اشاره کرده‌اند.

عارضه اختلالات بویایی برگشت‌پذیر است

در همین رابطه دکتر مریم واعظ جلالی ویروس شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز درباره نقش ویروس‌ها در ایجاد اختلالات بویایی، توضیح داد: این عارضه در عفونت‌های ویروسی اتفاق میافتد و در مورد خانواده کرونا ویروس‌ها نیز این مسئله گزارش شده اما تحقیقات نشان داده این عارضه برگشت‌پذیر است.

افزایش استفاده از شوینده‌ها؛ فرضیه‌ای دیگر برای اختلالات بویایی

همچنین دکتر پیام طبرسی استاد گروه عفونی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز درباره این عارضه، اظهار کرد: بسیاری از بیماری‌های ویروسی می‌توانند باعث ایجاد عارضه در حس بویایی افراد شوند، اما ارتباط بین این عارضه با کرونا ویروس جدید هنوز قابل اثبات نیست و نیازمند تحقیقات بیشتری است و چون تازه حدود دو هفته از شیوع این بیماری در کشور می‌گذرد تحقیقی در این باره انجام نشده است.

معاون آموزشی مرکز تحقیقات سل و بیماری‌های ریوی بیمارستان مسیح دانشوری یادآور شد: اما این عارضه از شکایات شایع بیماران کرونایی بستری در بیمارستان نبوده است.

این متخصص با اشاره به افزایش استفاده از مواد شوینده و ضدعفونی کننده به علت پیشگیری از بیماری کرونا در هفته‌های اخیر گفت: میتوان ارتباط اختلال بویایی با استفاده از این مواد را نیز به عنوان یک فرضیه در نظر گرفت و بررسی کرد. ممکن است استفاده از دوز زیاد این مواد علت این عارضه باشد، اما نظر دادن درباره آن احتیاج به بررسی دارد.

وی با اشاره به وجود مواردی از این عارضه در حال حاضر، گفت: اما این عارضه در زمان‌های دیگر نیز اتفاق می‌افتد و نمی‌توان آن را صددرصد با کرونا مرتبط دانست زیرا از علائم شایع کرونا اختلال بویایی نیست.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تا کنون آمار رسمی درمورد افراد مبتلا به عارضه اختلال بویایی جمع آوری نشده است و کسب اطلاعات در این زمینه مشروط بر گذشت زمان و انجام تحقیقات علمی است.