اظهارات نماینده ایران در نشست شورای حکام
کاظم غریب آبادی، سفیر و نماینده دائم کشورمان نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین، در نشست شورای حکام درخصوص موافقت نامه پادمان در ایران، مواضع جمهوری اسلامی ایران را تشریح کرد.
سفیر و نماینده دائم کشورمان در ابتدای سخنان خود، صدور گزارش دوم از سوی مدیرکل آژانس در کنار گزارش برجام را به چالش کشید و گفت: اول، چه ضرورت و توجیهی برای صدور یک گزارش مکتوب جداگانه درخصوص چنین ادعاهایی، به ویژه هنگامی که ایران با آژانس درخصوص این موضوع در تعامل است، وجود داشت؟ ثانیا، آیا آژانس به همه موارد مشابه با همین روش برخورد می‌کند؟ سوما، چرا آژانس یک گزارش مستقل جدا در چارچوب پادمان منتشر و حتی یک آیتم جدید به دستورکار نشست جاری شورای حکام اضافه کرده، در حالی که به طور همزمان این موضوع در چارچوب پروتکل الحاقی و گزارش آژانس در مورد برجام نیز مدنظر آژانس قرار گرفته و برخی بندهای مثبت آن درخصوص دسترسی ها را حذف کرده است؟
غریب آبادی تاکید کرد: داشتن یک گزارش جدا در موضوع موافقتنامه پادمان، در حالی که همین مشحون از اشارات به تعهدات ایران ذیل پروتکل الحاقی است، هیچ اساسی ندارد. ما این روش را کاملا غیر سازنده و غیر حرفه‌ای تلقی می‌کنیم و رویکرد خود را نیز بر این اساس، تنظیم خواهیم کرد.
سفیر کشورمان در ادامه با اشاره به اینکه متاسفانه فشارهای مخربی از سوی اندکی از اعضای آژانس بر این نهاد تحمیل می شود تا این نهاد را از عملکرد اساسنامه‌ای اصلی خود منحرف کنند، گفت: مطابق با ماده ۲ اساسنامه آژانس "... هر دولت عضو متعهد می‌شود تا به شخصیت بین‌المللی و مسئولیت‌های مدیرکل و کارمندان آژانس احترام گذاشته و به دنبال اعمال نفوذ بر آنها در زمان انجام وظایفشان نباشد."
وی همچنین به سخنان آمانو، مدیرکل قبلی آژانس، در ژانویه ۲۰۱۹ اشاره کرد که گفت "تلاش‌ها برای مدیریت خرد و فشار بر آژانس در راستی آزمایی هسته‌ای مخرب بوده و شدیدا مضر می‌باشد ... استقلال آژانس نباید تضعیف گردد".
غریب آبادی افزود: در مناسبت‌های گوناگون، برخی هیات‌های مشخص چه در این اتاق، و چه خارج از آن، به آژانس فشار آورده اند تا برخی ادعاهای مختومه شده گذشته را مجددا باز نماید. فشار و اعمال نفوذ از هر نوعی بر روی آژانس، برخلاف اساسنامه آژانس می‌باشد.
نماینده دائم کشورمان با اذعان به اینکه ایران حق آژانس را در سوال، پیگیری اظهارنامه‌ها و درخواست برای دسترسی، بر اساس ماموریتش، زیر سوال نمی‌برد، تاکید کرد که همزمان کشورها نیز حق دارند تا اسناد و دلائل منطقی و معتبری را از آژانس در این مواقع مطالبه نمایند.
این دیپلمات کشورمان با اشاره به اینکه بر اساس بند ج ماده ۴ پروتکل الحاقی، هرگونه درخواست برای دسترسی از سوی آژانس باید همراه با دلایل مربوطه باشد، گفت: در مغایرت کامل با این اصل، در درخواست‌ها برای توضیح و ارائه دسترسی به دو مکان مورد نظر، آژانس هیچگونه دلیل حقوقی معتبر و موثقی را ارائه نکرد. کپی برگه‌هایی که توسط آژانس به عنوان مبنای این درخواست‌ها به ایران ارائه شده، نه اصالت داشته و نه مربوط به منابع باز می‌باشند.
غریب آبادی با تصریح به اینکه اقدام در ارسال این برگه‌ها که بر اساس ادعاهای ساختگی بوده و با هدف اعمال فشار به آژانس ارائه شده است و مطابق با اساسنامه آژانس و موافقتنامه پادمان و پروتکل الحاقی نیست، افزود: این اقدام، حقی را برای آژانس در چنین درخواست‌هایی ایجاد نمی‌کند و همچنین، موجب هیچگونه تعهدی برای ایران جهت بررسی چنین درخواست‌هایی نخواهد بود.
نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ادامه به سوابق روشن همکاری کشورمان با آژانس در پذیرش بازرسی‌ها پرداخت و اظهار کرد: بر اساس آخرین آمارها در سال ۲۰۱۸، از ۱۱۲۴ بازرسی انجام شده در میان دولتهای دارنده موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی و بدون جمع بندی گسترده تر، ۹۸۹ مورد (حدود ۸۸ درصد) فقط در ایران انجام شد. همچنین، از ۶۰ مورد دسترسی تکمیلی انجام شده در میان دولتهای همین گروه در سال ۲۰۱۸، ۴۴ مورد (حدود ۷۳ درصد) در ایران انجام شد، ضمن این که ۲۷ دسترسی تکمیلی نیز در ۱۰ ماهه اول ۲۰۱۹ در ایران انجام شد.
غریب آبادی ادامه داد: سهم بازرسی‌های ایران در بازه ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸ از ۳۸.۹ درصد به ۸۷.۹ درصد در میان دولت های دارای موافقتنامه پادمان و پروتکل الحاقی و بدون جمع بندی گسترده‌تر، افزایش یافته است. در مجموع، ایران به طور سالانه پذیرای ۲۲ درصد تمامی بازرسی های انجام شده آژانس در سراسر جهان می باشد و به طور متوسط، ۶ بازرس آژانس در هر روز در ایران حضور دارند.
این دیپلمات کشورمان ادامه داد: بحث به همین سادگی‌ها بر سر فراهم کردن یک یا دو بازرسی تکمیلی نیست؛ بحث عمدتا بر سر این حقیقت است که چنین درخواست‌هایی باید بر مبنای یک منطق و اصول شفاف و منطبق با اسناد مرتبط آژانس باشند، که در مورد دو درخواست دسترسی اخیر صدق نمی‌کند.
نماینده دائم کشورمان با اشاره به این که جمهوری اسلامی ایران ضمن آگاهی از حقوق و مسئولیت‌های خود تحت موافقتنامه پادمان، به تعامل و همکاری خود با آژانس مطابق با تعهداتش و در چارچوب ماموریت آژانس نیز ادامه می دهد، افزود: از همین منظر، پیش از انتشار گزارش مدیرکل، ایران به آژانس اعلام کرد که آماده وارد شدن به گفتگو با این نهاد برای ارتقای درک مشترک در همین خصوص است، و با یک بازدید از سوی معاون مدیرکل جهت مباحث بیشتر موافقت کرد، که آژانس به جای آن ترجیح داد تا یک گزارش مکتوب منتشر کند.
غریب آبادی در پایان با خاطرنشان کردن این موضوع که همه از جمله آژانس و کشورهای عضو وظیفه دارند تا با هوشیاری در رسیدگی به چنین موضوعاتی در یک رویه محتاطانه، از تخریب تصویر بزرگتر همکاری بین ایران و آژانس جلوگیری کنند، افزود: در این برهه بحرانی و حساس که مشحون از مشکلات جدی، از جمله در رابطه با برجام است، آژانس مسئولیت بزرگی در حفظ حرفه ای گری، بی طرفی و استقلال و در نتیجه، اعتبار خود دارد. در همین راستا، قویا با مدیرکل در این موضع که استقلال آژانس در رابطه با اجرای فعالیت‌های راستی آزمایی از اهمیتی شاخص برای این اعتبار برخوردار است، موافق هستم.
