شعر کوتاه، سرودهای منسجم است که فرمی فشرده دارد و در کمترین کمیت، بیشترین معنا را میرساند. شعر کوتاه از گذشته تا امروز همواره، همراه شعر و ادبیات فارسی بوده که عواطف و احساسات، اندیشههای اجتماعی و سیاسی را منعکس میسازد.
در ادبیات فارسی، تکبیتها، دو بیتیها و رباعیها در دسته اشعار کوتاه قرار میگیرند، در حقیقت شعر کوتاه ادبی را شاعر برای بیان مفاهیم عمیق ادبی استفاده میکند. فروشگاه کتاب گاج مارکت در بخش کتابهای شعر میتواند برای خرید کتاب شعر مناسب به شما کمک کند.
نمونهای از تک بیت:
هرکه عیب دگران پیش تو آورد و شمرد
بیگمان عیب تو پیش دگران خواهد برد
نمونهای از دوبیتی:
یکی درد و یکی درمان پسندد
یکی وصل و یکی هجران پسندد
من از درمان و درد و وصل و هجران
پسندم آنچه را جانان پسندد
نمونهای از رباعی:
از منزل کفر تا به دین یک نفس است
وز عالم شک تا به یقین یک نفس است
این یک نفس عزیز را خوش میدار
چون حاصل عمر ما همین یک نفس است
از نظر ادیبان و اساتید ادبیات انتخاب یک تعریف مشخص برای شعر بسیار دشوار خواهد بود و نمیتوان تعریف ثابتی برای آن در نظر گرفت. محمدرضا شفیعی کدکنی میگوید: "شعر حادثهای است که در زبان روی میدهد و در حقیقت، شاعر با شعر خود، عملی در زبان انجام میدهد که خواننده، میان زبان شعری او، و زبان روزمره تمایزی احساس میکند. "
ملک الشعرای بهار معتقد بود که: "شعر خوب یعنی احساسات موزونی که از دماغ پر هیجان و از روی اخلاق عالیتری برخاسته باشد. لغت، اصطلاحات، حسن ترکیب، سجع، وزن و قافیه، صحت یا سقم قواعد و مقررات نظم، هیچکدام در خوبی و بدی شعر نمیتوانند حاکم و قاضی واقع شوند. "
در جای دیگر رضا براهنی شعر را فشردهترین ساخت کلامی میداند. پس نمیتوان به تعریف ثابتی از آن رسید، زیرا هریک از اساتید ادبیات برداشت متفاوتی از این کلام آهنگین دارند.
شاعر کیست؟
کسی که هیجان و احساسات تکاندهنده ندارد، شاعر نیست. اگر بخواهیم دقیقتر بگوییم شاعر باید از کودکی طبع شعری داشته باشد، هرکسی را که درس ادبیات خوانده نمیتوان شاعر دانست. هر کلمه و لفظی نزد شاعر چهرهای دارد، بگونهای که واژگان را موجودات زندهای میداند که گاهی نرم و مهربان، سرد و خشک، خشمگین و ناراحت و ... هستند.
استفاده از کلمات برای شاعر آسان نیست، زیرا نمیتواند از هر نوع کلمهای استفاده کند، هر واژهای نمیتواند پیام او را منتقل کند. از این جهت واژگانی که شاعر استفاده میکند باید بتوانند بار مفهومی خاصی را به دوش بکشند.
نمونهای از چند شعر کوتاه برتر جهان
تس گالاگر از شاعران طبقه کارگر و از منتقدان جنگ و سیاستهای دولت آمریکا است. یک نمونه از اشعار او را میتوانید در این قسمت بخوانید.
حتی پرندگان نیز، یکدیگر را یاری میرسانند...
بیا نزدیکتر
نزدیکتر...
یاریم کن تا بوسهات برچینم
پل الوار شاعر فرانسوی و از رهبران جنبش سوررئالیسم است. اشعار او درون مایه سیاسی و اجتماعی دارند، البته نباید عشق و عاطفه موجود در آنها را نادیده گرفت. مجموعه اشعار او در لیست پرفروشترین کتابهای جهان قرار میگیرد.
تو را به جای همه کسانی که نشناختهام دوست میدارم
تو را بخاطر عطر نان گرم
برای برفی که آب میشود دوست میدارم ...
تو را به جای همه کسانی که دوست نداشتهام، دوست میدارم ...
تو را به خاطر دوست داشتن دوست میدارم ...
احمد شاملو از دبیران کانون نویسندگان ایران و از بزرگترین شاعران ایران بود که شهرت اصلی او بخاطر نوآوری در شعر معاصر فارسی و سرودن شعر سپید بود که هماکنون از مهمترین قالبهای شعری در ادبیات است.
مثل درختی که
به سوی آفتاب قد میکشد
همه وجودم دستی شده است
و همه دستم خواهشی:
خواهش تو
خورخه لوئیس بورخس از شاعران آرژانتینی که میتوان او را از برجستهترین نویسندگان آمریکای لاتین بشمار آورد. در ادبیات شهرت بورخس بخاطر داستان کوتاه است.
بزرگترین گناهی را که
یک انسان میتواند مرتکب شود
مرتکب شدهام
خوشبخت نبودهام
بگذار بهمن یخ زده
بیرحم نسیان
مرا در کام خود برد
نابود کند، بی شفقتی
پدر و مادرم مرا برای زیبایی
و بازی شگفت انگیز زندگی به دنیا آوردند
برای زمین، آب، آتش و هوا
من به آنها خیانت کردم
از این رو که خوشبخت نبودم
و آرزوی نخستین آنها برآورده نشد
فریدون مشیری سرودن شعر را از نوجوانی آغاز کرد، او اولین مجموعه شعر خود را با نام تشنه توفان در ۲۸ سالگی منتشر کرد. مشیری از بهترین شاعران، شعر نو کوتاه در ادبیات فارسی است.
بی تو، مهتاب شبی باز از آن کوچه گذشتم
همه تن چشم شدم خیره به دنبال تو گشتم
شوق دیدار تو لبریز شد از جام وجودم
شدم آن عاشق دیوانه که بودم
احمدرضا احمدی از شاعران برجسته ایرانی است که میتوان او را بنیانگذار سبک موج نو در دهه ۴۰ بشمار آورد. این شاعر برجسته در سال ۱۳۸۸ نامزد دریافت جایزه هانس کریستین اندرسون شد.
بوسیدمش
دیگر هراس نداشتم
جهان پایان یابد
من از جهان سهمم را گرفته بودم
بهترین مجموعه اشعار کوتاه جهان و ایران
برخی از بهترین کتابهای شعر کوتاه که در دنیای ادبیات به چاپ رسیده است، عبارتند از خوردن عسل کلمات، شاه خاکستری، ضد، لحظهها و همیشه و .... اما در این قسمت از مقاله قصد آشنا کردن شما را با مجموعه اشعار پرفروش ایران و جهان داریم.
مجموعه شعر "مهر آبان" مجموعه غزلهای عاشقانه امید صباغ نو است که توسط انتشارات فصل پنجم به چاپ رسیده است. این مجموعه در لیست پرفروشترین کتابهای شعر قرار میگیرد.
کتاب "حفرهها" که به چاپ پانزدهم رسیده اثری ماندگار از گروس عبدالملکیان است و از معروفترین کتابهای ادبیات فارسی است. او از شاعران نوگرا است که اشعار خود را در قالب سپید سروده است.
محمد علی بهمنی نامی آشنا در عرصه شعر و شاعری دارد که مجموعه "غزل زندگی کنیم" او در لیست کتابهای شعر پرفروش قرار میگیرد. در این کتاب مجموعه غزلهای این شاعر گردآوری شدهاند.
کتاب "از آخر مجلس" اثری از میلاد عرفانپور است که در یک سال گذشته جز آثار پرفروش بوده و در چهار دفتر در مورد شهادت و ایثار منتشر شده است.
کتاب علی داودی با نام " گاهی حواست نیست" در لیست مجموعه شعرهای پرفروش قرار میگیرد. داودی در این مجموعه، اشعار نیمایی خود را گنجانده که در عین کوتاه بودن اثری ماندگار بر روح و جان مخاطب دارند.
پل الوار از شاعران برجسته در دنیای ادبیات فرانسه است که مجموعه "جانوران و آدمیزادگانشان" و "نیازهای زندگی و نتایج رویاها" از جمله آثار معروف او در سبک سوررئالیسم است و آنها را میتوان در لیست پرفروشترینها قرار داد.
مجموعه کتابهای شعری که در قسمت بالا به آن اشاره کردیم صرفا قسمت کوچکی از لیستهای منتشر شده توسط نمایشگاههای کتاب مختلف در رابطه با پرفروشترین کتابهای شعر است. اگر از علاقمندان به شعر و شاعری هستید و از خواندن کتابهای شعر لذت میبرید توصیه میکنم به آسانی از فروشگاه کتاب گاج مارکت خرید خود را انجام دهید.
شگفتا شب به غلفت خفته بودم خبر آمد دلی آزرده بودم
نکن در اب گندیده مبر سر نگیر از مز لبه یاری و همسر
شکسته کلبه بی سقف و بی در به از کاخ امیر صاحب فر
سرچشمه عشق علم است و همین هم در گذر عقل شود عشق وزین
هر کس که بیندیشد و گوید بجز از این ویران کندش عالم و هم دین به یقین
به نادانی گناهی نیست یارا نران با نام دانایان هوا را
اگر تو سوختی ایوان ما را دگر آتش نزن ایمان مارا
دامن صبح بگیر، از سواران خرامنده ی خورشید بپرس
کی بر این دره ی غم میگذرد....