سنگاپور چگونه ویروس سرکش را رام کرد؟

شیوع ویروس کرونا گذشته از همه پیامدهای ناخوشایندی که برای کشورها دارد می‌تواند محکی برای سنجش توانایی دولت‌ها در بسیج و بکارگیری ظرفیت‌های داخلی باشد. چه این ویروس و بیماری کوئید۱۹ حاصل یک حمله ژنتیکی باشد یا نتیجه سهل‌انگاری آزمایشگاه‌های محرمانه یا اینکه به صورت طبیعی از جهش ژنتیکی یک عامل بیماری قدیمی به وجود آمده‌باشد، در نهایت نشان می‌دهد که یک کشور از چه سطحی از توانایی در مدیریت بحران‌ها برخوردار است و تا چه اندازه می‌تواند با کمترین هزینه و چالش از این شرایط خارج شود.

اگرچه هنوز حدود دو سوم کشورهای جهان درگیر این ویروسند و تعیین موفقیت کشورها در مقابله و نابودی این بیماری سخت است اما بسیاری از کارشناسان و رسانه‌ها اقدامات مشترک یا مختص سه کشور سنگاپور، تایوان و هنگ کنگ را نمونه موفق مقابله با این بیماری ارزیابی می‌کنند. در این میان، سنگاپور به علت وضعیت و نسبت مبتلایان و نداشتن تلفات انسانی موفق‌ترین نمونه سیاستگذاری برای کنترل بیماری معرفی می‌شود. این کشور ۶ میلیون نفری در شرق آسیا قرار دارد و در چند هفته اخیر چند صد بیمار مبتلا به بیماری کرونا در آن به ثبت رسید. اگرچه گفته می شود تعداد حدود ۱۵۰ نفر از آن‌ها در بیمارستان‌ها بستری شدند اما هیچ یک از شهروندان سنگاپوری از این ویروس جان خود را از دست ندادند و در واقع تلفات کرونا در این کشور صفر بود. این در حالی است که همین بیماری در برخی کشورهای پیشرفته اروپایی صدها قربانی برجای گذاشته است.

شرقی‌های موفق در مهار کرونا

این روزها بسیاری الگوهای چین و کره جنوبی در مهار کرونا را مورد توجه قرار می‌دهند اما روزنامه «نیویورک تایمز» در گزارشی با تمجید از اقدامات تایوان، هنگ کنگ و به ویژه سنگاپور می‌نویسد: این کشورها درس‌هایی را از سال‌های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ گرفته بودند و بر همان اساس به صورت نهادینه شده ظرفیت‌های آزمایش‌گیری خود را برای ویروس‌های جدید توسعه داده بودند ضمن اینکه ظرفیت و توانایی‌های بیمارستانی در رسیدگی به امور بیمارانی را که درگیر عامل تنفسی تازه بودند هم ارتقا بخشیدند. تجربه سارس مردم سنگاپور را آماده کرده بود تا به صورت داوطلبانه و به نحو بسیار چشمگیری خودانضباطی را به کار ببندند و از حضور در اجتماعات خودداری کنند و بیشتر از گذشته بهداشت فردی را رعایت کنند. مکان‌های عمومی هم بهتر از گذشته برای مواجهه با کرونا ویروس مجهز و آماده شده بودند.

تا دهه سوم ژانویه که در سه کشور فوق نخستین بیماران کرونا شناسایی شدند، دولت‌های آن‌ها با اتخاذ سیاست‌های هماهنگ، ورود موارد جدید مشکوک را کاهش دادند، از جابجایی بیماران جلوگیری کردند و به طور کلی از افزایش نمونه‌های مخفی در اجتماعات کم کردند. این اقدام با کاهش ارتباط افراد با یکدیگر، خود قرنطینگی، کاهش مراودات عمومی و تقویت بهداشت دنبال شد. البته هر یک از سیاست‌های فوق با رویکردهای متفاوتی به اجرا در آمد.

روزنامه «گاردین» هم در گزارشی آورده است که تجربه شیوع بیماری سارس برای دولتمردان سنگاپور مهمترین عامل در موفقیت این کشور برای کنترل کرونا ویروس بوده است.

نکته مهم اینجا است اگرچه سنگاپور از نظر اقتصادی کشوری ثروتمند به شمار می‌رود اما به نظر نمی‌رسد تنها توانایی اقتصادی و مالی موجب موفقیت در مهار بیماری کرونا شده باشد. در برخی کشورهای اروپایی که از نظر پیشرفت‌های اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی و درمانی در سطوح بالای رفاه و خدمات اجتماعی قرار دارند ویروس کرونا تاخت و تاز وحشتناکی دارد و هر روز بر تعداد مبتلایان و مرگ و میر ناشی از کویید۱۹ افزوده می‌شود. این در حالی است که فاصله کشورهای اروپایی از خاک چین به عنوان نخستین کانون فراگیری ویروس کرونا چندین هزار کیلومتر بیشتر از فاصله سنگاپور است.

جدیت در اجرای مقررات

سنگاپور یکی از مهمترین شهر-کشورهای جهان است که سفرهای بین‌المللی فراوانی از نقاط مختلف جهان به ویژه از سوی تجار مهم چینی به آن صورت می‌گیرد بنابراین یکی از مهمترین و نخستین اقدامات دولت اعمال محدودیت سفر برای گردشگران ورودی به این کشور به ویژه از مبدا چین بود. از همان ابتدا این محدودیت‌ها فراتر از توصیه‌های سازمان بهداشت جهانی به اجرا در آمد. مجموعه قوانین گسترده‌ای برای آزمایش کامل هر فردی که در این کشور به بیماری مشابه آنفلوانزا یا ذات‌الریه مبتلا می‌شد، به اجرا در آمد. همه تماس‌های افراد مبتلا به دقت مورد بررسی قرار گرفت و پلیس با ردیابی مسیر بیمار و انجام آزمایش‌های محلی به پاک کردن عفونت‌های احتمالی می‌پرداخت.

این آزمایش‌ها به صورت رایگان انجام شد، همچنین پویش اطلاع رسانی گسترده‌ای صورت گرفت به گونه‌ای که حتی افرادی که علائم خفیف سرماخوردگی هم داشتند به پزشک مراجعه می‌کردند. دولت کلیه هزینه‌های درمانی و دارویی برای مبتلایان و افراد مشکوک را بر عهده گرفت به همین دلیل پیگیری بیماری یا انجام آزمایشات پزشکی، هیچ تنش مالی را برای شهروندان ایجاد نمی‌کرد.

از سوی دیگر دولت به افرادی که شغل آزاد دارند کمک هزینه قرنطینه پرداخت می‌کند و برای کارمندان نیز روزهای غیبت در محل کار به عنوان مرخصی سالانه محسوب نمی‌شود. البته مقررات تنبیهی سختی هم در نظر گرفته شد که در این زمینه می‌توان به دادگاهی یک زوج سنگاپوری که در مورد سابقه سفر خود اطلاعات غلط داده بودند اشاره کرد.

دولت سنگاپور سه برابر میانگین جهانی، آزمایش کرونا را در مورد شهروندان خود به اجرا گذاشت زیرا هر مورد مشابه سرماخوردگی را به عنوان مورد مشکوک در نظر می‌گرفت. مهمترین روزنامه این کشور هم به مردم توصیه کرد با دیدن کوچکترین علامتی به مراکز درمانی مراجعه کنند و بدون توجه به هزینه‌ها به صورت رایگان آزمایش بدهند. دولت به مشاغل آزاد تا روزانه ۱۰۰ دلار سنگاپور معادل ۷۳ دلار آمریکا برای اجرای قرنطینه پرداخت کرد.

نشریه «تایم» نیز با اشاره به تجربه‌های این سه کشور نوشته است اگرچه این بیماری در سه کشور هنوز ریشه‌کن نشده اما به رغم روابط نزدیک آن‌ها با چین، از شیوع کرونا به نحو قابل توجهی جلوگیری شده است. نخستین ویژگی اقدام این سه کشور به ویژه سنگاپور «سرعت واکنش» آن‌ها بود. همزمانی شیوع بیماری با سال نوی این کشورها که یکی از شلوغ‌ترین دوره‌های مسافرت در جهان هم به شمار می‌رفت، می‌توانست برای منطقه فاجعه بیافریند اما سه کشور به سرعت و به صورت هماهنگ هر پروازی از شهر ووهان چین را ممنوع کردند.

سنگاپور سومین کشور جهان بود که اوایل ژانویه گذشته وجود بیمار کرونایی در قلمروی خود را اعلام کرد. کارشناسان اتخاذ «رویکرد تهاجمی» نسبت به موضوع را هم دلیل دیگر موفقیت این کشور می‌بینند. آن‌ها مقرراتی را به اجرا درآوردند که از میزان توصیه‌شده سختگیرانه‌تر بود این امر در حالی اتخاذ شد که مهمترین منبع اقتصادی آن‌ها سفر گردشگران از مهمترین شریک تجاری یعنی چین محسوب می‌شد.

در حوزه داخلی نیز دولت سنگاپور در این دوره ارتباط خوبی را با شهروندان خود برقرار کرد. در هفته نخست فوریه یعنی بیشتر از یک ماه قبل، دولت وضعیت هشدار را به سطح نارنجی ارتقا داد. اگرچه این اقدام در ابتدا باعث هجوم مردم به فروشگاه‌ها و افزایش سطح نگرانی مردم شد اما پیام نخست وزیر که به چهار زبان رسمی منتشر شد، به شهروندان اطمینان خاطر بخشید.

همه این سیاست‌ها موجب شده است که بسیاری از کشورها و حتی برخی چهره‌های آمریکایی تاکید کنند باید از واکنش سنگاپور به این بیماری درس گرفت و نکات مفید آن را به اجرا در آورد.