آفتابنیوز : آفتاب: دیپلماتهای غربی میگویند: ایران پرسشهای آژانس درباره وجوه برنامه هستهایاش را به صورت مرحل به مرحله و تا پایان سال جاری میلادی جواب داده و اختلافات را حل میکند اما این برای اعلام آنكه فعالیتاش به طور كامل صلحآمیز است، كافی نیست.
خبرگزاری رویترز میافزاید: این دیپلماتها وجوه گسترده طرحی را كه ایران دربارهاش با آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای روشن كردن تحقیقات آژانس درباره شاخصههای دخالت نظامی غیرقانونی در برنامه هستهای صلحآمیز ایران توافق كرده است افشا كردند. هدف دیگر تقویت دسترسی منظم و موثر بازرسان آژانس به كارخانه غنیسازی ایران (نطنز) است كه ایران قصد دارد در آنجا تولید سوخت هستهای در مقیاس صنعتی را آغاز كند.
این خبرگزاری به نقل از دیپلماتها كه در آستانه به گردش درآمدن این طرح در میان 35 عضو شورای حكام در هفتهی آینده صحبت میكردند، افزود: این طرح مستلزم آن است كه ایران به پرسشهای آژانس به صورت متوالی پاسخ دهد؛ به این ترتیب كه پرسشهای سادهتر در ابتدا پاسخ داده میشوند و سپس پرسشهای سختتر و به این ترتیب این روند تا پایان دسامبر پایان مییابد.
این گزارش به نقل از دیپلماتی که به نام وی اشارهای نشده، میافزاید: آژانس اقدام گستردهتر و سریعتر ایران را برای جلوگیری از لبریز شدن صبر كشورهای غربی و مطرح شدن فشار برای اعمال تحریمهای بیشتر خواستار شده است. اما ایران درباره حل مسایل به صورت یك به یك مصر است.
این دیپلمات افزود: این نگرانی وجود دارد كه آنها با حل مسایل سادهتر پیروزیهای زودرس سیاسی به دست آورند، آنگاه درخصوص مسایل حساستر با سرزنش كردن اقدام بیشتر شورای امنیت و یا حتی گفتوگوها درباره اتخاذ هر اقدامی سر باز بزنند.
دیپلمات یاد شده گفت: آنگاه ممكن است آژانس از قدرتهای بزرگ، زمان بیشتری بخواهد. دیپلماتهای غربی كه این طرح شفافسازی را ارزیابی می كنند، گفتند ممكن است ایران فقط بكوشد شورای امنیت را در حالی كه به غنی سازی اورانیوم برای تكمیل چرخه تولید سوخت ادامه میدهد، معطل كند.
ولین بخش از این مسایل شامل آزمایشات پلوتونیوم در ایران، برقراری دسترسی بازرسان به رآكتور آب سنگین اراك كه در حال ساخت است و توافق الزامآور از نظر حقوقی درخصوص بازرسیها در مجموعه نطنز است.
فاز دوم این فرآیند از تلاشهای ایران برای ساخت سانتریفیوژهای پی – دو كه قادرند اورانیوم را دو تا سه بار سریعتر از مدل پی – یك تصفیه كنند، پرده برمیدارد.
دیپلماتها معتقدند كه ایران قطعات سانتریفیوژ را از بازار سیاه هستهای شبكه عبدالقدیرخان به دست آورده است.
دیپلماتها گفتند كه فاز سوم به نگرانیهای اصلی درباره سایهی ویژگی نظامی بر برنامهی صلحآمیز هستهای ایران پاسخ میدهد. این مسایل شامل پیدا شدن سندی است كه توضیح میدهد چگونه فلز اورانیوم را به شكل نیم كره تبدیل كرد، كه برای ساخت بمب مناسب است و نیز ذرات اورانیوم بسیار غنی شده در تجهیزات كه بازرسان از آن نمونه برداری كردهاند.
همچنین اطلاعات جاسوسی درباره ارتباطات سری و اجرایی میان پردازش اورانیوم، آزمایشات انفجاری با قدرت بالا و طرح كلاهك موشك نیز مورد سوال است.
یك دیپلمات گفت كه ایران برای اولین بار موافقت كرد، شواهد این ارتباط را كه پیشتر آن را جعلی میخواند بررسی كند. ایران در گفتوگوها درباره این طرح خواستار بندی شد كه میگوید اگر مسایل مهم حل شود، آژانس گواهی میكند كه هیچ فعالیت یا مواد هستهای اعلام نشدهای در ایران وجود ندارد، یعنی اینكه این برنامه كاملا صلحآمیز است.
دیپلماتها افزودند: اما آژانس این را نپذیرفت و اعلام چنین مطلبی پیش از آنكه ایران بازرسیها را در طیفهای گسترده از سایتهایی كه پیشتر هستهای اعلام نشدهاند از سربگیرد، منتفی دانست.
یك دیپلمات دیگر گفت: آژانس احساس میكند كه بدون اجرای پروتكل الحاقی قادر نیست گواهی سلامت را به ایران ارایه دهد.
دیپلماتها افزودند: مرحله اول پرسشها قرار است از هم اكنون تا ماه سپتامبر حل شود و مرحله دوم در ماه اكتبر و نوامبر انجام میگیرد و مرحله سوم تا پایان سال جاری میلادی انجام خواهد شد.