شمار مبتلایان به نوع جدید ویروس کرونا به نزدیک به نیم میلیون نفر رسیده است. این در حالی است که بیش از ۲۱ هزار نفر نیز تاکنون جان خود را به دلیل ابتلا به بیماری «کووید ۱۹» از دست داده اند.
دبیرکل سازمان ملل متحد در آستانه نشست گروه ۲۰ خواستار طرحی جهانی برای واکنش به این بحران در راستای کمک به فقیرترین کشورهای جهان شده است. بنا به این طرح هزاران میلیارد دلار به تقویت اقتصاد کشورها اختصاص خواهد یافت و آتش بس جهانی برای مقابله با شیوع بیماری برقرار خواهد شد.
اگر ویروس را رها کنیم میلیونها نفر به آن مبتلا خواهند شد و میلیونها نفر هم ممکن است جان خود را از دست بدهند. واقعا باید از این مساله جلوگیری کنیم.
شما گفته اید که تمام جهان برای توقف بیماری همه گیر و جلوگیری از اینکه ابعادی آخرالزمانی پیدا کند باید مبارزه کند. به طور دقیق و مختصر بگوئید اقدامات مشخصی که خواستار اجرای آن در سطح جهان هستید چیست؟
آنتونیو گوترش: «به نظرم باید راهبردمان مشخص باشد و راهبرد ما سرکوب بیماری "کووید ۱۹" است و ما تنها وقتی می توانیم آن را سرکوب کنیم که همه کشورها از جمله گروه ۲۰ که فردا نشست خود را برگزار می کند طرحی جامع داشته باشند. طرحی که ترکیبی از آزمایش پزشکی، ردیابی شیوع بیماری و قرنطینه با محدودیت رفت و آمد و ملاقات است. واضح است که این طرح احتمالا با توجه به ظرفیت آزمایش پزشکی هر کشور به شکلی متفاوت انجام خواهد شد. جایی که تست گرفتن و ردیابی شیوع ویروس کمتر تاثیر داشته باشد به قرنطینه بیشتری نیاز است. اما این کار باید به صورت هماهنگ انجام شود تا بیماری "کووید ۱۹" در کشورهای توسعه یافته سرکوب شود و سپس با ظرفیت زیاد به کشورهای در حال توسعه برای اقدامی مشابه کمک شود. ما باید راهبرد مشخصی داشته باشیم. هدف نباید تنها کاهش شیوع باشد. به روند موارد ثبت شده از ابتلا به بیماری نگاه کنید. باید این مسیر را متوقف کنیم. باید ویروس را سرکوب کنیم. بعد از آن باید به دنبال بسیج درصدی دو رقمی از اقتصاد کشورها در سطح ملی و در سطح جهانی باشیم تا با پیامدهای اجتماعی و اقتصادی این بیماری مقابله کنیم. این مانند سال ۲۰۰۸ یک بحران مالی نیست. باید نقدینگی نظام های مالی را حفظ کنیم اما این بسیار حیاتی است که از مردم و کسب و کارها حمایت کنیم. این حیاتی است که امرار و معاش ادامه یابد. این امری حیاتی است که خودمان و کسب و کارمان را پابرجا نگه داریم. این همان حمایتی است که بسیار کلیدی است. اقدامی که در چند کشور انجام شده است اما مهم است که به صورت هماهنگ در سطح گروه ۲۰ انجام شود و پس از آن به بسیج امکانات نیاز داریم. من تخمین می زنم که برای کمک به کشورهای در حال توسعه به ۲.۵ تا ۳ هزار میلیارد دلار احتیاج داریم. صندوق بین المللی پول هم اکنون ظرفیت قرض یک میلیارد دلار را دارد. به سیستم حقوق برداشت ویژه نیاز داریم تا در اقتصاد جنگی بتوانیم اسکناس چاپ کنیم. راه تزریق پول در سطح جهانی سیستم برداشت ویژه است تا در اختیار کشورهای در حال توسعه قرار گیرد. باید تمام دیگر نهادهای مالی بین المللی بسیج شوند و مبادلات بین بانک های مرکزی افزایش یابد تا به طور خاص به اقتصاد کشورهای در حال توسعه کمک شود تا در نهایت همه این منابع عظیم در اختیار آنها قرار گیرد و به چالش های درون این جوامع پاسخ داده شود. در نهایت هم فکر می کنم که باید برای بهبود و ترمیم امور برای دستیابی به اقتصادی بهتر آماده شویم، اقتصادی که پایدارتر و جامع تر باشد. نیاز نداریم که دقیقا اقتصاد قبلی را احیا کنیم. بسیاری از امور به طور غیرقابل بازگشتی تغییر خواهند کرد. ما باید بتوانیم از این شرایط پرتلاطم به عنوان فرصت استفاده کنیم تا ظرفیتمان برای دستیابی به اقتصادی پایدارتر و جامع تر هدر نرود.»
«آقای گوترش بلندپروازی های زیادی در زمانی که جهان به زانو در آمده مطرح می شود. اقتصادهای بزرگی مانند اتحادیه اروپا کمرشان خم شده است و آمریکا هم در معرض خطر است. شما خواستار جمع آوری هزاران میلیارد دلار شده اید اما در دوران همه گیری یک بیماری به نظر می رسد که فقدان رهبری وجود دارد. آیا فکر می کنید که ما به ساز و کار جهانی جدیدی نیاز داریم تا جانشین کشورهای مستقل شود و با بیماری های همه گیر از جمله در آینده مقابله کند؟»
آنتونیو گوترش: «خوب من الان گفتم که گروه ۲۰ باید فورا ساز و کاری برای هماهنگی واکنش خود به بیماری همه گیر با توجه به دستورالعمل سازمان جهانی بهداشت ایجاد کند. این کار باید به صورت نظام مند و هماهنگ انجام شود. نمی توانیم شاهد سیاست هایی کاملا متفاوت در هر کشور باشیم یا اینکه آنها برای دستیابی به هدف مشترک که سرکوب ویروس است هم صدا نباشند. در عین حال باید آن هزاران میلیارد دلار را اختصاص دهیم. می بینید که سنای آمریکا در حال بحث در مورد بسته ای دو هزار میلیارد دلاری است که دقیقا نزدیک به ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی آنها است. این به معنی است که به رویکرد اختصاص درصدی دو رقمی از اقتصاد جهانی که مورد نیاز است نزدیک می شویم. راههای انجام این کار وجود دارد به شرط اینکه به طور هماهنگ آن را سازمان بدهیم. فکر می کنم گروه ۲۰ فرصتی عالی است که مواضع به هم نزدیک شود و شرایط برای اینکه صندوق بین المللی پول، نهادهای مالی بین المللی و بانک های مرکزی کار ضروری را انجام دهند فراهم شود. همانطور که گفتم در اقتصاد جنگی شما به شکل مدرن اسکناس چاپ می کنید اما در عین حال به شکلی این کار را انجام می دهید که با کشورهای در حال توسعه هم ابراز همبستگی کنید. با این کار نه تنها واکنش آنها به شیوع ویروس را تقویت می کنید بلکه شرایط مقابله با بیماری در سطح جهان را هم فراهم می کنید.»
«اگر قرار به نگاه به گذشته باشد فقدان همبستگی به چشم می آید به ویژه وقتی به کشورهای در حال توسعه یا همانطور که شما گفتید گروه بسیار آسیب پذیر مربوط می شود. شما قبلا کمیسر عالی سازمان ملل در امور پناهندگان بودید. از شرایط اردوگاه های پناهندگان آگاه هستید. وضعیت در آنجا بهداشتی نیست و جمعیت زیادی با هم زندگی می کنند. وقتی سخن از همبستگی می زنید به نظرتان این افراد به طور فوری به چه چیزی احتیاج دارند؟»
آنتونیو گوترش: «به همه چیز نیاز دارند. ما یک طرح بین سازمانی منتشر کرده ایم که طرحی برای واکنش بشردوستانه است و دقیقا به موضوع بیماری "کووید ۱۹" در شرایطی که از نظر انسانی وضعیت خوبی محسوب نمی شود پرداخته ایم. منظورم مناطق مناقشه، کشورهای میزبان پناهجویان، اردوگاه های آنها و اردوگاه آوارگان است تا اطمینان حاصل کنیم که ظرفیت پزشکی وجود دارد و به کیت های آزمایش و تجهیزات مورد نیاز برای درمان بیماران دسترسی دارند. در عین حال باید آب و صابون باشد تا مردم بتوانند دستشان را بشویند. باید نیازهای کارکنان بخش پزشکی که در این وضعیت دشوار کار می کنند برآورده شود. همه اینها در بسته ای پیش بینی شده است که نهادهای سازمان ملل و سازمان های غیر دولتی را شامل می شود. از کشورهای جهان می خواهیم که دو میلیارد دلار منابع مالی در اختیار ما بگذارند تا به شرایط در آسیب پذیرترین کشورها در میان کشورهای آسیب پذیر رسیدگی کنیم.»
«گروه های آسیب پذیر در خط مقدم هستند و بیشترین ضربه در بحران شیوع کرونا به آنها وارد خواهد شد. آیا فکر می کنید که سازمان جهانی بهداشت در مواجهه با این مساله کند عمل کرده است؟ در نظر داشته باشیم که از ماه دسامبر هشدارهایی در مورد انتقال ویروس از انسان به انسان داده شده بود.»
آنتونیو گوترش: «فکر کنم که سازمان جهانی بهداشت از ابتدا دستورالعمل های مشخصی در این مورد صادر کرده بود. به نظرم کشورهای عضو بودند که دیر واکنش نشان دادند. اما الان وقت آن نیست که به مقصر معرفی کردن یکدیگر بپردازیم. آنچه که اکنون به آن نیاز داریم این است که همه با هم هماهنگ باشند تا ویروس را سرکوب کنیم و اطمینان حاصل کنیم که به مردم و کسب و کارهایی که به کمک احتیاج دارند به صورت موثر یاری رسانده می شود. این کمک با بسیج منابع مالی مورد نیاز شرایط فعلی ممکن خواهد بود. ما در وضعیت جنگی علیه ویروس به سر می بریم و باید با کمک به اقتصاد جهان با بحران روبرو شویم.»
«از اقتصاد جنگی و وضعیت جنگی سخن گفتید. اما شما خواستار آتش بس در سطح جهان هم شده اید. ممکن است برخی این خواسته را همزمان با مناقشه های نظامی فعلی در جبهه های مختلف بسیار بلندپروازانه بدانند. ضما حتما با طرف های درگیر در تماس هستید. آیا آنها این مساله را پذیرفته اند؟»
آنتونیو گوترش: «بله. پیش از هر چیز باید بگویم که همه نمایندگان ویژه من به دنبال اجرای ابتکارعمل هایی هستند که در دستور کار قرار دارند تا اطمینان حاصل کنیم که آتش جنگ از سوریه گرفته تا یمن و لیبی و دیگر مناطق خاموش خواهد شد. برخی از این گروه ها به این خواسته واکنش مثبت نشان داده اند، در برخی مناطق حتی شاهد همکاری طرف های درگیر با یکدیگر برای واکنش به شیوع ویروس کرونا هستیم. متاسفانه در برخی مناطق دیگر درگیری ها ادامه دارد به ویژه در مناطقی که با گروه های تروریستی روبرو هستیم که به هیچ کس وقعی نمی نهند. شاهد حمله در چاد که به کشته شدن ۹۳ سرباز منجر شد بودیم. مایلم مراتب تسلیت عمیق خودم را نسبت به مردم چاد ابراز کنم. به نظرم سطح آگاهی در این زمینه که فقط در یک نبرد باید شرکت کنیم افزایش یافته است. آن نبرد هم مبارزه با ویروس است.»
«معنی جنگ علیه ویروس برای افراد عادی تغییر گسترده در زندگی شان است. سازمان بین المللی کار گفته است که ۲۵ میلیون نفر ممکن است شغل خود را از دست بدهند. معنای بحران شیوع ویروس کرونا و رکود و بحران اقتصادی که ممکن است به دنبال آن پدید بیاید برای مردم عادی در سراسر جهان چیست؟»
آنتونیو گوترش: «دقیقا به همین دلیل است که راهبرد ما باید مشخص باشد. باید ویروس را سرکوب کنیم و شرایط احیای سریع اقتصاد را فراهم کنیم. این کار باید به صورتی انجام شود که همه با هم همکاری کنند. این به معنای تنها تلاشی برای کاهش شیوع ویروس که ماه ها و ماه ها طول بکشد نیست. ما باید روند ابتلا به ویروس را متوقف کنیم و کرونا را سرکوب کنیم تا تاثیری را که شما از آن سخن می گویید محدود کنیم. همزمان باید منابعی که به آن اشاره کردم (درصدی دو رقمی از اقتصاد جهان) را بسیج کنیم تا از افرادی که شغل و درآمد خود را از دست می دهند حمایت کنیم، از کسب و کارهایی حمایت کنیم که باید نجاتشان دهیم تا سپس به محض اینکه بیماری کنترل شد برای احیای اقتصادی تلاش کنیم.»
«آقای گوترش در یک کلام بگویید که آیا به این مساله امیدوار هستید؟»
آنتونیو گوترش: «فکر می کنم که مردم در حال درک این مساله هستند که مشکل جدی است و بسیار هم جدی تر خواهد بود اگر همبستگی و هماهنگی موثر وجود نداشته باشد. اگر ویروس را رها کنیم میلیون ها نفر به آن مبتلا خواهند شد و میلیون ها نفر هم ممکن است جان خود را از دست بدهند. واقعا باید از این مساله جلوگیری کنیم. در نتیجه باید به دنبال اقداماتی قوی به صورتی هماهنگ در چهارچوب دستورالعمل سازمان جهانی بهداشت باشیم تا ویروس را سرکوب کنیم و همزمان منابع را به شکلی گسترده بسیج کنیم تا بتوانیم خانواده ها و کسب و کارها را حفظ کنیم.»