زباله‌گردی برخی کارگران کارخانه قند فسا/ کارگران: هیچ‌کس صدایمان را نمی‌شنود

مثال‌های بسیاری از آنچه شیوع کرونا برای کارگران رقم زده است می‌توان مرور کرد. از شبکه‌های اجتماعی و کانال‌های تلگرامی بگذریم باز هم هر لحظه می‌توان خبری جدید درباره کارگران شنید که دل آدمی را به درد می‌آورد. همین روز گذشته خبرگزاری کار ایران گزارش داده بود که 40 هزار کارگر فصلی و ساختمان در مشهد بیکار شده‌اند. به این خبرها هم کاری نداشته باشیم کافیست با رعایت اصول بهداشتی و توجه به فاصله‌گذاری اجتماعی چرخی در سطح شهر بزنیم.

آنچه به چشم می‌آید که اتفاقا با آمدن ماه مبارک رمضان هم تشدید شده است بیکار شدن و چشم‌های منتظر انواع کسب و کارهایی است که محصول فعالیت‌شان به خوردن مربوط است. کافی‌شاپ‌‌ها، رستوران‌ها، آب‌میوه‌فروشی‌ها و بستنی‌فروشی‌ها، فست‌فودها، جگرکی و کبابی‌ها. همه کارگران این کسب و کارها حال و روز خوبی ندارند. حالا در این شرایط چطور می‌توان از روز کارگر نوشت و گفت؟ امسال درد دیگری هم به دردهای کارگران افزوده شد و آن ماجرایی بود که بر سر تعیین حداقل دستمزد رخ داد و کارگران را نسبت به این وضعیت معترض کرد. اما مگر در این شرایط می‌توان تغییر چندانی انتظار داشت. وقتی اقتصاد به هم ریخت کارگر و کارفرما با هم آسیب‌می‌بینند و قطعا تناسب این دو با هم تفاوت دارد. حال فکر کنید زخم‌های کهنه‌ای هم از قبل در این عرصه وجود داشته باشد. کارخانه‌هایی که بسته شده‌اند و کارگرانش در بلاتکلیفی یا بیکاری فروغلتیده بودند و حالا شیوع کرونا هم به وضعیت آنها دامن زده است.

در همین‌روزها کارگران کارخانه تعطیل شده «سیمان لوشان» که به دنبال بازگشت به کار خود هستند، طی نامه‌ای خطاب به مسوولان استان گیلان خواستار پیگیری مشکلات صنفی خود شدند. براساس گزارشی که ایلنا منتشر کرده است در این نامه که به امضای ۶۷ نفر از کارگران کارخانه سیمان لوشان رسیده، آنها ضمن بیان مشکلاتی که در نتیجه تعطیلی این کارخانه از سال ۹۲ به آنها تحمیل شده است، از مسوولان دولتی خواستند راه‌حل مناسبی برای بازگشایی محل کارشان و اشتغال مجددشان پیدا کنند.

همچنان داستان «هپکو» زنده است و ماجرا به آرامشی نرسیده است که خاطر کارگرانش آسوده شود. ابوالفضل رنجبر (نایب‌رییس شورای اسلامی کار هپکو) از عدم تعیین تکلیف مساله مالکیت شرکت تولید تجهیزات سنگین هپکو خبر داده و به ایلنا گفته است: اخیرا آقای ابوالقاسم شمس، عضو هیات‌عامل و معاون سازمان خصوصی‌سازی کشور مصاحبه‌ای داشتند و وعده دادند که به زودی این شرکت به ایمیدرو واگذار می‌شود. بنابراین همچنان باید صبوری به خرج دهند ببینند چه سرنوشتی در انتظار آنهاست. در همین روزها گلایه‌های عباس علایی نایب‌رییس اتحادیه قهوه‌خانه‌داران درباره بلایی که کرونا سرشان آورده است هم توسط «نود اقتصادی» منتشر شده است که گفته برادران دولت از ما خواسته‌اند کسی اخراج نشود ولی وقتی کارفرما کاری ندارد چگونه دستمزد بدهد؟ گفته‌اند مالیات‌های‌تان را به تعویق می‌اندازیم ولی وقتی درآمدی نباشد چه فایده‌ای دارد؟

این خبرها را که مرور کنید سرنوشت برخی کارگران بیشتر دل آدمی را به درد می‌آورد. نمونه آن گزارشی است که ایلنا منتشر کرده است و از زباله‌گردی برخی کارگران کارخانه «قند فسا» به دلیل بیکاری خبر داده است. در روز و هفته‌ای که بسیاری از افراد و مسوولان در حال ارایه برنامه‌های هفته و روز کارگر هستند تعدادی از کارگران کارخانه قند فسا به دلیل تعطیلی این کارخانه و عدم دریافت 7 ماه حقوق برای گذراندن امورات زندگی در حال جمع کردن و فروختن پلاستیک کهنه و زباله هستند.

مشکلات کارخانه قند فسا به جای حل شدن وارد مرحله جدیدی شده است و با زندانی شدن مالک کارخانه برای بار دوم بسیاری از کارگران این کارخانه ماه‌هاست که برای کسب در آمد یا به دیگر شهرها مهاجرت کردند یا به جمع‌آوری و فروش زباله و پلاستیک کهنه روی آوردند.

اگر به تقویم اعتراضات کارگران کارخانه قند فسا در سال گذشته نگاهی بیندازیم این کارگران برای مطالبه حق ‌و حقوق خود بیش از 10 بار مقابل فرمانداری و مکان‌هایی دیگر تجمع کردند. عدم تعهدات به پرداخت مالی و دیگر بدهی‌ها موجب شد تا حتی مدیرعامل کارخانه دستگیر شود اما برخوردهای قضایی نیز نتوانست گره‌ای از مشکلات این کارگران باز کند و همچنان حدود 300 کارگر شاغل در این کارخانه با مطالبات معوق روبه‌رو است.

عضو شورای کارگری کارخانه قند فسا با بیان اینکه برای دریافت حق‌مان هرچقدر به ادارات و ارگان‌هایی مانند فرمانداری و... مراجعه می‌کنیم هیچکس به دادمان نمی‌رسد و صدای‌مان را نمی‌شنود، می‌گوید: در حال حاضر مسوولان فقط به ما وعده می‌دهند که شرایط درست می‌شود و حقوق کارگران واریز می‌شود اما در عمل هیچ اتفاقی رخ نمی‌دهد.

هادی محدود با بیان اینکه مدیر کارخانه قند فسا دو بار بازداشت شده، گفته است: با توجه به اینکه کارگران حقوق ماه‌های آبان، آذر، دی، بهمن و اسفند سال گذشته را هنوز دریافت نکرده‌اند بنابراین زندانی بودن مدیر کارخانه دردی از کارگران دوا نمی‌کند.

عضو شورای کارگری کارخانه قند فسا در ادامه با اشاره به اینکه مسوولان کارخانه مقداری آهن‌آلات، میوه درخت پرتقال محیط کارخانه را فروختند و حقوق آبان‌ماه تعدادی از کارگران را پرداخت کردند، افزوده است: در حال حاضر حدود 140 نفر از کارگران کارخانه قند فسا مطالبات و حقوق چند ماه را دریافت نکرده‌اند. همواره مسوولان کارخانه به مسوولان دولتی اذعان می‌کنند که کارخانه در حال تولید است که اصلا این‌طور نیست. کارخانه قند فسا به تعدادی از پیمانکاران و... مبالغی هم بدهی دارد. اگرچه بیشتر کارگران کارخانه قند فسا در آستانه بازنشستگی بودند اما تعطیلی کارخانه باعث شد که این اتفاق نیفتد و با مشکلات عدیده‌ای مواجه شویم.

او با اشاره به اینکه بیشتر کارگران کارخانه قند فسا به دلیل نبود شغل و بیکاری خانه‌نشین شده‌اند روایت وضعیت موجود این دسته از کارگران را این‌گونه ادامه داده است: این افراد تنها با پول یارانه امور خود و خانواده را می‌گذرانند این در حالی است که بعضی از کارگران هم برای کسب در آمد به کارهایی مانند زباله‌گردی و خرید و فروش پلاستیک کهنه و مواد ضایعاتی روی آورده‌اند. مدیر عامل کارخانه با فروختن وسایل کارخانه پول حاصل از آن را در دیگر نقاط سرمایه‌گذاری کرده است.

یکی دیگر از کارگران کارخانه قند فسا نیز با بیان اینکه در حال حاضر کارخانه قند فسا تعطیل است به ایلنا گفته است: تنها حدود 15 الی 16 نفر نیروی رسمی که باید به صورت دایم در کارخانه حضور داشته باشند در مجموعه هستند و حدود 10 نفر هم از پرسنل اداری در کارخانه حضور دارند. حدود 40 نفر در کارخانه حضور دارند اما به دلیل تعطیلی کارخانه هیچ فعالیتی انجام نمی‌شود.

این کارگر نخواسته نامش در گزارش بیاید و افزوده است: مسوولان کارخانه در جهت کاهش هزینه‌ها کارگران فصلی و شرکتی را تعطیل کرده‌اند. کارگران فصلی و شرکتی کارخانه هم از آبان و آذر سال گذشته تاکنون هیچ حقوق و مزایایی نگرفتند. بسیاری از کارگران کارخانه قند فسا در حال حاضر برای کار و کسب در آمد به دیگر استان‌ها و شهرها مانند کرمان، بندرعباس، یزد و ... مهاجرت کرده‌اند.

در همین حال حسن آرگیو فرماندار فسا در ادامه با بیان اینکه جهت آزادشدن مالک کارخانه و راه‌اندازی این مجموعه حمایت‌های مناسبی را از این بخش انجام دادیم، درباره این وضعیت توضیح داده است: در سال گذشته با پیگیری‌های انجام‌شده توانستیم مالک کارخانه را از زندان آزاد کنیم و به او تاکید کردیم مشکلات کارگران را حل کند که متاسفانه تا الان کاری برای کارگران انجام نداد.

آرگیو همچنین با اشاره به اینکه تمام موانع و مشکلات مالک کارخانه را برطرف کردیم تاکید کرده: اما مالک کارخانه به دلایل متعددی مانند نداشتن انگیزه و هزینه کردن منابع مالی در دیگر بخش‌ها به جز کارخانه باعث شد که کارخانه دوباره تعطیل شود.

او با اشاره به اینکه متاسفانه فعالیت کارخانه قند فسا از دو ماه قبل از عید متوقف شد، افزود: در حال حاضر مالک کارخانه مبالغ زیادی به کارگران، اداره بیمه، اداره آب، چغندرکاران، کشاورزان، راننده، اداره غله کشور و ... بدهکار است که این مهم سبب شد شکایت‌هایی از او انجام شود و مالک کارخانه را روانه زندان کنند. مدیریت این کارخانه باید به افراد متخصص واگذار شود. مالک کارخانه از صنعت دیگر و ساختمان‌سازی وارد کارخانه قند و شکر شد که همین نداشتن تخصص مشکلاتی برای این مجموعه و کارگران ایجاد کرد.

فرماندار فسا با اشاره به اینکه برای واگذاری این کارخانه چندین سری نامه‌نگاری‌هایی را با وزارت دفاع انجام دادیم توضیح داده است: اگرچه مالکیت این کارخانه هنوز به صورت قطعی انجام نشده بنابراین در حال حاضر مالک اصلی کارخانه قند فسا وزارت دفاع است که واگذاری آن به مالک فعلی به صورت مشروط انجام شده است.