دلالان و دولت دوباره قیمت خودرو را بالا بردند

‌قیمت خودرو در بازار بیش از ۷ درصد افزایش یافت و مردم برای خرید خودرو بیش از روز‌های قبل رغبت پیدا کردند. روز دوشنبه و بعد از تصمیمی که در کمیته تنظیم بازار خودرو گرفته شد، مبنی بر اینکه قیمت تمام‌شده به علاوه حداکثر ۵ درصد سود تولیدکننده (منوط به بهره‌وری۷۰درصدی)، نرخ نهایی هر خودرو باشد، این گمانه پیش آمد که بعد از مدت‌ها قیمت خودرو ریزش خواهد کرد.

اما بازار دقیقاً برخلاف این حدس و گمان حرکت کرد به‌گونه‌ای که قیمت‌ها در یک روز از ۷ درصد تا ۱۶ درصد بالا رفت و این رشد قیمت در حالی بود که مردم بیش از روز‌های گذشته تب خرید خودرو پیدا کرده بودند.

قیمت‌ها بالا رفت

محمد رجبی ازفعالان بازار خودرو در خیابان انقلاب می‌گوید: از عصر روز دوشنبه قیمت خودرو بالا رفت و از صبح روز سه‌شنبه تعداد زیادی از مردم به نمایشگاه آمدند تا خودرو خریداری کنند، اکثر خریداران خودرو به‌دنبال خودرو‌های کارکرده و خودرو‌های ارزان قیمت یعنی کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان بودند. هرگونه خبر و اظهار نظر وضعیت بازار خودرو را بهم می‌ریزد و قیمت‌ها هیجانی بالا می‌رود.

رجبی عنوان کرد: در گذشته نمایشگاه‌داران خودرو قیمت خودرو در بازار را مشخص می‌کردند که بعضاً قیمت‌ها فاصله کمی با کارخانه‌ها داشت، ولی اکنون در مراکزی که پاتوق خرید و فروش خودرو است، افرادی ایستاده‌اند و به مردم پیشنهاد خودرو می‌دهند؛ خیلی از نمایشگاه داران تمام خودرو‌های تولید داخل را ندارند، اما دلالان که ردپای آن‌ها در سایت‌های خرید و فروش خودرو هم یافت می‌شود هر مدل خودرویی را دارند.

رجبی گفت: بعد از آنکه اعلام قیمت در سایت‌های فروش خودرو ممنوع شد، دلالان دستشان برای تغییر قیمت خودرو باز‌تر شد؛ اکثر این افراد قیمت را توافقی اعلام می‌کنند و در زمان خرید بعضاً ساعتی قیمت‌ها را بالا می‌برند.

مشکل، کمبود خودرو است

سعید موتمنی، رئیس اتحادیه فروشندگان خودرو با تأیید اینکه قیمت خودرو از روز گذشته در بازار بالا رفت گفت: بعد از آنکه ستاد تنظیم بازار خودرو پیشنهاد داد که قیمت تمام‌شده به علاوه حداکثر ۵ درصد سود تولیدکننده نرخ نهایی هر خودرو باشد، بازار خودرو واکنش نشان داد و قیمت‌ها بالا رفت. اکثر نمایشگاه داران خودرو طی چند وقت اخیر فروش نداشتند و از اینکه قیمت خودرو مرتب در حال تغییر است گلایه می‌کنند؛ دلالان و سودجو‌ها بازار خودرو را تحت کنترل خود گرفتند و اجازه نمی‌دهند این بازار مسیر منطقی خود را طی کند.

موتمنی اظهارداشت: مهم‌ترین دلیلی که باعث شده نمایشگاه داران فروش نداشته باشند و دلالان بازار را مدیریت کنند، کمبود خودرو است، اگر شرکت‌های خودروسازی میزان تولید خود را بالا ببرند، می‌توان جلوی فعالیت واسطه‌ها را گرفت. نکته دیگری که باعث شده بازار خودرو هر روز شرایط بدتری داشته باشد و قیمت‌ها باورنکردنی بالا برود، فروش ویرایشی یا همان کارتکس یکی از شرکت‌های خودروسازی است. برای ما این سؤال به وجود آمده که چگونه خودرویی که در بازار موجود نیست یک دلال و واسطه می‌تواند آن را به‌صورت ویرایشی یا همان کارتکسی به فروش برساند؟

مردم با هر قیمتی خودرو می‌خرند

علی نامداری که از قدیمی‌های بازار خودرو است می‌گوید: قیمت خودرو در بازار هیچ فرمولی ندارد، حتی در جواب این سؤال مردم که چگونه قیمت خودرو ساعتی تغییر می‌کند، می‌گویم که ما هم اجرا‌کننده قیمت‌ها هستیم؛ دلالان به ما می‌گویند قیمت فلان خودرو باید چقدر شود، در کانال‌هایی که وجود دارد از قیمت‌های جدید مطلع می‌شویم. طی ۱۰ روز اخیر میزان فروش ما افزایش زیادی داشته است به گونه‌ای که خیلی ازنمایشگاه داران، خودرویی برای فروش ندارند، ما به سمت فروش خودرو‌های کارکرده حرکت کردیم که تا حدودی به بودجه مردم نزدیک است. زمزمه‌های افزایش قیمت کارخانه‌ای خودرو باعث شده که مردم با هر قیمتی این روز‌ها خودرو خریداری کنند؛ این موضوع بشدت نگران‌کننده است، اگر قرار است قیمت تغییر کند باید با سرعت و فوریت باشد نه آنکه مرتب سیاست‌گذاران تشکیل جلسه دهند و هرگونه پیشنهادی هم که شده رسانه‌ای کنند.

طی چند روز اخیر بحث قیمت‌گذاری خودرو و فرمولی که برای آن تعیین خواهد شد؛ بحث داغ فعالان خودرویی است و هنوز معلوم نیست که قیمت خودرو با چه فرمولی نهایی خواهد شد. کمیته تنظیم بازار خودرو اعلام کرده که قیمت تمام‌شده به علاوه حداکثر ۵ درصد سود تولیدکننده (منوط به بهره‌وری۷۰درصدی)، نرخ نهایی هر خودرو است. اما رضا شیوا، رئیس شورای رقابت چنین موضوعی را تکذیب کرده و در گفت‌و‌گویی که با تسنیم داشته، گفته است: باید ستاد تنظیم بازار دستورالعمل قیمت‌گذاری شورای رقابت را بررسی و اگر ایرادی داشت به ما اعلام کند تا اصلاحات لازم را انجام دهیم. اما متأسفانه خبری از این موضوع نیست و حتی شنیده شده ستاد تنظیم بازار در مورد قیمت خودرو به توافق رسیده، در حالی که این کار قانونی نیست.

به‌گفته وی، روش قیمت‌گذاری ما در بخش خودرو براساس سقف قیمتی است به نحوی که مطابق نرخ تورم بخشی برای هر خودرو در مدت معین به اضافه قیمت پایه و لحاظ کردن دو متغییر بهره‌وری و کیفیت دستور‌العمل قیمت‌گذاری خودرو تعیین می‌شود.

رئیس شورای رقابت با اعلام اینکه ستاد تنظیم بازار و سازمان حمایت معتقد به لحاظ کردن هزینه تمام شده برای قیمت‌گذاری خودرو هستند، تصریح کرد: به اعتقاد ما بخشی از این هزینه‌های تمام شده خودرو مرتبط با هزینه‌هایی غیر از کار تولیدی است به‌همین دلیل این هزینه‌ها مورد قبول ما نیست.

اما یک مقام مسئول در ستاد تنظیم بازار خودرو گفته است: بر اساس نص صریح قانون متولی قیمت‌گذاری خودرو سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان است، لذا سازمان حمایت باید بررسی‌های لازم در مورد قیمت تمام شده خودرو را انجام دهد و پس‌از تعیین قیمت تمام شده خودرو، قیمت را به‌کمیته خودرو ارسال و بر‌اساس فرمول مذکور قیمت نهایی خودرو تعیین شده و سپس با نظر رئیس ستاد تنظیم بازار قیمت نهایی خودرو ابلاغ خواهد شد.

او عنوان کرده است: در گذشته شورای رقابت بر اساس فرمولی مشخص که متشکل از فاکتور‌هایی همچون میزان ارزبری و نرخ ارز، نرخ تورم اعلامی بانک مرکزی، هزینه‌های دستمزد و مواد اولیه و نهاده‌های تولید بود، نسبت به تعیین قیمت تمام‌شده خودرو‌ها اقدام می‌کرد که هم‌اکنون نیز، این فرمول به شکلی است که قیمت مصرف‌کننده شامل قیمت تمام شده بر اساس محاسبات شورای رقابت و سازمان حمایت به علاوه حداکثر ۵ درصد سود تولیدکننده است.