هشدارهای ایمنی؛ بایدها و نبایدهای هنگام وقوع زلزله
ابتدا لازم است توجه کنیم که با دانش فعلی بشر امکان پیش بینی زمان، مکان و بزرگای زلزله وجود ندارد، پس به شایعات بی‌اساس و سودجویانه توجه نکنید.
حفظ آرامش و خونسردی، لازمه رویارویی با هر حادثه‌ای است. رفتارهای هیجانی و احساسی در زلزله، می تواند منجر به آسیب های جسمی و روانشناختی شود.
حین وقوع زلزله
در زمان وقوع زلزله اگر داخل منزل هستید، بهترین اقدام پناهگیری است. برای اینکه زلزله شما را زمین نزند، روی زانوهای خود بنشیند.
برای آنکه خودتان را در برابر اشیای پرتاب شده در فضای منزل، محافظت کنید؛ با بازوان خود، سر و گردنتان را بپوشانید و اگر در معرض خطر اشیائی که سقوط می‌کنند هستید و می‌توانید بدون آنکه خطری شما را تهدید کند، حرکت کنید؛ برای محافظت بیشتر، به حالت چهار دست و پا حرکت کنید و در زیر یک میز یا نیمکت محکم قرار بگیرید.
اگر میز یا نیمکت محکمی در نزدیک شما نیست؛ به حالت چهار دست و پا حرکت کنید و کنار یک دیوار داخلی قرار بگیرید. هرگز کنار شیشه، پنجره‌ها، درهای خروجی و دیوارهای خارجی و هر چیزی که ممکن است سقوط کند (مانند لوستر، اشیای آویزان یا تزئینات منزل)؛ قرار نگیرید. در همان جا که پناه گرفته‌اید، بمانید تا لرزه‌ها تمام شود. به هیچ وجه جا به جا نشوید.
اگر هنگام وقوع زلزله، در رختخواب هستید، همان جا بمانید و بالش را روی سر خود قرار دهید. اما اگر رختخواب زیر اشیائی مانند لوستر قرار دارد، فوراً جا به جا شده و به نزدیکترین محل امن پناه ببرید.
*رای پناهگیری، در چارچوب درها قرار نگیرید چون چارچوب درها نمی‌توانند از شما در مقابل اشیای پرتاب شده در فضای خانه و یا اشیائی که سقوط می‌کنند، محافظت کنند. به علاوه، معلوم نیست که بتوانید در حالت ایستاده در چارچوب در، تعادل خود را حفظ کنید.
تا اتمام لرزش‌ها در داخل منزل بمانید. بیشترین صدمات هنگام زلزله، زمانی روی می‌دهند که افراد، هنگام ورود یا خروج در معرض خطر سقوط اشیا قرار می‌گیرند.
به هیچ وجه از آسانسور استفاده نکنید. اگر داخل آسانسور هستید سریعاً در اولین توقف، از آن خارج شوید.
اما اگر در فضای باز هستید، در هرجایی که هستید، توقف کنید و از دیوارها و ساختمانها فاصله بگیرید. از ورود به داخل ساختمانها و نزدیک شدن به تیرک‌های برق، تلفن و مانند آن خودداری کنید. بنشینید! سر و گردن خود را با دست و بازوانتان بپوشانید! صبر کنید تا لرزه‌ها تمام شود.
اگر در داخل خودرو در حال حرکت هستید، هر چه سریع‌تر در مکانی امن توقف کنید (از توقف در مجاورت ساختمانها، درختان، پل‌ها و تیرک‌های برق، تلفن و مانند آن خودداری کنید). بعد از توقف، در داخل خودرو بمانید. زمانی که زلزله پایان یافت، با احتیاط به راه خود ادامه دهید، اما از پل‌ها و جاده‌های آسیب‌دیده دوری کنید.
بعد از وقوع زلزله
بعد از زلزله شرایط مهمی است. اول اینکه آرامش خود را حفظ کنید و خونسرد باشید، اخبار را از رسانه های رسمی دنبال کنید و درگیر شایعات نشوید. وقتی لرزه‌ها پایان یافت؛ اطراف را نگاه کنید. اگر ساختمان صدمه دیده و مسیر باز و امنی برای خروج وجود دارد؛ ساختمان را با احتیاط ترک کنید و به فضای باز و دور از نواحی آسیب‌دیده بروید.
*باید آماده لرزش‌های بعدی باشید. این لرزش ها ممکن است آن قدر قوی باشند که به ساختمان‌های بدون استحکام آسیب وارد کنند. بنا بر این همیشه آمادة انجام مراحل پناهگیری که در بالا به آن اشاره کردیم؛ باشید.
قفسه‌ها و کابینت‌ها را باید با احتیاط باز کنید چون اشیای موجود در آنها ممکن است سقوط کنند. همچنین از نزدیک شدن به نواحی آسیب‌دیده دوری کنید مگر آنکه پلیس، مأموران آتش نشانی یا سازمان‌های امدادی به کمک شما نیاز داشته باشند.
از طریق رادیو یا تلویزیون یا شبکه‌های اجتماعی رسمی و معتبر، اخبار و اطلاعات موثق و دستورالعمل‌های مربوط به اقدامات اضطراری را کسب کنید. اگر فرد مصدومی در اطراف شما هست و شما دورة کمک‌های اولیه را گذرانده‌اید، با رعایت اصول ایمنی، به او کمک کنید.
نهایت احتیاط را بعد از وقوع زلزله، برای تمیز کردن ساختمانها داشته باشید. هرگز سعی نکنید خودتان آوارهای سنگین را جا به جا کنید. در صورتی که به هر دلیلی از منزل خارج می شوید، شیر اصلی گاز و آب را ببندید.
اگر زیر آوار محبوس شده‌اید، کبریت روشن نکنید، جا به جا نشوید و با دستمال یا پارچه‌ای دهان خود را بپوشانید.
اگر تلفن همراه دارید؛ با تماس گرفتن یا ارسال پیام، تقاضای کمک کنید. با هر وسیله‌ای که دم دست دارید به لوله یا دیوار ضربه بزنید تا پرسنل امدادی قادر به یافتن شما باشند. در صورت امکان، از یک سوت استفاده کنید. فقط وقتی که ضرورت دارد، فریاد بزنید چون فریاد زدن باعث ورود گرد و غبار به ریه‌های شما می‌شود.
