دوئل دلالان دلار و صرافی‌های بانکی
نرخ ارز طی سه روز ابتدایی هفته جاری وارد کانال‌هایی شد که پیش از این با مقاومت زیادی همراه بودند. در بازار آزاد قیمت دلار روز دوشنبه در دامنه نرخ‌هایی بین ۱۶هزار و ۵۰۰ و ۱۶هزار و ۶۰۰ تومان معامله می‌شد. ارز جهان‌روا در دومین روز هفته هم توانسته بود مرز ۱۶ هزار و ۵۰۰ تومانی را بشکند و با ۶۰ تومان افزایش به بهای ۱۶ هزار و ۵۱۰ تومان برسد.
از سوی دیگر صرافی ملی هم روز دوشنبه نرخ ارز را ۱۰۰ تومانی نسبت به روز یکشنبه افزایش داد و قیمت دلار در این صرافی به ۱۶ هزار و ۳۰۰ تومان رسید. در حالی که روز قبل از آن صرافی‌های دولتی در اقدامی سه مرحله‌ای قیمت فروش دلار خود را از مرز ۱۶هزار تومانی عبور دادند و به ۱۶هزار و ۲۰۰ تومان رساندند. شنبه نرخ فروش ارز بر تابلوی این صرافی‌ها ۱۵هزار و ۸۰۰ تومان بود.
روند صعودی قیمت ارز در حالی آغاز شده که کنترل بازار ارز از طریق محدود کردن واردات کالاهای لوکس مانند خودرو و هدایت نقدینگی به بازار بورس بیشتر شده است.
انسداد مسیرهای نقدینگی
ابوالحسن معصومی، کارشناس بازار ارز در این زمینه گفت: طبق آنچه از ظاهر قضیه متوجه می‌شویم، این مسئله به روند حجم نقدینگی برمی‌گردد. نقدینگی در چهار بازار سکه، ارز، بورس و پول گردش می‌کند. بازار پول طی یک ماه اخیر دستخوش تغییرات بنیادی شده و نرخ سود سپرده‌ها از ۲۰ درصد به ۱۵ درصد و اخیراً هم نرخ اوراق مشارکت به ۱۷ درصد رسید. از سویی چند روز پیش هم رئیس کل بانک مرکزی نرخ بازار بین بانکی را ۱۲ درصد اعلام کرد.
معصومی افزود: این تغییرات سیاست پولی طبیعتاً بخشی از منابع را از سیستم بانکی آزاد می‌کند، اما با این این حال همه مردم در این بازارها از تجربه و دانش کافی برخودار نیستند. برخی پیش از این نقدینگی خود را به منظور نوسان‌گیری در بازار خودرو به کار می‌گرفتند، اما این بازار نیز اخیراً دستخوش تغییرات سیاستی و قیمتی شده و انگیزه ورود به آن کاهش یافته است.
وی گفت: از این اتفاقات می‌توان نتیجه گرفت که روند فعلی رشد نرخ ارز کوتاه‌مدت است و تا زمانی است که این بازارها به تعادل برسند. حجم و دامنه تغییرات قیمتی بازار ارز هم بیشتر از ۵۰۰ تومان نیست، ضمن اینکه بازار بورس طی سه روز گذشته روندی معکوس داشته و باید انتظار داشت در این بازار اصلاح قیمتی صورت گیرد.
معصومی بیان کرد: اینها همه بر بازار ارز تأثیرگذار بوده‌اند، ضمن اینکه همواره یک سری بازارسازها در بازار ارز وجود دارند که سعی می‌کنند نرخ‌شکنی کنند. پس از این نرخ‌شکنی‌ها بود که صرافی بانک‌ها هم آمادگی لازم را برای واکنش سریع به این انگیزه‌ها داشتند و نرخ‌های خود را تغییر دادند تا از این طریق فاصله بین نرخ صرافی و بازار را کاهش دهند. در واقع یک دوئل در بازار در حال اتفاق افتادن است که به نظر می‌رسد این دوئل با تعادل بازار از بین می‌رود.
تقاضای مؤثری در بازار وجود ندارد
این کارشناس بازار ارز افزود: بنابراین تقاضای مؤثری در بازار وجود ندارد و عموماً تقاضاها کاذب است که برای نگهداری روند آتی شکل گرفته است نه نیاز پولی، زیرا هیچ اتفاقی در بخش واقعی اقتصاد و نیازهای ارزی مانند واردات و مسافرت‌ها نیفتاده است، حتی هشداری هم در این زمینه‌ها وجود ندارد.
وی در ادامه درباره تأثیر روند اصلاحی بازار بورس بر نرخ ارز توضیح داد: با روند اصلاحی بورس بخشی از تقاضاها فروکش خواهد کرد. نوسان‌گیران راغب هستند که بازار را گرم کنند و تقاضا را پررنگ کنند، اما چنین چیزی اتفاق نخواهد افتاد، زیرا رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرده ذخیره ارزی متناسب با نیازهای کشور وجود دارد. بنابراین به نظر می‌رسد در بحث عرضه و تقاضا محدودیت و کمبودی وجود ندارد و هرچه هست بحث جابجایی بین بازارسازان است.
معصومی در توضیح این مسئله که اگر نقدینگی از بورس خارج شود چه اتفاقی خواهد افتاد، گفت: در حال حاضر هم نقدینگی وجود دارد، اما گذشته از این ممکن است همزمان با این اتفاق سیاست‌های پولی تغییر کند و نرخ سود سپرده‌های بانکی را افزایش دهند، زیرا امنیت سپرده بانکی فارغ از نرخ بهره بیشتر از دیگر بازارهاست است.
