آفتابنیوز : هفته گذشته قیمت نفت به سقفی تاریخی یعنی 60 دلار برای هر بشکه دست یافت. البته این افزایش خیلی دور از انتظار نبود چرا که بارها پیش از این در موردش صحبت هایی شده بود.
با این حال این واقعیت که قیمت کاملا ذهنی 60 دلار بالاخره محقق شد، صنعت نفت جهان را زیر سوال برده است. در عین حال مشکل اصلی متوجه اقتصادهای ضعیفی هستند که برای چرخش چرخ هایشان کاملا وابسته به واردات نفتند.
اولین سوالی که به ذهن می رسد این است که آیا بالا رفتن قیمت ها همچنان ادامه خواهد یافت و در نتیجه هزینه حمل و نقل و تورم همچنان بالا خواهد رفت؟
در حال حاضر پاسخ به این سوال بستگی به دو چیز دارد: اول موقعیت واقعی عرضه و تقاضا در بازار نفت خام و دوم دیدگاه بورس بازان در مورد رفتار قیمت نفت در بازارهای مالی جهان.
اگر مورد دوم را در ابتدا مورد بررسی قرار دهیم خواهیم دید که سرمایه گذاران همین حالا نیز در حال ایفای نقش خود در بازار نفت خامند. برخی عقیده دارند که افت و خیزهای قیمت نفت طی چند ماه گذشته کار همین افراد بوده است.
گفته می شود که ظرف چند ماه اخیر مقدار زیادی پول وارد معاملات نفت خام شده است چرا که موقعیت بهتری برای سرمایه گذاری در بخش های دیگر وجود نداشته است. ممکن است این نظریه درست باشد اما این دلیل کافی برای سرمایه گذاران نیست مگر اینکه آنها دلایلی برای پیش بینی بالا رفتن ارزش معاملات خود داشته باشند. اینجاست که عامل اول یعنی موقعیت عرضه و تقاضای نفت خام از طریق فشار بازار به طور اتوماتیک پول را جذب بازار معاملات می کند.
در حقیقت صحبت های زیادی اخیرا در مورد شرایط بد عرضه و تقاضا توسط اعضای اوپک انجام شد. پرنومویوسیاتمورو، وزیر نفت اوپک می گوید: «تقاضای نفت با نزدیک شدن تابستان و زمستان افزایش می یابد.... اوپک نگران است که این حرکت قیمت ها به سمت بالا افزایش یابد.»
علی النعیمی، وزیر نفت عربستان نیز گفته است که علی رغم توانایی عربستان سعودی در تولید نفت اضافی، به دلیل کاستی های سیستم پالایش در جهان، تقاضای بیشتری برای نفت ایجاد نشده است.» چنین اظهاراتی جسارت معامله گران نفتی را در افزایش قیمت ها بالا می برد.
این واقعیت که هنوز تقاضا افت نکرده است به بورس بازان نشان می دهد که طی ماه های آینده احتمالا ادامه افزایش قیمت ها زیاد است. اهمیت این موضوع هنگامی روشن می شود که ما به افزایش 38 درصدی قیمت ها از ابتدای سال تا به حال توجه داشته باشیم. این افزایش تا به حال باید تعادلی بین عرضه و تقاضا ایجاد می کرده اما عملا این اتفاق نیفتاده است. به عبارت دیگر همانطور که برخی تحلیلگران گفته اند ذخایر نفت جهان ظرفیت تولید اضافی قابل توجهی ندارد و همین باعث می شود معامله گران نفتی به خود جرات سرمایه گذاری بیشتر بدهند.
از لحاظ آماری طبیعت تعادل عرضه و تقاضا در بازار نفت خام چیست؟ طبق آمار منتشر شده در آمریکا تقاضای کلی برای نفت خام جهان در سال 2004، 5/82 میلیون بشکه در روز و ذخایر موجود 83 میلیون بشکه بودند و این باعث ایجاد موازنه مثبتی حدود 500 هزار بشکه در روز می شد. این ارقام برای سال 2005، 7/84 و 9/84 بوده اند که نشان دهنده فشار بیشتر روی بازار نفت است.
پیش بینی می شود که این ارقام برای سال 2006، 7/86 و 7/86 باشند و این باعث می شود که اوضاع بازار از این هم بدتر شود. واقعیت جالب دیگر تفاوت ارقام ارائه شده توسط اوپک و آمریکا در مورد تقاضای جهانی نفت است. اوپک تقاضای جهانی را 9/83 میلیون بشکه تخمین می زند و این اختلافی 800 هزار بشکه ای را در تخمین تقاضاها نشان می دهد.
با همه این حرف ها اگر نظرات پژوهشگران مرکز پژوهش انرژی کمبریج را باور کنیم آنگاه باید توقع داشته باشیم که ظرف چند سال آینده عرضه حدود 5/7 میلیون بشکه از تقاضا بیشتر خواهد شد.
نتایج مطالعات این مرکز نشان می دهند که ظرف یکی دو سال آینده معامله گران نفتی تجارت خود را از دست خواهند داد و البته این فرصت برای پر شدن جیب هایشان کافی است.