از بین تمام فعالیتهایی که بعد از فرایند بازگشایی دوباره از سر گرفته شده، بازگشایی مدارس از همه حساستر و مهمتر است. از یک طرف موضوع سلامتی دانشآموزان در میان است و از طرف دیگر تعطیلی چندماهه مدارس مشکلات زیادی در فرایند آموزش مقطعهای مختلف بهوجود آورده است. فرایند برگشتن دانشآموزان به مدرسه در کشورهای مختلف جهان با ملاحظات و شرایط متنوعی از سر گرفته شده است که در این گزارش به بررسی آن پرداختهایم.
فقط کدسبزها اجازه ورود دارند
چین در اواخر ژانویه (اوایل بهمن)، ووهان با ۱۱ میلیون جمعیت را قرنطینه کرد؛ در ادامه برای ۱۵ شهر دیگر نیز شرایط مشابهی برقرار شد و در اوج شیوع کرونا، محدوده قرنطینه به ۲۰ شهر و منطقه افزایش یافت. در طی این دوره، آموزش بخشی از ۲۰۰ میلیون دانشآموز چینی از اسفندماه بهصورت مجازی از سر گرفته شد.
اواخر اسفند بود که با عدم مشاهده موارد جدید ابتلا به کرونا در چین، این کشور بهصورت تدریجی برداشتن محدودیتها را آغاز کرد و در نهایت از نیمه دوم فرودین، ابتدا دانشکدههای تحصیلات تکمیلی در ۹ استان شروع به فعالیت کرد. دانشآموزان سال آخر دبیرستان در پکن، شانگهای و گوانجو از اواسط اردیبهشت فقط به منظور آمادگی برای آزمون کنکور به مدارس بازگشتند. وزیر آموزش و پرورش چین، دانشآموزان را ملزم کرده است قبل از ورود به مدرسه، دمای بدن خود را چک کنند و همینطور در اپلیکیشن موبایلی تحتعنوان «کد سلامت»، یک فرم را پر میکنند که ریسک ابتلای آنها به کرونا را ارزیابی میکند؛ آنها در صورتی میتوانند وارد مدرسه شوند که این اپلیکیشن، «کد سبز» یعنی وضعیت سلامتی خوب را برای آنها ثبت کرده باشد.
یک تعطیلی زمستانی برای آمادهسازی
تایوان بهعنوان یکی از مناطق بسیار موفق در کنترل کرونا بود که با اقدامات پیشگیرانه جدی، توانست کرونا را قبل از شیوع گسترده، مدیریت نماید. (اینجا بخوانید) به همینخاطر این کشور بهصورت رسمی، مدارس تعطیل نکرد؛ بلکه تعطیلات زمستانی را در اواخر بهمن به ۱۰ روز افزایش داد تا تجهیزات مدارس را ضدعفونی کند، اقلام بهداشتی مثل ماسک را در مدارس توزیع کند و برای مدارسی که کیس قطعی کرونا داشتهاند، یک دستورالعمل جدید تنظیم نماید.
مدارس از ۶ اسفند دوباره مانند قبل فعالیت خود را از سر گرفتند. در حال حاضر مدارس تبسنجی مستمر دانشآموزان را در دستور کار خود دارند و برخی نیز پارتیشنهای پلاستیکی را بهعنوان یک اقدام محافظتی جدیتر، بین نیمکتها قرار دادهاند.
واگذاری تصمیم به استانداران
در اوایل اسفند، شینزو آبه نخستوزیر ژاپن اعلام کرد بهمنظور جلوگیری از گسترش کرونا، مدارس ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان را در سرتاسر ژاپن از ۱۲ اسفند تا شروع سال جدید تحصیلی (۱۳ فروردین) تعطیل خواهند بود. آبه برای دانشگاههای این کشور دستورالعملی صادر نکرد؛ چون اکثر دانشگاهها در تعطیلات بهاره بودند و سیستم تحصیلی جداگانهای داشتند.
در ۵ فروردین ژاپن اعلام کرد تعطیلی مدارس را تمدید نمیکند و تصمیمگیری در این خصوص را به آموزشو پرورش هر منطقه واگذار میکند تا بر اساس تعداد موارد ابتلا به کرونا در منطقه خود، تصمیم بگیرند مدارس را باز کنند یا خیر. وزارت بهداشت این کشور نیز یک دستورالعمل برای بازگشایی مدارس منتشر کرد که شامل باز کردن پنجرهها برای تهویه مستمر هوای کلاس، حفظ فاصله اجتماعی، سنجش روزانه دمای بدن و پوشیدن ماسک بود. در سالنهای غذاخوری میزها در فاصله یک متری از یکدیگر قرار دارد و دانشآموزان در مکانهایی که از قبل تعیین شده میتوانند بنشینند.
وزیر آموزش و پرورش ژاپن در این خصوص گفت: «شرایط هر منطقه متفاوت است و تصمیمگیری بر اساس وضعیت منطقهای نسبت به یک سیاست واحد در کل کشور موثرتر خواهد بود».
با افزایش شمار مبتلایان شینزو آبه در ۲۸ فروردین وضعیت اضطراری در سرتاسر این کشور اعلام کرد. این وضعیت به ۴۷ استاندار این کشور این اجازه را داد تا بر اساس شرایط منطقه خود مدارس را تعطیل کنند و از ساکنان بخواهند تا در خانه بمانند. به همین علت تا امروز تنها حدود ۴۰درصد از مدارس ژاپن باز شدهاند.
کلاسهایی در فضای آزاد؛ ورود والدین اکیدا ممنوع
بعد از کاهش شمار مبتلایان، با شروع فرایند بازگشایی تدریجی در دانمارک این کشور در ۲۷ فروردین اولین کشور اروپایی بود که مدارس خود را با شروع از مهدکودکها و کلاسهای اول تا پنجم دبستان باز کرد.
در این فرایند، مدارس نیمکتها را با فاصله حدوداً دو متری از یکدیگر قرار دادهاند و ورود دانشآموزان به کلاس را نوبتی کردهاند. به همراه اقدامات دیگری که بهمنظور حفظ فاصله اجتماعی در نظر گرفته شده است. دانشآموزان از درهای مختلف وارد مدرسه میشوند و والدین اجازه ورود به مدرسه را ندارند. همچنین به معلمان اجازه داده شده است که کلاس را در فضای آزاد مدرسه برگزار کنند.
کتابخانه بسیاری از مدارس همچنان تعطیل است. با توجه به اینکه حداکثر ظرفیت تعیینشده برای هر کلاس ۲۰ نفر است، کلاسها به گروههای کوچکتر تقسیم شدهاند و مجزا از یکدیگر سر کلاس حاضر میشوند.
دانمارک اولین اقدامات قرنطینهای خود را در ۲۱ اسفند شروع کرد؛ زمانی که هنوز تلفاتی در این کشور مشاهده نشده بود و در ۲۶ اسفند همه مدارس را تعطیل نمود. از آن زمان تا امروز دبیرستانها و دانشگاهها همچنان تعطیل باقی ماندهاند.
روزانه میزتان را بشویید
نروژ مدارس را در ۲۲ اسفند تعطیل کرد. بعد از کاهش تعداد مبتلایان و شروع فرایند بازگشایی، دانشآموزان مقاطع پایینتر را زودتر از سایر مقاطع به مدرسه برگرداند. مهدکودکها از ۸ اردیبهشت و مدارس ابتدایی از ۸ اردیبهشت فعالیت خود را از سر گرفتند. نخستوزیر این کشور در اواسط فروردین اعلام کرد: «ما با همدیگر ویروس را کنترل کردهایم و بههمین خاطر میتوانیم به تدریج فعالیتها را از سر بگیریم».
برای تقویت فاصلهگذاری اجتماعی، دولت مدارس را ملزم کرد کلاسها را به گروههای حداکثر ۱۵ نفری تقسیم کند و از دانشآموزان بخواهد علاوه بر مراقبتهای معمول، میز خود را روزانه بشویند. مدارس مقاطع بالاتر و دانشگاهها تا اطلاع ثانوی تعطیل خواهند ماند. در نروژ نیز معلمان میتوانند کلاس خود را در حیاط مدرسه برگزار کنند.
دانشآموزان لباس گرم بپوشند
دبیرستانهای آلمان از اوایل این ماه دوباره باز شدند تا دانشآموزان سال آخر بتوانند برای امتحانات نهایی آماده شوند. مرکل صدراعظیم این کشور اوایل این ماه اعلام کرد اکثر مدارس و همینطور مهدکودکها در سرتاسر ۱۶ استان آلمان از اواخر فروردین تعطیل شدهاند تا طی این مدت، کشور به یک موفقیت نسبی در کاهش شیوع کرونا برسد. بهعنوان بخشی از برنامه آلمان برای فرایند تدریجی بازگشایی، مرکل توصیه کرد مدارس فرایند باز شدن را با اولویت دادن به دانشآموزان مقاطع بالاتر از ۱۵ اردیبهشت شروع کنند.
ظرفیت کلاسها به نصف کاهش پیدا کرده است و در سالنها دانشآموزان در بازههای زمانی مختلف فقط در یک جهت میتواند حرکت کنند. همه معلمان ملزم به پوشیدن ماسک هستند و از دانشآموزان خواسته شده لباس گرم بپوشند چرا که درها و پنجرهها در تمام طول مدت کلاس باز خواهند ماند تا هوا تهویه شود. دانشآموزان فقط سر کلاس ملزم به پوشیدن ماسک نیستند و در راهروها و همینطور زنگهای تفریح ماسک برای آنها هم الزامی است. آنها در کلاس با فاصله مینشینند و ضدعفونی بهصورت مستمر انجام میشود.
اولویت با مقاطع پایینتر
در فرانسه با شروع فرایند بازگشایی از ۲۲ اردیبهشت، به تدریج مدارس با شروع از کودکستانها و مقاطع ابتدایی باز شدهاند و دانشآموزان ۱۱ تا ۱۵ ساله ملزم به پوشیدن ماسک هستند. در هر کلاس حداکثر ۱۵ نفر فقط باید حضور داشته باشند.
مدارس ابتدایی از ۲۲ اردیبهشت باز شدهاند مدارس ابتدایی در مناطق با میزان شیوع کمتر اجازه خواهند یافت از ۲۹ اردیبهشت بازخواهند شد و دبیرستانها از اواسط خرداد فعالیت خود را از سر خواهند گرفت.