عواملی که از عمر "مردان" می‌کاهد
دکتر مطهره علامه با بیان اینکه هفته بین المللی سلامت مردان از ۱۵ تا ۲۱ ژوئن برگزار می‌شود، گفت: در سال جاری با توجه به شیوع کووید_۱۹ در دنیا و شدت ابتلا و مرگ و میر بیشتر مردان نسبت به زنان، سبب شده که این موضوع در صدر مسائل مطرح شده در هفته سلامت مردان قرار گیرد. در سال جاری به دلیل شیوع بیشتر بیماری کووید۱۹ در مردان شعار این هفته" Take Action on Covid-۱۹ " یا "برای کووید ۱۹ اقدام کنید" است.
وی در پاسخ به این سوال که چرا بر اساس مصاحبه‌های انجام شده توسط برخی متخصصین عمر مردان کوتاه‌تر از زنان است بیان می‌شود، افزود: علاوه بر مرگ و میر ناشی از کووید ۱۹، به طور کلی مردان در همه گروه‌های سنی، مرگ و میر بالاتر و طول عمر کوتاه‌تری نسبت به زنان به دلایل مشابه دارند. مشکلات، مواجهات و عوامل خطر اختصاصی متعددی نیز، سلامت آنان را تهدید می‌کند. رفتارهای پرخطر بیشتر، مواجهات خطرناک مانند مواجهات خطرناک شغلی، خشونت بالاتر در مردان، سوانح و حوادث ترافیکی و شغلی کشنده و شیوع و بروز بیشتر بیماری‌های مزمن کشنده مانند سکته قلبی و مغزی در مردان از مهم‌ترین دلایل مرگ و میر بالاتر و عمر کوتاه‌تر مردان است که آن را به یک بحران مهم سلامتی در همه دنیا تبدیل کرده است.
وی با بیان اینکه از طرف دیگر مردان از خدمات بهداشتی درمانی کمتری بهره‌مند می‌شوند، ادامه داد: در چنین شرایطی آگاهی، حمایت و عمل به عنوان اصلی‌ترین راهکارهای رفع بحران یاد شده، می‌تواند جامعه مردان را نیز از حداقل مواهب سلامت بهره‌مند سازد.
وی درباره تاثیر شغل مردان در بروز بیماری در آنها، اظهار کرد: بیماری‌های شغلی مانند بیماری‌های ریوی، سرطان‌های شغلی، گرفتاری‌های اسکلتی_عضلانی، عوامل تاثیرگذار ناشی از شغل بر سلامت باروری مردان و حوادث شغلی از مهم‌ترین مواردی هستند که سبب مرگ و میر یا ناتوانی و بیماری مزمن در مردان می‌شوند. فراهم شدن محیط کار سالم که در آن کارکنان و مدیران با هم برای حمایت و ارتقای سلامت کار می‌کنند و شرایط لازم برای تغذیه صحیح، تحرک بدنی کافی، حفظ وزن سالم، حذف مصرف دخانیات و سایر مواد اعتیاد آور فراهم شده و شرایطی ایجاد شود که ایمنی و سلامتی برای کارکنان تامین شود، بسیار مهم است. همچنین در صورتی که رفاه و سلامت روانی کارکنان مد نظر قرار گیرد و امکان استفاده از خدمات بهداشتی و غربالگری فراهم باشد، می‌تواند در ارتقای سلامت شغلی کارکنان و بویژه مردان موثر باشد.
علامه، درباره نقش علل شغلی در ایجاد ناباروری در مردان نیز اظهار کرد: برخی عوامل شغلی می‌توانند منجر به کاهش تعداد اسپرم‌ها و افزایش درصد اسپرم‌های ناهنجار شوند. این موارد شامل استنشاق هوای آلوده یا مواد شیمیایی، تماس پوستی با موادی مثل رنگ‌های روغنی، چسب‌ها، هیدروکربن‌ها، رادیواکتیو، آفت‌کش‌ها، افزایش دما در ناحیه تناسلی، تماس بیش از حد با آب گرم، زیاد سونا رفتن، یا نشستن به مدت طولانی در آب داغ و... می‌تواند سبب کاهش اسپرم‌ها شود. همچنین کارگران مزارع که در معرض حشره کش‌ها و سایر مواد شیمیایی قرار دارند، مواجهه با مقدار زیادی گازهای بیهوشی، داروهای سیتواستیک، جیوه و اشعه ایکس، کار با رنگ‌ها و حلال‌ها، سر و کار داشتن با سرب مثل باطری‌های ذخیره برق یا مواجهه با اشعه نیز از عوامل تاثیرگذار بر موضوع باروری هستند.
وی افزود: در هر صورت ناباروری یک مشکل چند عاملی است که یک بخشی از آن عوامل فیزیکی مثل هورمون‌ها و تغذیه و بخش دیگر آن را مسائل روانی و عاطفی تشکیل می‌دهند.
رئیس اداره سلامت میانسالان وزارت بهداشت، در مورد آمار ناباروری در میان مردان اظهار کرد: باید گفت که به طور کلی ناباروری با علل مردانه در تمام دنیا حدود ۴۰ درصد موارد ناباروری را به خود اختصاص می‌دهد اما، آمارهای متفاوتی بر حسب نوع مطالعه وجود دارد. اخیرا یک مطالعه بزرگ استاندارد ملی توسط دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت انجام شده است که به زودی نتایج آن منتشر خواهد شد.
وی شایع‌ترین سرطان میان مردان را سرطان معده و سرطان ریه معرفی کرد و افزود: همچنین این سرطان‌ها کشنده‌ترین سرطان‌ها در مردان ایران هستند. سرطان روده نیز سرطان شایعی است که در صورت تشخیص زودهنگام قابلیت درمان کامل دارد. اما سرطان‌های اختصاصی مردان از جمله سرطان پروستات، بیضه و مثانه در مردان از اهمیت زیادی برخوردارند.
علامه ادامه داد: از ۵۹ هزار مورد جدید سرطان در سال ۲۰۱۸ در مردان ایران، ۶هزار و ۴ مورد آن سرطان پروستات بوده است که ۱۰ تا ۱۱ درصد سرطان‌های مردان را شامل می‌شود. به طور کلی سرطان پروستات سیر کندی دارد و در صورتی که به موقع تشخیص داده شود، موفقیت بالایی در درمان خواهد داشت.
وی درباره اقدامات وزارت بهداشت برای سلامت مردان، تصریح کرد: از سال ۹۸ تدوین سند ملی سلامت مردان توسط اداره سلامت میانسالان دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت پیگیری شده و با همکاری همه جانبه بیش از ۲۵ سازمان دولتی، خصوصی و انجمن‌های علمی مرتبط با برگزاری ۲۳ جلسه مدیریتی و با بهره‌گیری از نظرات کارشناسی ۹۹ نفر از صاحب نظران و مراکز تحقیقاتی و علمی تدوین شده است. همچنین دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی نیز بررسی این سند را در کمیسیون عالی در برنامه خود قرار داده است و پس از تصویب آن، در سال جاری تدوین و اجرای برنامه‌های عملیاتی آغاز خواهد شد.
علامه افزود: پیش از این نیز اقدامات مهم دیگری در زمینه سلامت مردان صورت گرفته است؛ از جمله تدوین و اجرای موفق پایلوت برنامه سلامت مردان میانسال در پنج دانشگاه، تدوین پروتکل‌های خودمراقبتی مردان کشور، اجرای کمپین‌های مختلف در هفته ملی سلامت مردان، اجرای پروژه‌های تحقیقاتی و هماهنگی‌های بین بخشی متعدد در زمینه سلامت مردان، مکاتبات و گزارش‌های متعدد بین‌المللی در زمینه سلامت مردان، ارتباط منسجم و مداوم با دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور در زمینه سلامت مردان و... از این دست اقدامات برای سلامت مردان است.
