سناریوهای بازگشایی مدارس در مهر ۹۹
رضوان حکیم‌زاده با بیان اینکه سال تحصیلی که گذشت بسیار متفاوت بود گفت: امسال یکی از نقاط افتخار آمیز کارنامه نظام و تعلیم و تربیت رقم خورد زیرا علی‌رغم شرایط خاص و بحران ناشی از شیوع ویروس کرونا، نظام آموزشی سریع واکنش نشان داد و با وجود دشواری کار، عملکرد قابل قبولی داشته است.
وی افزود: جامعه فرهنگی و اولیای دانش آموزان با روحیه مسئولیت پذیری بالا وارد میدان شدند و اجازه ندادند آموزش متوقف شود.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش درباره روند آموزش‌ها از دانش‌آموزان ابتدایی و به ویژه کلاس اولی‌ها گفت: ما با مسئله ناگهانی تعطیلی مدارس روبه رو شدیم و بیش از ۱۵ میلیون دانش آموزان در خانه ماندند که چالش بزرگی برای آموزش و پرورش و والدین بود. با این حال در یک مدت کوتاه سه روزه با شبکه آموزش وارد تعامل شده و بلافاصله پخش مدرسه تلویزیونی آغاز شد.
حکیم‌زاده ادامه داد: باید به خانواده‌ها این اطمینان را می‌دادیم که نسبت به آموزش بی تفاوت نیستیم. بر اساس نظرسنجی‌های انجام شده از سوی شبکه آموزش، استقبال از مدرسه تلویزیونی به ویژه در مناطق دوردست و روستایی، بالاتر از حدانتظار ما بود. ناچار هستیم در مناطقی از کشور سرباز معلم یا معلم تازه کار اعزام کنیم؛ برای اولین بار و به برکت تلویزیون، بهترین معلمان را به چادرهای عشایری و خانه‌های روستایی بردیم.
وی با اشاره به اینکه در کنار مدرسه تلویزیونی، بسترهای دیگری برای آموزش فراهم کردیم گفت: مدارس از شبکه‌ها و بسترهای دیگری در فضای مجازی برای آموزش استفاده می‌کردند که مخاطرات خود را داشت و برای اولین بار یک شبکه داخلی و در بستر اینترنت ملی تحت عنوان شبکه اجتماعی دانش آموزان (شاد) راه اندازی شد که دارای امنیت بوده و منحصرا برای آموزش طراحی شده بود.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با تاکید بر اینکه معتقدیم هیچ روشی جای آموزش حضوری را نمی‌گیرد عنوان کرد: تربیت در فرایند تعامل مستقیم مربی و متربی شکل می‌گیرد. همچنین تعامل دانش آموزان با یکدیگر در فضای اجتماعی و عاطفی مدرسه در یادگیری و شکل گیری رفتارهای صحیح موثر است و این امکان به هیچ وجه در فضای مجازی فراهم نمی‌شود.
حکیم‌زاده ادامه داد: ما در شرایطی قرار گرفتیم که یا باید آموزش را تداوم می‌دادیم یا به کلی سال تحصیلی را لغو می‌کردیم؛ در واقع در یک شرایط اجبار قرار گرفتیم و حق انتخاب نداشتیم. برای سال تحصیلی بعد هم همینطور است. حتی اگر بر فرض همه زیرساخت‌ها فراهم باشد؛ همه دانش آموزان ابزار هوشمند در اختیار داشته و پهنای باند هم گسترش یابد، باز هم معتقدیم تربیت از طریق آموزش حضوری بهتر محقق می‌شود. در واقع مدافع بسته ماندن مدارس نیستیم، بلکه باید با توجه به شرایط کشور تصمیم‌گیری کنیم.
وی در ادامه سناریوهای بازگشایی مدارس در مهر ۹۹ را تشریح و در پاسخ به اینکه اگر قرار باشد مدارس باز شوند نگرانی خانواده‌ها را چگونه برطرف می‌کنید؟ اظهار کرد: ما در این ایام به این نتیجه رسیدیم که دیگر به آموزش حضوری و آموزش آنلاین به چشم یک دوگانه نگاه نمی‌کنیم و با توجه به دستاوردهای خوبی که داشتیم حتما باید به سمت یک آموزش ترکیبی حرکت کنیم. فارغ از اینکه کرونا ادامه داشته باشد و یا نداشته باشد.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش افزود: با توجه به دغدغه‌هایی که خود ما و خانواده‌ها برای مهر۹۹ دارند روی سناریوهای مختلفی کار کرده ایم. سناریوی اول این است که امکان بازگشایی مدارس به شکل سابق را نداشته باشیم. تجاربی از چندماه اخیر داریم. در حال احصای چالش‌ها و نقاط قوت و ضعف آموزش در ایام اخیر هستیم تا فضای ترکیبی مدنظر را با بهره گیری از تجارب کسب شده طراحی کنیم.
حکیم‌زاده با اشاره به اینکه سناریوی دیگر این است که دیگر با شرایط تعطیلی ناشی از کرونا روبرو نباشیم گفت: اعلام می‌کنم که در این صورت هم به شرایط قبل برنمی‌گردیم و یک آموزش کاملا سنتی بدون استفاده از فضای آنلاین نداریم. فضای آموزش آنلاین هرچند اجباری بود اما واقعا توانست کمک کننده باشد.
وی افزود: ما در گذشته معلمانی داشتیم که از روش‌های تدریس خلاقانه‌ای بهره می‌گرفتند اما کسی از آن مطلع نمی‌شد؛ در حال حاضر در فضای شاد فضایی را فراهم کردیم تا معلمان نوآور و خلاق بتوانند تدریس خود را بارگذاری کرده و در اختیار معلمان و دانش‌آموزان دیگر قرار دهند. ما یک محدودیتی در زمان ارتباط با دانش آموزان داشتیم و به کلاس درس منحصر می شد اما در فضای مجازی، بستر ارتباطی بین معلمان و دانش آموزان بسط پیدا کرد و خانواده‌ها نیز در معرض مشارکت قرار گرفتند.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه به دنبال غنی سازی آموزش با استفاده از بستر فضای آموزش آنلاین و مدرسه تلویزیونی در کنار آموزش حضوری هستیم عنوان کرد: یک موضوع مهم در اولویت بودن سلامتی دانش آموزان است. روی مدل‌هایی کار می کنیم که ممکن است نقش‌ها در آن تغییر کنند. به عنوان مثال با وجود ۳۰ دانش آموز در یک کلاس نمی‌توان فاصله گذاری اجتماعی را رعایت کرد. شاید بگوییم به جای اینکه دانش آموزان پنج روز در هفته به مدرسه بیایند، از بستر فضای مجازی با روش آموزش معکوس استفاده کنیم و ۱۰ نفر هر کدام دو روز برای رفع اشکال و تثبیت و تعمیق یادگیری به مدرسه بروند.
حکیم‌زاده افزود: یا برخی موضوعات درسی نیاز به آموزش حضوری دارد؛ مدل حضور تغییر خواهد کرد و احتمالا در زمان آموزش هم با توجه به شروع برنامه درسی تغییراتی را ایجاد کنیم که نگرانی خانواده‌ها نیز برطرف شود و در عین حال از سلامتی بچه‌ها اطمینان حاصل کنیم.
وی با اشاره به اینکه برنامه‌های آموزش ما در ایام کرونا در سطح ملی، منطقه‌ای و مدرسه‌ای اجرا شدند گفت: حتی در برخی مناطق دور دست، درسنامه تهیه و ارسال کردیم و حتی در مناطق عشایری آموزش چهره به چهره و رو در رو انجام شد. در دستورالعمل‌های ارسالی برای بازگشایی مدارس در اردیبهشت ماه نیز مشخص است که با توجه به اقتضائات منطقه‌ای، چگونگی آموزش حضوری به شورای مدارس تفویض اختیار شد.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در برنامه تلویزیونی «مدرسه ایران» افزود: دولت بودجه خوبی را هم برای تهیه مواد ضدعفونی در مدارس تخصیص داد و با وجود بازگشایی یک ماهه مدارس و برگزاری امتحانات حتی یک مورد هم نداشتیم که مشکل خاصی گزارش شده باشد. مصمم به تداوم آموزش در عین حفظ سلامتی دانش آموزان در هر سناریویی که قصد اجرای آن را خواهیم داشت، هستیم.
