افسانههای زیادی دربارهٔ سکسکه وجود دارد، از دلایل عجیبوغریب برای آن تا داستانهایی دربارهٔ افرادی که تا سالها بیوقفه سکسکه کردهاند. آیا این افسانهها حقیقت دارند؟
همه ما زمانی در عمرمان دچار سکسکه شدهایم و معمولاً هم به دنبال آن توصیههای خیرخواهانهٔ برای رفع آن شنیدهایم.
اول از همه باید بدانیم سکسکه چیست؟ سکسکه انقباضات مکرر و بیاختیار ماهیچهٔ دیافراگم است، ماهیچهای که ریهها را از بخش شکم جدا میکند و تنفس را تنظیم میکند. دیافراگم با دم منقبض میشود و با بازدم رها میشود. سکسکه وقتی اتفاق میافتد که نظم انقباضهای دیافراگم بههم بخورد. هر اسپاسم ناگهانی مجرای تارهای صوتی را میبندد و در نتیجه هوا به طور ناگهانی از ریهها خارج میشود. بدن ما با صدای خاص به آن واکنش نشان میدهد.
حالا پس از این توضیح پزشکی، به بعضی از افسانههای موجود دربارهٔ سکسکه میپردازیم.
به نظر میرسد که هیجانزده شدن دربارهٔ چیزی باعث سکسکه میشود. پروفسور اندرو گودارد، رئیس کالج سلطنتی پزشکان میگوید که هیچکس ۱۰۰ درصد مطمئن نیست که سکسکه چرا اتفاق میافتد اما به نظر میرسد که زمانی پیش میآید که پردهٔ دیافراگم به نحوی تحریک شود. او میگوید هیجان عاطفی شدید باعث فرو دادن مقدار زیادی هوا شود که این باعث بروز سکسکه میشود.
کی فکرش را میکند که زیادی خندیدن بتواند باعث سکسکه شود؟
بسیاری از افراد فکر میکنند غذای تند، نوشیدنیهای گازدار و دخانیات هم باعث سکسکه میشوند. پروفسور گودارد میگوید نظریههای گوناگونی دربارهٔ سکسکه در انسان وجود دارد اما نوزادان و افرادی که ناراحتیهای معده دارند، بیشتر دچار سکسکه میشوند.
درمانهای خانگی مفید
درمانهای خانگی بیشتر باورهای مردم هستند تا روشهای تائید شده علمی اما بسیاری از آنها بر نظریهٔ متوقف کردن سیگنالهایی که باعث این رفلکس میشود، مبتنی هستند. معمولترین درمان خانگی برای سکسکه، حبس کردن نفس یا نوعی تمرین دیافراگم است که به تدریج رفلکس را آرام و سکسکه را متوقف میکند.
بعضیها هم فکر میکنند طعم ترش سرکه یا لیمو سکسکه را بند میآورد
بعضی افراد هم روشهای غیرمعمولتری را پیشنهاد میدهند مثل گاز زدن قطعهای لیموترش یا چشیدن سرکه تا سکسکه را بند آورد. این درمان بر این نظریه مبتنی است که طعم لیمو یا سرکه به بدن شوک وارد میکند و مغز را از توجه به سکسکه باز میدارد و باعث توقف آن میشود.
چون سکسکه معمولاً به صورت اتفاقی و در مدت زمانی کوتاه پیش میآید، تحقیق و بررسی پژوهشگران در مورد آن سخت است، از این رو بسیاری از درمانها فاقد پشتوانههای علمی است.
به ارث رسیده از اجداد
ممکن است فکر کنیم که اجداد ماهیمانند ما مسئول بروز سکسکه هستند، که چندان هم بیراه نیست. نظریهای میگوید که سکسکه به تکامل مربوط است و به اجداد دیرین ما که در دریاها زندگی میکردند. این نظریه میگوید که وقتی سکسکه شروع میشود به دلیل رفلکس خودکار سادهای است که احتمالاً از اجداد دوزیست خود مانند بچه قورباغهها به ما رسیده است.
سکسکه ممکن است نتیجهٔ سیستم تنفسی اجداد ماهیمانند ما باشد
در بچهقورباغههای دیرین، عصبی که این رفلکس را کنترل میکند هدف خاصی از آن دارد که اجازه میدهد ریهها در هنگام تنفس گشوده بمانند و در هنگام بلع آب بسته شوند و فقط از آبششها عبور کند. برای انسانها، این واکنش فایدهای ندارد و فقط گاهی به صورت سکسکه اسباب شرمندگی میشود.
سکسکه ممکن است تا سالها ادامه پیدا کند
خوب، اول از همه این اتفاق خیلی خیلی به ندرت میافتد، پس وحشت نکنید. چارلز اوزبورن، از ایالت آیووا ایالات متحدهٔ آمریکا به دلیل طولانیترین دوران سکسکه در جهان نامش در کتاب رکوردهای گینس ثبت شده است. او ۶۸ سال بیوقفه سکسکه کرد. در سال ۱۹۲۲، او تلاش کرد تا خوکی را وزن کند که خوک روی او افتاد و باعث سکسکهاش شد. از بداقبالی او سکسکه متوقف نشد.
او در طول سالها خیلی از درمانها را امتحان کرد اما هیچچیز نتوانست این بلع هوای بیپایان را متوقف کند. پزشکان حتی او را هیپنوتیزم کردند اما توفیقی نیافتند. سکسکهها تا سال ۱۹۹۰ ادامه پیدا کرد تا سرانجام متوقف شد.
چارلز نه فقط به مدت ۶۸ سال سکسکه کرد بلکه در دهههای اول در هر دقیقه ۴۰ بار سکسکه میکرد و در سالهای پایانی به ۲۰ سکسکه در هر دقیقه رسیده بود. تخمین میزنند که او حدود ۴۵۰ میلیون بار در آن ۶۵ سال سکسکه کرد. خیلی از ما وقتی سکسکه بیشتر از ۵ دقیقه طول میکشد، طاقتمان طاق میشود.
پس تا اینجا دریافتیم که بعضی از افسانهها در مورد سکسکه درست است، شواهد علمی اندکی پشتوانهٔ بعضی نظریههاست اما چه کسی فکرش را میکرد که سکسکه به اجداد بچهقورباغهٔ ما در میلیاردها سال پیش مربوط باشد؟