«باغ وحش هویزه را که اکنون دمایش به ٤٦ درجه سانتیگراد رسیده است، به تصویر حیوانات بیجانش در پشت میلهها، گرگهای زخمی و شیرهای لاغرش میشناسند. مرداد سال پیش معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست گفته بود درباره این مجموعه که حیوانات را در دمای بسیار بالای محیط نگهداری میکنند، هشدار داده و از استان درخواست پیگیری کرده بود. معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان میگوید با این که سعی داشتهاند این باغ را به استاندارد داخلی نزدیک کنند اما گرمای هوا و نبود آب از مشکلات همیشگی باغ وحش هویزه است.
این سومین توله شیر سفیدی است که در باغ وحش هویزه میمیرد. چندی پیش رئیس اداره حفاظت محیط زیست هویزه گفته بود: «سال گذشته نیز دو قلاده شیر سفید متولد شده بود که چون رنگ آنها با بقیه شیرها متفاوت بود، شیر مادر سمت این تولهها نرفت و آنها را به قتل رساند.» برای همین این بار در اواخر اردیبهشت توله شیر را از مادرش جدا کردند و قرار شد با شیر گاو و گاومیش تغذیهاش کنند تا پس از یکماهگی با غذای دستی تغذیه شود اما نتوانستند آن را زنده نگه دارند.
با شیر گاو و شیر خشک تغذیهاش کردند
بعد از مرگ سه توله شیر سفید در باغ وحش هویزه، عادل مولا، معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان خوزستان میگوید مرگ این توله شیر اتفاقی عادی است. او توضیح میدهد: «گربهسانان به مادر وابستهاند و باید حتما شیر مادر بخورند. این توله شیر بر اساس اطلاعاتی که دامپزشک باغ وحش گفته، همان روزی که متولد شده به مادر نزدیک نشده و چون ظاهری متفاوت داشته، مادر هم او را نپذیرفته است. به دلیل تکرار این اتفاق در سالهای گذشته، این بار این توله شیر را از مادرش جدا کردند و مدتی شیر گاو و گاومیش به آن دادند اما با این تغذیه سازگار نبود. بعد شیر اسب و الاغ دادند و باز هم با آن نساخت. مدتی بعد شیر خشک با مواد مغذی دیگر به توله شیر دادند و باز هم فایدهای نداشت. رسیدگی دامپزشکان بیفایده بود، چون حیوان روزبهروز ضعیفتر میشد و در نهایت دچار بیماریهای مختلف شد و از بین رفت. البته چنین اتفاقی انتظار میرفت، چون باز هم سابقه داشت.» به گفته او اداره کل حفاظت محیط زیست استان خوزستان از شهرداری درخواست کرده درباره اقداماتی که برای این توله شیر انجام شده است، روند درمان و عملکرد دامپزشک باغ وحش، گزارشی تکمیلی ارایه دهد تا علت مرگ حیوان روشن شود.
چندی پیش محمد ساکی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست هویزه گفته بود: «تقریبا ۱۰ روزی از تولد توله یک شیر سفید در باغ وحش هویزه میگذرد. سال گذشته نیز دو قلاده شیر سفید متولدشده بود که چون رنگ آنها با بقیه شیرها متفاوت بود، شیر مادر سمت این تولهها نرفت و آنها را به قتل رساند. این بار به محض تولد توله شیر سفید، آن را از مادر جدا کردیم و با راهنمایی دامپزشکی در حال نگهداری از این توله شیر هستیم. به دلیل جهش ژنتیکی شاهد تغییر رنگ این تولههای متولد شده هستیم که نسبت به بقیه تولهها متفاوت شدهاند.»
مرگ سومین تولهشیر در این باغ وحش در حالی است که رئیس اداره حفاظت محیط زیست هویزه پس از تولد این شیر سفید گفته بود: «مسئولان باغ وحش در حد توان خواستههای محیط زیست را برآورده کردهاند و قطعا تا شرایط عالی نباشد، هیچ تولید مثلی صورت نمیگیرد.» او حتی گفته بود که «رسیدگی در این باغ وحش هشت هکتاری آن قدر خوب است که بیشتر گونههای آن از جمله شیر، خرس و کله بُز تولید مثل داشتهاند.»
دامپزشک سفر بود، خرس بیمار شد
باغ وحش هویزه اوایل کار خود یعنی پنج سال قبل مجوز نداشت و محیط زیست در جلسات مختلف با دادستانی پیگیر پلمپ آن شده بود و در نهایت مجوز این مجموعه صادر شد. معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان میگوید: «باغ وحش هویزه بدون مجوز راهاندازی شده بود و ما همان وقت پیگیریکردیم و به دادستانی نامه نوشتیم تا تعطیل شود. اما در نهایت جلساتی برگزار شد و گفتند باغ وحش را به استاندارد داخلی نزدیک میکنیم تا قابل پذیرش باشد. واقعا هم تلاش کردند و محیط زیست راهنماییشان کرد تا از باغ وحش ارم و مشهد الگو بگیرند. الان یکی از باغ وحشهایی است که استانداردهای لازم را رعایت میکند و از نظر رسیدگی غذایی، آبشخورها، دامپزشک و حتی ارایه گزارش هفتگی، وضع بسیار خوبی دارد.»
او زخمیشدن یکی از خرسهای این مرکز را مثال میزند که هفته گذشته زخمش عفونت کرد و درمانش کردند. عوامل باغ وحش هویزه حضوری به بخش محیط طبیعی اداره محیط زیست استان رفته و گزارشی شفاهی داده بودند که خرس به علت زخمی شدن، بیماری میازیس گرفته است و در نهایت بافت زخمی را ترمیم کردند. اما چرا این خرس بعد از زخمی شدن به میازیس دچار شد؟ با وجود این که گفته میشود این باغ وحش به استانداردها نزدیک شده است، اما هنوز دامپزشک تماموقت ندارد: «یکی، دو تکنیسین تماموقت برای آنجا لازم است. وقتی خرس زخمی شده بود، دامپزشک در مسافرت بود و به این علت زخمش عفونت کرد.»
محیط زیست استان خوزستان به شهرداری هشدار داد تا برای باغ وحش هویزه دو دامپزشک شبانهروزی استخدام شود.
تشنگی پشت میلههای داغ قفس
با این همه تمام مشکلات باغ وحش هویزه هم مرتفع شود، نمیشود دمای هوا را عوض کرد. روزهای گرمی در راه است و تا قبل از این که محیط زیست به شهرداری هویزه فشار بیاورد، همه قفسها و میلههای آهنیشان زیر آفتاب تند جنوب بودند و قفسها را زیر سایه درختان بردهاند. مولا میگوید موقعیت جغرافیایی و دمای هوا اصلیترین مشکل باغ وحش است: «قرارگیری این باغ وحش با این شرایط سازگار نیست. هوا بسیار گرم و دوام آب در آبشخورها خیلی پایین است. آب آن قدر داغ میشود که باید مدام عوضش کرد. جویباری در مجموعه ساختهاند اما آب ندارد و باید مدام با تانکر به آن آب آورد تا حیوانات نیازشان را برطرف کنند. درباره این موضوع به شهرداری هشدار داده و گفتهایم اگر اقداماتی که خواستهایم را انجام ندهند، ما وارد عمل خواهیم شد.»
به گفته او بعد از هشدارهای پیشین آنها قفسها را استانداردسازی کردند و زیر سایه درختان قرار دادند. شهرداری از ابتدا با هزینهای گزاف این مجموعه را راهاندازی کرده و انواع حیوانات را به آنجا آورده است؛ بیآنکه به دمای هوای این منطقه توجه کند و نظر محیط زیست را بپرسد. مورد دیگری که محیط زیست به مجموعه هشدار داده، درباره رژیم غذایی حیوانات است: «تاکید کردهایم که برای رژیم غذایی حیوانات لازم است کارشناسی در باغ وحش حضور داشته باشد.» آنها روز چهارشنبه هفته پیش به باغ وحش هشدار داده و گفتهاند که برای حل این مسائل یک هفته فرصت دارید.»