آفتابنیوز : آفتاب: رییس جمهور در مراسم افتتاحیه اجلاس سران كشورهای ساحلی دریای خزر، با بیان اینكه دریای خزر از ظرفیتهای بالایی برای گسترش همكاری بین همسایگان خود بهرهمند است، تاكید كرد: توسعه همكاری كشورهای ساحلی به نفع صلح و امنیت این دریا، منطقه و در جهت منافع ملتهای ماست.
وی ضمن خوشآمدگویی به سران کشورهای حاشیه دریای خزر گفت: ایران خانه دوم همه شماست و این حضور نشانی از همبستگی، دوستی و حسن همجواری میان مجموعه دولتها و ملتهای ماست. بیش از پنج سال از اولین اجلاس سران كشورهای ساحلی در عشقآباد سپری شده است و در این مدت دو تن از روسای جمهوری به دیار باقی شتافتهاند. یاد این دو همكار فقید آقای حیدر علیاف، رییسجمهور سابق آذربایجان و آقای صفر مراد نیازوف، رییسجمهور سابق تركمنستان را گرامی میداریم.
رییس جمهور با بیان اینکه «كشورهای حاشیه خزر با اتكا به سابقه تمدنی و فرهنگی و علائق مشترك خود از طریق دریای زلال خزر كه همواره منبع و منشا حیات در این منطقه بوده است با هم گره خوردهاند» افزود: این همبستگی به پاكی و وسعت و عمق این دریای بینظیر و از جلوههای ثبات، صلح، امنیت و حیات این كشورهاست و در فاصله بین دو اجلاس، تفاهم و اشتراك نظر بین كشورهای ساحلی روز به روز بیشتر شده و دولتها به سمت همگرایی و تجانس در سیاستها پیش رفتهاند.
وی گفت: در طول این سالها، ملتهای ساحلی كه تنها صاحبان واقعی دریای خزر هستند، منتظر به ثمر نشستن گفتوگوهای جاری بین دولتهای خود در خصوص وضعیت حقوقی بزرگترین دریاچه جهان بودهاند. باید اعلام كنم كه مذاكرات در اینباره به صورت كاملا جدی و تخصصی در حال پیگیری و جو عمومی حاكم بر آن، جو تفاهم و همكاری است. در این مذاكرات، در بسیاری موارد، توافق نهایی حاصل شده و در عین حال برخی از ابعاد مهم حقوق و تكالیف كشورهای ساحلی در قبال دریای خزر در دست مذاكره است.
احمدینژاد در ادامه با اشاره به اینکه «جدیت و عزم كشورها در حال حاضر زبان و فهم مشتركی در گفتگوها را به وجود آورده گفت: این موضوع ما را به آینده و نتیجه آن بیش از پیش خوشبین میكند. در جریان بودن مذاكرات به معنای عدم وجود هرگونه ترتیبات حقوقی در این دریا نیست. به عنوان مثال آزادی كشتیرانی تجاری كشورهای ساحلی، منع تردد كشتی با پرچم كشورهای غیرساحلی و ایجاد كمربند انحصاری شیلاتی، هماكنون نیز با توافق كلیه كشورهای ساحلی در حال اعمال است با پیشرفت مذاكرات در خصوص مسایل حقوقی، نیاز به بحث پیرامون ابعاد دیگری از مسایل دریای خزر به تدریج خود را نمایان ساخته است كه به برخی از آنها اشاره می كنم.
وی گفت: در بعد اقتصادی، دریای خزر از ظرفیتهای بالایی برای گسترش همكاری بین همسایگان خود بهرهمند است. پنج كشور ساحلی دارای حدود 250 میلیون نفر جمعیت و منابع متنوع و فراوانی هستند كه امكان افزایش سطح همكاری بین آنان را به میزان بسیار بیشتر از حد كنونی فراهم میكند. پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران، تعریف و ایجاد یك ساختار با اهداف اقتصادی به منظور تسهیل و تقویت همكاریهای تجاری ـ اقتصادی بین كشورهای ساحلی است. قرار گرفتن دریای خزر در مسیر كریدور مهم ترانزیتی شمال ـ جنوب بستر مناسبی برای گسترش همكاریها است.
رییس جمهور ایران افزود: ضرورت همكاری جمعی كشورهای ساحلی در تثبیت و حفظ امنیت و ثبات در این دریا، اكنون كاملا بارز است. این همكاری كه هدف از آن جلوگیری از رقابتهای نظامی در دریا و مقابله با بیگانگان و در عین حال توجه به مسائلی چون مبارزه با جرایم سازمان یافته خواهد بود، نیازمند ایجاد نوعی سازمان منطقهای در آینده نزدیك است. تلاشهایی در خصوص ایجاد این ترتیبات دستهجمعی آغاز شده است كه امیدواریم به زودی شاهد به بار نشستن این تلاشها باشیم.
وی با بیان اینکه «تمامی كشورهای ساحلی دریای خزر بر این نكته اساسی همعقیدهاند كه مسایل این دریا باید صرفا توسط كشورهای همسایه آن حل و فصل شود» گفت: دریای خزر یك دریای بسته و متعلق به كشورهای ساحلی است؛ لذا فقط كشتیها و نیروهای نظامی این كشورها باید حق حضور داشته باشند كشورهای ساحلی خزر مهد تمدنهای بشری هستند. مردمان ما هزاران سال در صلح و آرامش با هم زندگی كرده و تبادلات فرهنگی داشتهاند. قدمت، تنوع و اشتراكات فرهنگی از سرمایه های معنوی و مهم مردم این مناطق است. پیشنهاد می نمایم ؛ تعاملات و تبادلات فرهنگی، ادبی، هنری و گردشگری بین كشورهای ساحلی افزایش یابد. رفت و آمدهای گسترده بین ملتها و علما و هنرمندان این منطقه به تقویت صلح و ثبات و دوستی كمك خواهد كرد.
وی با اشاره به ذخایر گسترده انرژی و امكانات و سیع و متنوع انتقال آن در كشورهای ساحلی افزود: همكاری همه جانبه در استخراج و انتقال انرژی از كوتاهترین و اقتصادیترین و همراهترین مسیر با محیط زیست به نفع همه كشورهای حاشیه خزر است .
احمدینژاد در ادامه سخنانش ضمن تاکید بر مسائل زیست محیطی دریاچه خزر گفت: خوشبختانه كشورهای ساحلی دریای خزر با تصویب كنوانسیون حفاظت محیط زیست این دریا تحت عنوان «كنوانسیون تهران» ، نشان دادند كه حفظ محیط زیست را به عنوان یك عامل مهم در فعالیتهای خود در دریای خزر مدنظر دارند . این كنوانسیون، در صورتی كه در آیندهای نزدیك از بازوهای اجرایی یعنی پروتكلهای الحاقی ، برخوردار شده و ترتیبات نهادی آن در اسرع وقت نهایی گردد، می تواند نقش مهمی در بهبود وضعیت شكنندة محیط زیست این دریا و محافظت از تنوع جانوری و گیاهی آن داشته باشد.
رییس جمهور در پایان سخنان خود در این اجلاس گفت: دریای با شكوه خزر و منافع آن همواره برای كشورهای ساحلی مهم بوده و خواهد بود. تعداد جلسات برگزار شده در سطوح مختلف بین نمایندگان پنج كشور ظرف چند سال گذشته، مؤید این ادعاست. این تعاملات، عامل مهمی در تقویت حسن همجواری و دوستی بین كشورهای ماست. پیشنهاد میكنم اجلاس سران كشورهای ساحلی دریای خزر و نیز اجلاس وزرای امورخارجه این كشورها از این پس به صورت مرتب و با زمانبندی از پیش تعیین شده برگزار شود. توسعه همكاری كشورهای ساحلی به نفع صلح و امنیت این دریا و منطقه و در جهت منافع ملتهای ماست. به عنوان میزبان این اجلاس بار دیگر از حضور و همكاریهای سازنده شما در برپایی این نشست تشكر میكنم و امیدوارم این نشست بتواند در دستیابی به اهداف خود كه همانا تعمیق روابط دوستانه ، افزایش همه جانبه همكاریها و نزدیكتر كردن مواضع و دیدگاههای دولتها و ملتهای ما است.