کارگزاری‌های کاغذی/ ۵۶ کارگزار نیمه تعطیل بورس
یافته‌ها نشان می‌دهد از میان ۱۰۸ کارگزار فعال در بازارسرمایه ایران، رقم کارمزد دریافتی ۵۶ کارگزار دارای مجوز از سازمان بورس زیر یک درصد از کل کارمزدها بوده است. در شرایطی که انتقادها به کیفیت خدمات شبکه کارگزاری‌های بورس افزایش یافته، چندی پیش حسن قالیباف اصل رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار وعده داد مجوز کارگزارانی که خود را با روند توسعه بازار هماهنگ نکرده‌اند باطل خواهد شد.
باری بر دوش تعدادی محدود
با بازده ۲۳۵ درصدی شاخص کل بورس اوراق بهادار از ابتدای سال تاکنون و همچنین استقبال بی‌سابقه صاحبان نقدینگی از سرمایه‌گذاری در این بازار، ضرورت ارتقای کیفیت خدمات کارگزاری‌ها بیش از گذشته آشکار شده است. در بین ۱۰۸ کارگزاری دارای مجوز رسمی از سازمان بورس، حجم زیادی از ارائه خدمات مربوط بر دوش تعداد محدودی از کارگزاری‌ها است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد در بهار امسال بورس تهران و ۴۷ روز کاری، روزانه ۱۰ هزار میلیارد تومان در این بازار مبادله شده است. به عبارتی ارزش معاملات در این مدت به ۴۹۲ هزار میلیارد تومان رسیده است. گزارش ارزش کل درآمد ماهانه شرکت‌های کارگزاری‌ها در خرداد امسال نشان می‌دهد ۳۶ درصد از کل ارزش کارمزدهای خرید و فروش در دست دو کارگزاری مفید و آگاه است و ۵۶ کارگزاری سهمی کمتر از یک درصد داشته‌اند. گزارش‌های دریافتی نشان می‌دهد مجوز برخی از همین کارگزاری‌های منفعل با قیمت‌هایی معادل ده‌ها میلیارد تومان دست به دست شده‌اند. بسیاری از این کارگزاری‌هایی به‌صورت خانوادگی مدیریت می‌شوند و در عمل خدماتی شایسته را به جامعه سهامداری ارائه نمی‌دهند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد حتی در برخی موارد مدیران تعدادی از این کارگزاری‌های منفعل تنها حاضر به ارائه خدمات به مشتریان با دارایی‌های میلیاردی هستند و هیچ گونه برنامه قابل توجهی برای جذب و حفظ مشتریان سرمایه کوچک ندارند؛ زیرا به زعم این مدیران، مشتریان خرد به دلیل کوچک بودن سرمایه‌شان کارمزد حاصل از معاملاتشان چندان برای کارگزاران جذاب نیست. با نگاهی به لیست بلندبالای ۱۰۸ کارگزاری متوجه خواهید شد که اسامی بسیاری از این کارگزاری‌ها تا به حال به گوشتان نرسیده است.
اعطای رتبه الف به همه
سازمان بورس اخیرا در حالی به همه ۱۰۸ کارگزاری دارای مجوز خود رتبه «الف» داده است که خدمات ۵ کارگزاری بزرگ و فعال، قابل مقایسه با ۵۶ کارگزاری منفعل نیست. از همین رو به نظر می‌رسد سازمان بورس به‌عنوان نهاد ناظر بر روند فعالیت شرکت‌های کارگزاری باید یک‌بار دیگر زیرساخت‌های فنی، ساختار مالی، مدیریتی و نرم افزاری این مجموعه‌ها را به شکلی اساسی مورد بازنگری قرار دهد و در صورت مشاهده تخلف و تعدی از امیدنامه و قوانین تبیین شده از سوی آنها مجوز این شرکت‌ها را لغو کرده و انحصار اعطای مجوز کارگزاری‌ها بشکند.
