شیوع ویروس کرونا در دنیا و خطر تجمعات باعث شد برخی از باشگاههای اروپایی در یک ایده خلاقانه برای پر کردن سکوهای خالی از تماشاگر ورزشگاهها، از ماکت هواداران خود استفاده کنند. برخی باشگاهها در لیگ برتر فوتبال ایران نیز به تبعیت از باشگاههای اروپایی تصمیم گرفتند از این ایده استفاده کنند و سکوهای خالی ورزشگاه را با تصاویر طرفدارانشان پر کنند. تیم فوتبال پرسپولیس اولین تیمی بود که بعد از شیوع کرونا و تعطیلی اجباری لیگ برتر ایران، نخستین بازی رسمی را در ورزشگاه آزادی برگزار کرد.
پرسپولیس تصمیم گرفت مانند برخی از باشگاههای اروپایی بخشی از سکوهای ورزشگاه را به تصاویر هوادارانش اختصاص دهد. متقاضیان برای حضور مجازی در ورزشگاه، ضمن ارسال عکس خندان خود باید ۳۰هزار تومان پرداخت میکردند. اما مانند حضور فیزیکی زنان در ورزشگاه، از حضور مجازی آنها نیز جلوگیری شد و فقط مردان توانستند برای خرید ماکت اقدام کنند. نهایتا ۵۰۰ماکت مرد در روز بازی پرسپولیس مقابل شاهین بوشهر از نزدیک شاهد این بازی بودند.
حذف تصاویر بانوان هوادار فوتبال از بین ماکتهایی که در ورزشگاه قرار گرفت عملا نشان داد که انگار حضور تصاویر هواداران زن با حجاب کامل و آن هم روی ماکت در ورزشگاههای کشور ایراد دارد و نیمی از جمعیت کشور اجازه ندارند حتی تصاویر بیجانشان به ورزشگاهها برود. نادیده گرفتن زنان در بازی پرسپولیس انتقادات زیادی را متوجه مسئولان باشگاه پرسپولیس و اسپانسر آن کرد. البته در خصوص ماکتها روزنامه پیروزی اعلام کرده است که باشگاه پرسپولیس، کانون هواداران، کارگزار باشگاه و سازمان لیگ نقشی در این ممنوعیت نداشتهاند و تصمیمها جایی دیگر گرفته میشود.
قصه دراز منع حضور زنان در ورزشگاهها
قصه منع ورود زنان به ورزشگاهها قصه دیروز و امروز نیست، بیش از ۴دهه است که زنان علاقهمند به فوتبال در ایران برای ورود به ورزشگاهها تلاش میکنند، اما جز یک مورد آن هم با فشار فیفا در ورزشگاههای ایران به سوی زنان باز نشد. تعیین مهلت از سوی فیفا و خطر محرومیت از میزبانی باعث شد در بازی ایران مقابل کامبوج، طلسم حضور زنان ایرانی در ورزشگاهی که چهل سال در سیطره مردان قرار داشت، شکسته شود و سکوهای محدودی به زنان اختصاص یابد، اما در رقابتهای داخلی چنین اتفاقی هرگز تکرار نشد و اکنون حتی اجازه قرار گرفتن ماکت سر و گردن زنان با حجاب اسلامی را نیز ندادند.
البته پیش از مسابقه فوتبال ایران کامبوج و با فشارهای فیفا، فدراسیون فوتبال کشور در چند مسابقه اجازه حضور گزینشی تعدادی از زنان را در ورزشگاهها داد، اما همین اقدام نیز با انتقاد تند برخی از مقامهای مذهبی و قضایی کشور روبهرو شد. محمدجعفر منتظری، دادستان کل کشور، پارسال در چنین روزهایی ضمن مخالفت با حضور زنان در ورزشگاهها گفته بود «فیفا دلش برای زنان ایران نسوخته» و گفته درخواست این سازمان بینالمللی برای حضور زنان در ورزشگاه «از مصادیق نفوذ دشمن» است.
موضوع ساده حضور زنان در ورزشگاهها در کشور ما به چنان موضوع بغرنجی تبدیل شده است که دولتهای ایران ۴ دهه است از حل آن عاجز ماندهاند، به نحوی که مخالفان و موافقان این جریان همواره بر طبل مواضع مثبت و منفی خود نسبت به آن میکوبند تا این موضوع همچنان لاینحلتر از دیروز باقی بماند.
مجازات زنان برای ورود به ورزشگاه
بحث حضور زنان به ورزشگاه از قولهای انتخابات ریاست جمهوری حسن روحانی به زنان بود، اما به رغم تمام قول و قرارها و ژست دفاع از حقوق زنان از سوی این دولت، اما تاکنون در این زمینه اقدامی که منجر به باز شدن در ورزشگاهها به روی زنان باشد، نه تنها انجام نشده است، بلکه حتی پارسال چند زن و دختر به جرم تلاش برای ورود به ورزشگاه دستگیر و به زندان قرچک ورامین منتقل شدند. دستگیری این دختران که به دختران آزادی معروف شدند واکنشهای زیادی را به دنبال داشت.
تلاش زنان ایران برای رسیدن به مطالبه سادهای مانند ورزشگاه رفتن فقط به دستگیری و زندان ختم نشد، برخی از زنان علاقهمند به فوتبال حتی جان خود را فدای این مطالبه کردند. «سحر خدایاری» که به دختر آبی معروف شد، مثال روشنی از این ماجراست. وی از هواداران تیم فوتبال استقلال تهران بود که در اعتراض به دستگیری و محکومیت خود به زندان بابت تلاش برای ورود به ورزشگاه و تماشای مسابقات فوتبال، اقدام به خودسوزی کرد و در ۱۸ شهریور ۱۳۹۸ درگذشت.
منع زنانبه ورزشگاه کاری فراقانونی است
جالب است بدانیم، زنان علاقهمند به فوتبال در ایران براساس یک قانون نانوشته از ورود به ورزشگاهها منع شدهاند. ماده قانونی که ورود زنان را در ورزشگاه غیرقانونی بداند، در هیچ یک از قوانین کشور وجود ندارد و نهادها و دستگاههایی که از ورود زنان به ورزشگاه ممانعت به عمل میآورند عملا کاری فراقانونی انجام میدهند. این در حالی است که «قانون» در هر کشوری از جمله کشور ما حرف اول را میزند و قوای سهگانه کشور همواره در تلاش هستند که خود را قانونمدار معرفی کنند.
موضوع ورود زنان به ورزشگاه پرونده بازی است که هر از چندگاهی اتفاقات حوزه فوتبال آن را رو میآورد و بعد از مدتی با بروز موضوعی جدید کمرنگ میشود. اما این مطالبه بحثی قدیمی است که در طول چهار دهه به موضوعی برای رویارویی دو طیف میانهرو و تندرو جامعه ایران در سطوح مختلف سیاسی، اجتماعی وفرهنگی تبدیل شده است و تاکنون طیف موافق و مخالف آن به فهم مشترکی از آن نرسیدهاند تا بتوانند یک بار برای همیشه پرونده آن را ببندند.