تعدادی از مشاوران «جو بایدن» در گفتوگو با وبگاه خبری آمریکایی «اکسیوس» گفتند سیاست خارجی آمریکا در صورتی که نامزد دموکراتها در انتخابات پیشرو بتواند «دونالد ترامپ» رئیسجمهور این کشور را شکست دهد، بسیار متفاوت خواهد بود. به گفته آنها، این تفاوت از همان روز اول با بازگشت آمریکا به توافق آبوهوایی پاریس و هماهنگی جهانی جدید در پاسخ به همهگیری کرونا رقم خواهد خورد.
اولویت نخست سیاست خارجی بایدن: بازگشت به تعاملات جهانی
اکسیوس نوشت: اگر ترامپ آغازگر دورۀ «اول آمریکا» با کنارهگیری از اتحادهای جهانی بود، تیم بایدن میگوید که دوره ریاستجمهوری وی خلاف این خواهد بود: «تعامل مجدد با جهان و کوشش برای بازسازی سریع این اتحادها.» بایدن در ماههای آینده باید نشان بدهد چطور طرحهای پیشنهادیاش نسبت به زمانی که معاون «باراک اوباما» رئیسجمهور سابق آمریکا بود، تغییر کرده است، اما تاکنون انتخاب مشاورانش و اظهاراتش تا حدودی نشانگر طرز تفکر وی بوده است.
مشاوران بایدن که شاهد آن بودند که چطور بحران مالی سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۰۹ روزهای نخست ریاستجمهور اوباما را به خود مشغول کرد، میگویند حالا چالشهای داخلی ناشی از بحران کرونا نیاز به توجه دولت بعدی دارد. «تونی بلینکن» مشاور دیرینه سیاست خارجی بایدن در همین خصوص گفت: اقدام نخست، تحت کنترل درآوردن کووید-۱۹ خواهد بود.
«کالین کال» دستیار سابق بایدن که با دیدگاههای وی آشنایی دارد، گفت اگر بایدن انتخاب شود، اقدام نخست این خواهد بود که مطمئن شویم رویکرد ما در مقابله با کووید و بحران اقتصادی مرتبط با آن در سطح بینالمللی هماهنگ است، همچنین بازگشت به توافق پاریس برای مقابله با گرمایش کره زمین.
به نوشته اکسیوس، این همهگیری مرز نمیشناسد، و فراتر از پیامدهای آشکار آن در بخش سلامت، تیم بایدن به بحران بالقوه جهانی غذا، آسیبپذیریهای امنیتی، رکود اقتصادی جهانی و بحران بدهی در حال ظهور خواهد پرداخت.
کال افزود: در ابتدا و در صدر دستورکار خود به متحدان دموکراتیک خود نشان میدهیم که بازگشتهایم و این که اتحادها و شراکتها اهمیت دارند.
«درک چولت» مقام وزارت خارجه و دفاع دوره اوباما گفت: جو بایدن در روابط و اتحادها واقعاً خوب است.
به نوشته اکسیوس، متحدان آمریکا با نگاهی به تاریخچه دیپلماسی شخصی بایدن و تعهد وی به متحدان، در این خصوص اطمینان خواهند یافت.
بنابر این گزارش، اوباما در سال ۲۰۰۸ در توری جهانی وعده داد رویکرد سیاست خارجی دولت بوش را پایان دهد و چندجانبهگرایی را به آغوش بکشد. این همهگیری باعث شده بایدن در تابستان امسال نتواند به سفر بپردازد اما رویکرد سیاست خارجی او آشنا به نظر میرسد و با وعده از بین بردن ترامپگرایی در صحنه بینالمللی آغاز شده است.
موضوعات دیگر سیاست خارجی بایدن: ایران، کره شمالی، روسیه و چین
در ادامه این گزارش، علاوه بر بحران کرونا و تغییرات آبوهوایی، ادعاهایی در خصوص برخی کشورها از جمله ایران مطرح شده و «زمان مورد نیاز ایران برای ساخت سلاح هستهای، پیشرفت موشکی کره شمالی، روسیه توسعهطلب و چین مدعی» از دیگر بحرانهای پیشرو نام برده شده است. بنابر این مطلب، تیم بایدن همچنین نگران شکستگیهای موجود در معماری بینالمللی بعد از جنگ جهانی دوم هستند که رویکرد اول آمریکای ترامپ آنها را تشدید کرده است.
اعضای دولت اوباما، هسته تیم سیاست خارجی بایدن
در ادامه این گزارش به نامهایی درون تیم بایدن اشاره شده که در دولت اوباما حضور داشتهاند.
بلینکن کسی که در روزهای ابتدایی حضور بایدن در سنا مدیر کارکنان کمیته روابط خارجی وی بود. او همچنین به عنوان مشاور امنیت ملی بایدن در کاخ سفید خدمت کرده و بعدها معاون «جان کری» وزیر خارجه دولت اوباما بود.
«جیک سالیوان» که به دولت اوباما در وزارت خارجه تحت مدیریت «هیلاری کلینتون» پیوست و بعدها به عنوان مشاور امنیت ملی بایدن کار کرد و بنابر این گزارش، در ارتباط با توافق هستهای ایران نقشی مفید ایفا کرد.
«سوزان رایس» که سومین مشاور امنیت ملی دولت اوباما و اولین نماینده آن در سازمان ملل بود. او اکنون به کارزار انتخاباتی بایدن مشاوره میدهد و جزو زنانی است که احتمال دارد به عنوان جفت انتخاباتی بایدن انتخاب شود.
«سامانتا پاور»، دومین نماینده اوباما در سازمان ملل بود و در کارزار بایدن بسیار مشغول است و گفته میشود احتمال این که وزیر خارجه دولت وی شود، وجود دارد.
برادران «دونیلون» که مدتهاست در حلقه افراد نزدیک بایدن حضور دارند و در کاخ سفید تحت اداره اوباما خدمت کردهاند—مایک در دفتر معاون رئیسجمهور سابق و تام به عنوان دومین مشاور امنیت ملی دولت اوباما حضور داشت.
«جولی اسمیت» کارشناس اروپا که کارش را در پنتاگون آغاز کرد و بعد به عنوان معاون مشاور امنیت ملی بایدن خدمت کرد و احتمال دارد که در دوره بایدن به عنوان نماینده آمریکا در ناتو یا سازمان ملل حضور یابد.
اختلافات بایدن و اوباما و شباهتش با ترامپ
در ادامه این مطلب آمده است: بایدن و اوباما در چندین مورد با هم اختلافات جدی داشتند. در برخی موارد بایدن مجبور شد آغازگر بحثهایی باشد تا بتواند به اوباما در تصمیمگیری کمک کند. بایدن موافق تامین موشک هدایتشونده ضد تانک «جاولین» برای اوکراین بود اما اوباما مخالف این مسئله بود. بایدن موافق ایجا منطقه پرواز ممنوع در لیبی نبود، اما اوباما این منطقه را ایجاد کرد. بایدن مخالف افزایش نیرو در افغانستان بود، اما اوباما ابتدا ۱۷ هزار نیرو و بعد ۳۰ هزار نیروی دیگر به مجموع نیروهای آمریکایی حاضر در افغانستان افزود. بایدن مخالف درخواست برای خروج «حسنی مبارک» از قدرت در مصر بود اما اوباما خروج او را تسریع کرد.
به نوشته اکسیوس، گرچه سیاستهای بایدن کاملاً با سیاستهای ترامپ متفاوت خواهد بود، تیم وی ممکن است روشی را که ترامپ هم هنگامی که میکوشد به اهداف استراتژیک مهم دست یابد، طرفدار آن است، اتخاذ کند: غلبه بر جریانها و فشار از چند جبهه به شکل همزمان.
با این حال بلینکن معتقد است شاید مشخص کردن ترتیب میسر نباشد. وی گفت: فکر نکنم که فرصت انتخاب داشته باشیم.
در عین حال «ند پرایس» مقام سابق سیا (آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا) و مقام سابق شورای امنیت ملی آمریکا در همین خصوص گفت درکی وجود دارد که میگوید بیشتر کارهای مهم را نمیتوان با فشار یک سوئیچ انجام داد. چولت که اکنون در بنیاد «جرمن مارشال فاند» کار میکند، هم گفت: چین یک پروژه ۱۰۰ روزه نیست، پروژه همه دوره ریاستجمهوری است.
پیش از این «بردلی بلیکمن» مشاور «جورج بوش» رئیسجمهور اسبق آمریکا در مصاحبه با شبکه خبری العربیه در پاسخ به این سوال که آیا با تغییر دولت کنونی آمریکا احتمال تغییر در سیاستهای آمریکا در قبال ایران وجود دارد، پاسخ داد تغییر دولت بر سیاست خارجی آمریکا تاثیر چندانی نخواهد گذاشت.
مشاور جورج بوش اضافه کرد: «امور بینالملل با انتخابات در آمریکا تغییر نمیکند مگر آنکه بحرانی وجود داشته باشد. ایران امروز در وضعیت بهتری نسبت به شرایطی که در ماه نوامبر تحت ریاست جمهوری ترامپ خواهد بود، قرار ندارد و در صورتی که ترامپ بار دیگر انتخاب شود شرایط بدتر خواهد شد.»
از سوی دیگر «دونالد ادوین نیوچترلین» که سابقه فعالیت در وزارت خارجه آمریکا و همچنین کار در سفارتخانههای واشنگتن در آلمان، تایلند و ایسلند را دارد، در روزنامه «دیلی پراگرس» یادداشتی با این عنوان منتشر کرده است که «بایدن و ترامپ درباره سیاست خارجی آنقدرها از هم دور نیستند (با هم اختلاف ندارند)».