مار؛ خزندهای که در عین کابوس بودنش برای بسیاری از انسانها، همچنان طعمه شکار بسیاری از سود جویان و در حال انقراض است. شانزدهم جولای در تقویم جهانی به نام مار این خزنده شگفت انگیز نام گذاری شده.
به همین مناسبت میخواهیم اطلاعات بیشتری را از این موجود ترسناک، اما مفید در دنیای انسانها ارائه کنیم:
در ابتدا بهتر است از ریشه ترس از مار و نحوه بر خورد آن بگوییم؛
«ترس از مار»
ترس و وحشت عجیب بسیاری از انسانها در برابر مارها صرفا به علت زهر کشنده اش نیست. بسیاری از ما حتی اگر مطمئن باشیم که نیش این حیوان خطرناک هم نیست، اما همچنان این ترس و وحشت به خاطر ظاهری خونسرد و بدون مو، پا و کم صدا با نگاهی خیره، همیشه همراه ما است. ترسی همیشگی که شاید یکی از علل آن نداشتن اطلاعات کافی و وحشتی که به علت واکنش بزرگترها و البته ریشهای تکامل یافته ترش در پیشینیان مان برای بقا در همه ما به تدریج نهادینه شده است.
ترس قدم زدن در جنگل و یا کویر، فوبیا بسیاری برای وضعیت و مواجه شدن با مارها است. مارهایی که ممکن است سمی هم نباشند. اما عاقلانهترین کار فاصله گرفتن از این خزنده و به کار بستن نکات ایمنی در سفر برای کمتر مواجه شدن با این خزنده است که سمی و یا غیرسمی بودنشان هم به راحتی در ظاهر- کوچکی و بزرگ بودن - قابل تشخیص نیست. در مواجه با مار بهتر است فاصله تقریبا یک متری خود را حفظ کنید.
مارهایی که سمی باشند بلافاصله گارد میگیرند و از خود با در آوردن صداهای فیس فیس، واکنش نشان میدهند. در واقع مارها هم هیچ تمایلی برای روبه رو شدن با انسانها ندارند و اگر بی حرکت باشید و آنها را از عدم آسیب رساندن مطمئن کنید راه خودشان را میروند. به همین علت باید در رفتن به جنگل و یا کویر نکات ایمنی را حتما رعایت کنید تا به محل زندگی و یا مکان استراحت آنها نزدیک نشوید.
-مارها یکی از عجایب شگفت آورِ، حیات وحش محسوب میشوند. این حیوان خوش خط و خال یکی از جانواران سمبلیک و مورد توجه انسان در همه زمینه های: طبی، زیبایی، سلامت، اساطیر، ادبیات، و حتی در فرهنگ و تمدن بشر پیوند جدایی ناپذیری دارد و همواره جایگاه ویژهای در ذهن انسان داشته است. در ادامه از مار و استفاده و فوایدی آن برای انسان و تمدن بشر و شگفتی هایش بیشتر میگوییم:
-مار در اساطیر مصر، یونان، هند و بین النهرین نماد و سمبلهای مختلفی از نگهبان، محافظ و مظهری از زایش و قدرت خدایان و. دارد. در عهد عتیق و ادیان مختلف نیز رد پای مار در بسیاری از داستانهای دینی از جمله عصای موسی (ع) و فریب آدم (ع) و حوا از مار و بسیاری از حکایات عرفانی و ادبیات به چشم میخورد و قرنها از زوایا و دیدگاههای گوناگون به آن اشاره شده است.
-شناخته شدهترین نقش مار در سلامت انسان استفاده از زَهرش است. زهری که به علت ترکیبات پیچیده زیستی، خاصیت دارویی برای جلوگیری از خونریزی، درمان بیماریهای سرطانی و داروهای اولیه برای سکتههای مغزی و قلبی و بسیاری از موارد دیگر دارد. اما استفاده از روغن مار که از چربی نوعی مار و همچنین از ماهیچه منقبض کنندهی گونههایی از مار به دست میآید رابطه تنگاتنگی با سلامت انسان در زمینههای مختلفی چون: تقویت سیستم ایمنی و حال عمومی بدن، بهبود در سلامت پوست و مو و قلب، کاهش تورم و درد مفصل و آرتریت (ورم مفاصل) دارد.
-تنها این خواص و شگفتیهای مار نیست که مورد توجه انسان قرار گرفته است بلکه نوع شکل ظاهری مار هم ایده جالب توجهای برای معماران پرتغالی در طراحی متفاوتی از خانه درختی در جنگل و فضای سبز بوده. این خانهها با رعایت اصول طراحی و اجرای مناسب و حداکثر استفاده از مناظر به طور مطلوبی با محیط ارتباط بر قرار کرده و توانسته گزینهای جدید و متفاوت برای توریست و گذراندن تعطیلات با همهی امکانات داخلی که در آن طراحی شده، باشد.
-از کونههای مختلف مارها چه میدانید؟ مارهای پیتون از درازترین نوع مارها محسوب میشوند که تا ۱۰ متر هم رشد میکنند. اما سنگینترین آنها از خانواده بوآ به نام مار آناکوندای سبز است. زیستگاه آن در جنگلهای انبوه آمریکای جنوبی و طول عمرش در حدود ۱۰ سال تخمین زده شده. قطر زیاد این مار نسبت به دیگر مارها آن را سنگینترین و خطرناکترین مار جهان با ۲۵۰ کیلوگرم معرفی کرده است. این نوع مار سمی نیست، اما میتواند با آرواره هایش نه تنها انسان بلکه حیواناتی، چون پلنگ و سوسمار و دیگر حیوانات بزرگ را هم درسته ببلعد.
-اگر مارها برای شما حیواناتی خطرناک و وحشت آور به حساب میآیند، اما در بعضی از کشورها از آنها استفادههای فراوانی میشود. خوراک لذیذ هنگ کنگیها در فصل سرد سال، که بسیار مورد استقبال هم قرار میگیرد، سوپ مار است. در ضمن اگر برای آرامش میخواهید نوع خاصی از ماساژ را تجربه کنید بهتر است، سری به اندونزی بزنید. در اینجا از این جانور به عنوان ماساژور استفاده میشود. آنها معتقدند که حرکت مار بر روی بدن انسان منجر به تولید ادرنالین میشود که همین موضوع بر نرمش عظلات و سیستم سوخت و ساز بدن تأثیر مثبت دارد.
- نماد فصل باران و باروری و ارواح مردگان در هندوستان مار است که مورد احترام نیز قرار میگیرد ودر اسطورههای هندی به آن ناگِن نیز میگویند. هندیها معتقدند که میتوانند با صدای پانجی مار کبری را به صورت رقصان از داخل سبد بیرون آورند. هرچند امروزه این موضوع ثابت شده این نوع مار بر اثر تاریکی که درآن قرار داشته با صدای این ساز از ترس دشمن به خود گارد میگیرد و از سبد خارج میشود. دیگر نکته قابل توجه در فرهنگ هندوستان که به تدریج به دیگر فرهنگها نیز منتقل شده «مهره مار» است. شغل بسیاری از مارگیران حرفهای درهند در کمین نشستن مارها در هنگام جفت گیری است. آنها در تکه استخوانی که هنگام جفت گیری مارها از نزدیک سرشان جدا میشود به عنوان مهرهای که میتواند آنها را به تمام چیزهایی که میخواهند برساند، استفاده و به قیمتهای بالایی به فروش میرسانند.
منبع: باهوک