ابعاد اقتصادی سفر الکاظمی به تهران
این پرسشی است که در ابتدای سفر «مصطفی الکاظمی» به تهران در ذهن هر صاحب نظر و انسان عادی نقش می بندد و به دنبال پاسخی برای توجیه های منطقی انجام این سفر در این زمان خاص است.
مصطفی الکاظمی هر چند با رای مستقیم مردم به مهمترین پست اجرایی کشور نرسیده اما در بین تمامی نخست وزیران سابق عراق در طول ۱۷ سال گذشته، اولین نخست وزیری است که با اجماع اکثریت جریان های سیاسی و سپس پارلمان که انعکاس دهنده انتظارات مردم است، به این منصب رسیده است.
الکاظمی شخصیتی بیگانه با جمهوری اسلامی ایران نیست زیرا چه در دوران مبارزه علیه رژیم صدام و چه بعد از اینکه ریاست سازمان امنیت عراق را در ۲۰۱۶ به دست گرفت، با ایران و مقامات عالی رتبه ایرانی ارتباط داشته و چند بار به تهران سفر کرده و با حال و هوای ایران کاملا آشنا است.
او در دوره دولت «حیدر العبادی» و همچنین دولت «عادل عبدالمهدی» از نزدیک با روند مناسبات جمهوری اسلامی ایران و عراق و اولویت بندی ها در این مناسبات کاملا آشنا بوده بنابراین با چشم باز راهی تهران شده و می داند که دنبال چیست.
هیاتی که نخست وزیر در این سفر همراه برده از وزارتخانه های مختلف سیاسی و اقتصادی هستند که انعکاسی از مطالبات مردمی عراق برای حل مشکلات اقتصادی است.
وزیران امور خارجه، نفت، برق، دارایی، برنامه ریزی، دفاع، بهداشت و تعدادی از مشاوران امنیتی، اقتصادی و بانکی این هیات عالی رتبه را تشکیل داده اند.
یکی از مهمترین پشتوانه الکاظمی در این سفر، همگرایی بالای سیاسی و مردمی در داخل عراق در حمایت از این سفر است زیرا آن را در ارتباط با قضایا و خواسته های مردمی می دانند.
از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب عراق حامی این سفر هستند و این امر در موفقیت سفر الکاظمی به خودی خود حائز اهمیت است.
در عین حال سفر تکمیل معادله ای است که مقامات عالی دو کشور بر آن توافق کرده اند و این معادله مبتنی بر این واقعیت است که توسعه مناسبات دو کشور، ضمانتی برای امنیت و ثبات منطقه ای است.
گرچه از اقتصاد عراق به عنوان اقتصاد بیمار یاد می شود اما این کشور در عین حال یکی از ثروتمندترین کشورهای دنیا است و برای همین چشم قدرت های جهان به این کشور باز شده و سال هاست به سبب این ثروت های طبیعی، از دخالت قدرت های رنج می برد.
الکاظمی امیدوار است بتواند در این سفر ظرفیت های اقتصادی متعدد خود را به ایران بشناساند و در عین حال دریچه ای نو به روی بخش خصوصی عراق برای ورود به بازار ایران باز کند.
سیاست ایجاد مبادلات بازرگانی دو سویه، رویکردی است که در دوره دولت عبدالمهدی پی ریزی شده و اینک الکاظمی به شدت برای اجرایی کردن آن در مدت زمانی که در قدرت است آن را دنبال می کند.
عراق در سال های اخیر یکی از شرکای بزرگ اقتصادی و تجاری ایران بوده اما این امر به دلیل ضعف اقتصادی عراق به صورت یک طرفه بوده و دولت الکاظمی می کوشد این قاعده را به معادله ای دو طرفه تبدیل کند.
خودکفایی عراق در تولید برخی کالاها و محصولات و امکان تولید پاره ای کالاها در این کشور، فضا را برای این همکاری دو سویه اقتصادی و تجاری با ایران فراهم کرده است.
به سرانجام رساندن پروژه های بزرگی مانند اتصال ریلی یا شبکه برق و اجرای کردن سازوکار مالی فرصت های مهمی است که می تواند جهشی در مناسبات اقتصادی دو کشور ایجاد کرده و بازارهای آسیای میانه و جنوب شرق آسیا را به روی عراق بگشاید.
در کنار این مناسبات تجاری، عراق نزدیک به دو دهه است که برای بازیابی جایگاه منطقه اش می کوشد و از نگاه بغداد، تهران به عنوان امین ترین و صادق ترین دوست عراق، می تواند سکوی این حرکت باشد تا این کشور از آثار مخرب دخالت های خارجی و منطقه ای در امان بماند.
از طرفی نخست وزیر عراق در حالی به تهران سفر کرده که قرار است در آینده نزدیک برای اخراج نیروهای آمریکایی از خاک کشور راهی واشنگتن شود، موضوعی که صاحب نظران معتقدند که مصطفی الکاظمی به نظرخواهی از جمهوری اسلامی ایران قبل از این مهم نیاز دارد.
جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهایی است که از به شدت مخالفت وجود نیروهای بیگانه در منطقه است و معتقد به همکاری منطقه ای برای ایجاد ثبات و امنیت منطقه است و بغداد نیز در این رویکرد نشان داده که همسو با تهران است.
بغداد می کوشد با کمترین تبعات سیاسی و امنیتی، خروج نیروهای خارجی را از طریق گفت وگو در عراق به پایان برساند تا در آینده زمینه همکاری منطقه ای برای امنیت منطقه فراهم شود.
همکاری در بخش بهداشتی و گردشگری، فرهنگی و دیگر بخش ها همگی اسباب و عواملی است که انجام این سفر را در این برهه خاص توجیه پذیر بلکه ضروری کرده است.
بر همین اساس، رئیس جمهوری اسلامی ایران و نخست وزیر عراق در کنفرانس خبری مشترک در تهران تاکید کرده اند که این سفر نقطه عطفی در مناسبات دو کشور است.
