وام ودیعه مسکن همان وام رهن مستاجران است؟
پیش از طرح ودیعه مسکن، وامی برای حمایت مستاجران در سال گذشته از سوی وزیر اقتصاد مطرح شده بود که طبق گفته وی قرار بود صندوقی برای پرداخت وام به مستاجران برای تامین رهن مسکن آن‌ها ایجاد شود و در آن زمان پیش‌بینی می‌شد که تا ۷۰ درصد از مبلغ رهن خانه از محل اعتبارات این صندوق پرداخت شود.
در این زمینه بانک مسکن هم به عنوان عامل اجرای این طرح دو شیوه برای عملیاتی کردن وام رهن به مستاجران درپیش گرفت که راه‌اندازی صندوق حمایت از مستأجران به عنوان یکی از روش‌های اجرای این طرح در بانک مسکن بود که بنابر اعلام این بانک، منابع این صندوق بدون اتکا به منابع دولتی و از محل پس‌اندازهای مردمی تأمین خواهد شد و تسهیلات برای پرداخت تمام یا بخشی از ودیعه (مبلغ رهن) واحدهای مسکونی به مستأجران واجد شرایط و سپرده‌گذاران این صندوق اختصاص می‌یابد.
روش دیگری که مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت، افتتاح حساب برای متقاضیان به منظور استفاده از امکاناتی همچون دریافت سود سپرده‌گذاری با هدف توانمندسازی مالی در جهت افزایش توان پرداخت در بازار اجاره بود؛ به این معنا که مستأجران بتوانند با پس‌انداز کردن مبالغی در بانک مسکن و دریافت سود، توانمندی مالی بیشتری برای حضور در بازار اجاره کسب کنند.
در این راستا پس از مدتی، مدیرعامل وقت بانک مسکن گفت که این طرح آماده شده و به بانک مرکزی رفته، اما بانک مرکزی ایراداتی را به آن وارد کرده و به بانک مسکن بازگردانده تا این ایرادات برطرف شود که یکی از مشکلات اصلی این پیش‌نویس، نوع عقد در نظر گرفته شده برای تسهیلات بوده که بانک مسکن عقد مرابحه را در نظر گرفته، اما بانک مرکزی با آن مخالفت کرده است.
بعد از سپری شدن مدت زمانی این بانک اعلام کرد که ایرادات طرح برطرف و اصلاح و به بانک مرکزی ارسال شده است که تاکنون هیچ خبر امیداورکننده‌ای در این زمینه اعلام نشد؛ تا اینکه اوایل تیرماه سالجاری رئیس جمهوری در ستاد اقتصادی دولت موضوعاتی همچون بسته حمایتی برای مستاجران و پرداخت ودیعه به خانوارهای اجاره نشین کم‌درآمد را مطرح کرد که در پی آن وزارت راه و شهرسازی نیز برای کمک به اجاره‌نشین‌ها بسته‌ای در جهت کمک ودیعه اجاره مسکن آماده کرد.
سرانجام، روحانی در اول مرداد از تایید و تصویب این طرح خبر داد و جزئیات این کمک ودیعه را اینگونه توصیف کرد که برای آن دسته از مستاجرانی که دارای حقوق ثابت هستند و خانوارهایی که تحت حمایت کمیته امداد امام‌خمینی (ره) و بهزیستی هستند، در تهران ۵۰ میلیون تومان، در شهرهای بزرگ ۳۰ میلیون تومان و در شهرهای کوچکتر ۱۵ میلیون تومان کمک ودیعه مسکن پرداخت می‌شود و مشمولان این طرح می‌توانند مبلغ مورد نظر را با سود ۱۳ درصد تا یک سال با وثیقه اجاره‌نامه از بانک دریافت کنند و سود را ماهانه و در پایان کار اصل پول را به بانک پرداخت کنند.
همچنین، مدیر کل دفتر برنامه ریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی منابع این تسهیلات را ۲۰ هزار میلیارد تومان و شرایط دریافت این کمک ودیعه را دارا بودن قرارداد ثبت شده در سامانه املاک و مستغلات و کد رهگیری، عدم دریافت تسهیلات مسکن از سال ۱۳۸۹ و استفاده نکردن از هیچ یک از تسهیلات دولتی مسکن مانند خانه سازمانی اعلام کرد.
در نهایت، رئیس کل بانک مرکزی روز پنجشنبه دوم مرداد با اعلام اینکه به دلیل جبران خسارت‌های شیوع ویروس کرونا و محدودیت در تخصیص اعتبارات، اختصاص بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان با نرخ ۱۳ درصد و بازگرداندن اصل مبلغ پس از یکسال ممکن نبود، گفت: مشمولان این طرح اگر توانایی پرداخت اصل و سود وام به صورت ماهانه را داشته باشند، می‌توانند با انتخاب خود این وام را با اقساط ۳۰ ماهه و نرخ ۱۲ درصد دریافت کنند.
علاوه براین، همتی از بانک‌ها خواست که برای سایر متقاضیان کمک ودیعه مسکن نیز با نرخ مصوب شورای پول و اعتبار (۱۸ درصد) این کمک را پرداخت کنند و در اولویت قرار دهند که در پی طرح این موضوع، پیگیری‌ها از مسئولان بانک‌های دولتی و خصوصی درباره جزئیات و شرایط دریافت آن با این پاسخ مواجه شد که تاکنون بخشنامه و اطلاعاتی در این زمینه از سمت بانک مرکزی به آن‌ها ابلاغ نشده و از هفته آینده شرایط چگونگی دریافت این کمک ودیعه مشخص می‌شود.
