جاماندگان بورسی از تورم تیر؛ سقف ۲ میلیون چگونه می‌شکند؟
پس از عبور شاخص کل بورس تهران از مرز یک میلیون واحدی در میانه خردادماه، حال شاخص سهام تنها ۲ درصد تا عبور از مرز روانی ۲ میلیون واحد فاصله دارد. به این ترتیب در کمتر از ۵۰ روز، حدود یک میلیون واحد به ارتفاع دماسنج تالار شیشه‌ای افزوده شده است. بیش از ۵۰ درصد این رشد اما طی معاملات تیرماه رقم خورد. در این ماه ضمن رشد قیمت سهام، اما تورم کم‌سابقه نیز سرمایه‌گذاران را نقره‌داغ کرد.
به این ترتیب در حالی اولین ماه تابستان با رشد ۳برابری تورم همراه شد که واقعیت‌های آماری نشان می‌دهد این سود نصیب همه سهامداران نشده است. سهام برخی سرمایه‌گذاران از شاخص کل پیشی گرفت و حتی با بازده سه رقمی همراه شد و سهامدارانی هم بوده‌اند که با زیان مواجه شده‌اند. این در حالی است که یکی از دلایل اصلی هجوم بی‌سابقه صاحبان سرمایه برای اخذ کد بورسی و البته ورود تعجب‌برانگیز نقدینگی به گردونه معاملات تالار شیشه‌ای، افزایش تورم و بیم صاحبان نقدینگی از کاهش ارزش پول به دلیل رشد تورم بوده است. با وجود این از ۴۵۴ نماد معامله‌شده در تیر ماه، ۱۷۶ نماد معادل ۴۰ درصد از تورم ماهانه جاماندند و متضرر شدند.
تورم کم سابقه تیرماه سرمایه‌گذاران بورس را هم نقره‌داغ کرده است. بررسی‌های آماری حکایت از جاماندن ۴۰ درصد سهامداران از تورم ماهانه دارد. بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران، نرخ تورم ماهانه تیر ۹۹ با رشد ۳ برابری نسبت به خرداد به ۴/ ۶ درصد رسید؛ این رقم در ۲۱ ماه گذشته بی‌سابقه ارزیابی شده است. میانگین بازده بورس تهران در نخستین ماه تابستان امسال به ۵۱ درصد نزدیک شد؛ رقمی بی‌سابقه در طول تاریخ فعالیت این بازار؛ با این حال واقعیت‌های آماری نشان می‌دهد این سود نصیب همه سهامداران نشده است. در این میان برخی سرمایه گذاران از شاخص کل پیشی گرفتند و حتی بازده سه رقمی را در سبد دارایی‌ها و پرتفوی خود مشاهده‌کردند اما سهامدارانی هم بوده‌اند که با زیان مواجه شده‌اند.
رشد سه برابری قیمت‌ها در تیر
یکی از دلایل اصلی هجوم بی‌سابقه صاحبان سرمایه برای اخذ کد بورسی و البته ورود تعجب برانگیز نقدینگی به گردونه معاملات تالار شیشه‌ای افزایش تورم و هراس صاحبان نقدینگی از کاهش ارزش پول بوده است. در این میان در تیرماه شاهد افزایش محسوس تورم بودیم. بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران، نرخ تورم ماهانه تیر ١٣٩٩ به ۴/ ۶ درصد رسیده که در مقایسه با همین اطلاع در ماه قبل، ۴/ ۴ واحد درصد افزایش داشته است. تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» و «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» به ترتیب ۷/ ۶ درصد و ۳/ ۶ درصد بوده است. این در حالی است که نرخ تورم ماهانه برای خانوارهای شهری ۵/ ۶ درصد است که نسبت به ماه قبل، ۵/ ۴ واحد درصد افزایش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ۹/ ۵ درصد بوده که نسبت به ماه قبل ۷/ ۳ واحد درصد افزایش داشته است. اما چند درصد از سهامی که پناه صاحبان نقدینگی در تیرماه بودند، توانستند تورم این ماه را پوشش دهند؟
بررسی‌های نشان می‌دهد با وجود بازده مثبت ۷۳ درصد از سهام بورسی و فرابورسی در اولین ماه تابستان، اما همه این شرکت‌ها نتوانستند تورم تیرماه را پوشش دهند. به این ترتیب از ۴۵۴ نماد معامله شده در این ماه، ۱۷۶ نماد معادل ۳۹ درصد از تورم ماهانه جاماندند و از این منظر سهامداران این شرکت‌ها در تیرماه متضرر شدند. ۳۱ درصد از این شرکت‌ها با وجود ثبت بازده مثبت در اولین ماه تابستان اما سودی کمتر از تورم ماهانه (۴/ ۶ درصد) از آن سهامداران خود کردند و از این رو نتوانستند در حفظ ارزش سرمایه خود موفق عمل کنند. ضمن آنکه ۶۹ درصد از شرکت‌ها نیز با زیان مواجه شدند. در مجموع ۱۷۶ شرکت مزبور با در نظر گرفتن میزان تورم ماهانه بین صفر تا ۳۱ درصد زیان به سهامداران خود تحمیل کردند. این سهام عمدتا در گروه‌های کوچک بازار جای گرفته‌اند. گروه‌هایی که از ابتدای سال به ویژه تیرماه چندان مورد اقبال فعالان بازار قرار نگرفتند و بعضا با کاهش قیمت نیز مواجه شدند. بیشترین زیان ماهانه (با کسر تورم) در این میان به سهام شرکت شیر پاستوریزه پگاه اصفهان اختصاص پیدا کرد. «غشصفا» در حالی از ابتدای سال جاری روندی مثبت برای سهامداران خود رقم زده بود که از ابتدای تیرماه تغییر مسیر داد و در اغلب روزهای معاملاتی با صف فروش مواجه شد. «فاما» دیگر بورسی بود که در ماه گذشته روندی نزولی را تجربه کرد و با کاهش قیمت ۳۰ درصدی (با احتساب تورم) مواجه شد. سومین مقام در میان زیان‌ده‌ترین سهام در این لیست نیز به «زمگسا» اختصاص پیدا کرد.
برندگان تیرماه که بودند؟
در ماهی که گذشت ۲۷۸ بنگاه بورس توانستند بازده بالاتر از تورم ماهانه از آن سهامداران خود کنند و با کسر تورم ۴/ ۶ درصدی تیرماه، با رشدی بین ۲/ ۰ درصد تا ۱۷۴ درصد همراه شدند. از همه گروه‌ها می‌توان در میان برندگان بورس تیرماه یافت اما عموما تمامی زیرمجموعه‌های گروه‌های بزرگ کامودیتی‌محور سودی بیشتر از تورم ماهانه از آن سهامداران خود کردند. در این خصوص می‌توان به گروه فرآوردههای نفتی اشاره کرد که با احتساب تورم، تیرماه را با رشد بیش از ۹۵ درصدی به پایان رساندند. در میان زیرمجموعه‌های این گروه، پالایش نفت اصفهان بیشترین سود را (۵/ ۱۱۶ درصد) از آن سهامداران خود کرد. پالایش نفت تهران از دیگر سهام زیرمجموعه گروه فرآوردههای نفتی بود که تیرماه را با رشد ۱۱۰ درصدی به پایان رساند. زیرمجموعه‌های گروه خودرو و ساخت قطعات نیز در تیرماه درخشان ظاهر شدند و توانستند ضمن پوشش تورم، ۹۲ درصد سود به سرمایه معامله‌گران خود اضافه کنند. در این گروه نام شرکت‌های صنعتی نیرومحرکه، پارس خودرو و ایران‌خودرو بیش از سایرین می‌درخشد که به ترتیب با افزایش قیمت ۵/ ۱۲۹، ۹/ ۱۲۰ و ۱۱۱ درصدی همراه شدند.
