چگونه می‌توان از سرقت اطلاعات گوشی‌های هوشمند و هک شدن آن جلوگیری کرد؟

عصر کنونی، عصر ارتباطات و اطلاعات است، ارتباطات غیرحضوری و غیرکلامی جای خود را به ارتباطات حضوری و کلامی داده بویژه در شرایط کنونی که دنیا درگیر ویروس کرونا است و بسیاری از افراد از راه دور و با استفاده از گوشی‌های هوشمند با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و اطلاعات شخصی خود را نیز در این ابزار نوین نگهداری می‌کنند، اما چگونه می‌توان از سرقت اطلاعات گوشی‌های هوشمند و همچنین هک شدن آن جلوگیری کرد؟

امروزه با گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات و استقبال مردم از این فناوری‌ها بویژه گوشی‌های هوشمند، جرایم مربوط به این حوزه شکل جدیدی به خود گرفته که در این شرایط آگاهی و هوشمندی لازم در استفاده از این ابزار، لازم و ضروری است تا در دام شیادان گرفتار نشویم. امروزه گوشی‌های هوشمند جایگاه ویژه‌ای در بین مردم یافته به گونه‌ای که افراد به ویژه نوجوانان و جوانان وابستگی خاصی به این تکنولوژی دارند و تمام اطلاعات شخصی خود را در حافظه آن نگهداری می‌کنند بدون آنکه اطلاعی از نحوه نگهداری اطلاعات حافظه گوشی همراه خود داشته باشند.

موارد بسیاری از انواع ترفند‌ها در سرقت اطلاعات گوشی‌های هوشمند به پلیس فتا نیروی انتظامی گزارش می‌شود که تنها با آگاهی از چند نکته، می‌توان از چنین سرقت‌هایی جلوگیری کرد براین اساس دانستن اطلاعاتی در این زمینه برای تمام افرادی که دارای گوشی‌های هوشمند هستند، ضروری است. بسیاری از افرادی که گوشی‌های همراه آن‌ها به سرقت رفته بیشتر نگران اطلاعات شخصی گوشی‌های خود هستند در حالی که با رعایت نکاتی چند و استفاده از روش‌های مختلف سخت افزاری و نرم‌افزاری در سیستم عامل ها، می‌توانند از امنیت اطلاعات گوشی همراه، اطمینان بیابند.

علاوه بر روش‌های مختلف قفل گذاری و رمز گذاری روی داده‌های تلفن همراه، سیستم‌های ردیابی گوشی تلفن و مدیریت از راه دور، ویژگی خوبی برای کاربران فراهم کرده است، اما نکته ضروری در این بین، نحوه نگهداری از اطلاعات حافظه گوشی آن هم در زمانی است که کاربران در حال استفاده از این ابزار هستند. نفوذ به دنیای مجازی کاربران و استفاده از اطلاعات شخصی آن‌ها از طریق ابزار‌های مختلف الکترونیک مثل تلفن‌های همراه، امروزه به امری فراگیر تبدیل شده، پس باید با آموختن نکاتی بتوانیم از گوشی‌های خود حفاظت کنیم این نکات را به صورت مداوم در توصیه‌های پلیس فتا به کاربران گوشی‌های هوشمند شاهد هستیم.

موضوع دیگر در مبحث گوشی‌های هوشمند، هک شدن این گوشی‌ها است چرا که هکر‌ها از گوشی‌های هک شده به عنوان وسیله ارتکاب جرم برای رخنه به محیط‌های حفاظت شده همچون بانک‌ها و نهاد‌های مهم دولتی استفاده می‌کنند. هکر‌ها برای نفوذ، تنها به شماره تلفن همراه احتیاج دارند. با استفاده از شماره تلفن، هکر‌ها پیامکی حاوی یک لینک مخرب به شما ارسال کرده، وقتی پیامک باز می‌شود، هکر قادر به خواندن متون، گوش دادن به تماس‌ها و حتی ردیابی موقعیت مکانی قربانی می‌شود.

برای هکر‌ها گوشی‌های هوشمند به نسبت رایانه‌های شخصی، طعمه‌های بسیار خوبی هستند چرا که همان طور که گفته شد، از گوشی‌های هک شده به عنوان وسیله ارتکاب جرم برای رخنه به محیط‌های حفاظت شده همچون بانک‌ها و نهاد‌های مهم دولتی استفاده می‌شود یعنی هکر‌ها از گوشی قربانی برای عبور و ذخیره‌ی غیرمجاز اطلاعات، استفاده می‌کنند و پس از سرقت اطلاعاتی، تمامی ردزنی‌های پلیسی به مالک گوشی به عنوان مجرم اصلی برمی‌گردد.

علاوه بر این، گوشی‌های هوشمند در مقایسه با رایانه‌ها، در معرض شبانه روزی هک قرار دارند و از ضرایب امنیتی بسیار پایین‌تری برخوردارند. پر واضح است که چرا سارقین سایبری از گوشی‌های هک شده به عنوان سلاح مورد علاقه‌ی خود یاد می‌کنند. گوشی‌های هوشمند نه تنها امن نبوده بلکه سرعت پردازشی بالاتر از سیستم‌های کامپیوتری قوی دارند.

بسیاری از افراد به غلط بر این باورند که وظیفه تأمین امنیت و حفاظت از اطلاعات تلفن همراه مشترکین، بر عهده‌ی اپراتور‌ها می‌باشد. ولی با نگاهی به قرارداد بین مشترک و اپراتور مشخص می‌شود که همچون رایانه‌ها، تلفن‌های همراه نیز با مسئولیت تام مالکین، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نرم افزار‌های امنیتی رایگان و البته بسیار مفیدی در فروشگاه‌های معتبر وجود دارد، ولی هرگز فراموش نشود که تلفن همراه نباید قابل دسترسی به فایل‌های ریشه‌ای شود مگر مالک آن از کارشناسان امنیت باشد.

حال باید دید در این دنیای پیچیده ارتباطی چگونه امنیت گوشی هوشمند خود را بالا ببریم؟ چرا که اگر گوشی هوشمند هک شود دردسر‌های خود را دارد براین اساس باید همواره نکات امنیتی را رعایت کرده و نحوه نگهداری اطلاعات گوشی‌های نوین را بیاموزیم چرا که این آموزش برای همه لازم و ضروری است. چه بسیار افرادی که در دام شیادان فضای مجازی گرفتار شده و در مواردی به صورت ناآگاهانه مجرم شناخته شده اند.

تمام امکانات امنیتی که برای رایانه‌ها ذکر می‌شود، تقریباًبرای تلفن‌های‌همراه هم کاربرد دارد. بیشتر تلفن‌های همراه از سیستم‌های‌عامل مخصوص استفاده می‌کنند و تقریبا فرمت بیشتر فایل‌های رایانه‌ای را تشخیص می‌دهند بنابراین برخی ویروس‌ها و بدافزار‌ها نیز در تلفن‌های همراه نفوذ می‌کنند. دقت در انتقال فایل‌های رایانه‌ای و استفاده از آنتی ویروس‌های مخصوص موبایل برای در امان ماندن از آسیب‌ها و تهدید‌ها را باید جدی گرفت که به نکاتی چند در این مورد اشاره می‌شود:

۱ - گوشی‌هـای تلفن‌همـراه مجهز به امکانـات ارتبـاطی متنوعی مثـل wifi، bluetooth، hotspot، Mobile data و NFC هستند. در هنگامی که از این امکانات ارتبـاطی استفاده نمی‌کنید، آن‌ها را غیرفعال کنید. مجرمان قادر هستند تا با هک و نفوذ به گوشی شما، اختیار آن را در دست گرفته، ضمن برقراری تماس‌های تلفنی به حساب شما، اطلاعات و محتوا‌های درون گوشی شما را به سرقت ببرند.

۲ - اطلاعات محرمانه، عکس، ویدئو شخصی و خانوادگی خود را برروی گوشی خود نگهداری نکنید. در هنگام خرابی گوشی تلفن‌همراه خود، حتی الامکان پس از تخلیه کامل اطلاعات و محتوا‌های موجود در آن برای تعمیر به تعمیر کاران مجرب و قابل اعتماد مراجعه کنید.

۳ - احتمال گم شدن یا به سرقت رفتن تلفن‌های‌همراه، بیشتر از سایر ابزار‌های رایانه‌ای است. از این رو، اطلاعات و محتوا‌های ذخیره شده در آن، در معرض خطر و آسیب‌های جدی ناشی از دسترسی سارق به آن‌ها قرار دارد.

۴ - تلفن‌های‌همراه دارای قابلیت‌هایی هستند که می‌توانند به عنوان ابزار‌های جاسوسی مورد استفاده قرار بگیرند؛ بنابراین در اماکن مهم و حساس، به توصیه‌های امنیتی مبنی بر عدم استفاده از تلفن‌های همراه توجه کنید.

۵ - به پیغام‌های دریافتی از طریق پیامک و ایمیل که به شیوه‌های مختلف مثل اعلام برنده شدن شما در مسابقات و قرعه کشی‌ها، امور خیریه و مواردی از این دست، اطلاعات کارت بانکی شما را درخواست می‌کنند، اعتماد نکرده و به آن‌ها پاسخ ندهید.

۶ - موقعیت‌یاب جهانی Gps را فقط در مکان‌هایی که به آن نیاز دارید روشن کنید. از Jailbreak یا Root کردن گوشی هوشمند خود اجتناب کنید. مراقب اپلیکیشن‌هایی که نصب می‌کنید، باشید.

۹ - همیشه از کد امنیتی استفاده کنید. به‌جای مرورگر از یک اپلیکیشن استفاده کنید و از اکانت گوگل و iCloud (فضای ابری) خود محافظت کنید.

۱۰ - از اطلاعات خود نسخه پشتیبان تهیه کنید. اطلاعاتی را که یک اپلیکیشن می‌تواند به آن‌ها دسترسی داشته باشد، کنترل کنید، سیستم‌عامل گوشی خود را به‌روزرسانی کنید و وایرلس و بلوتوث را خاموش کنید.

۱۱ - پلیس فتا به افرادی که همواره از گوشی تلفن‌های همراه خود بویژه گوشی‌های هوشمند استفاده می‌کنند، توصیه می‌کند تا سیستم عاملی انتخاب کنند که رمزگذاری را پشتیبانی کند. داده‌های ذخیره شده بر روی موبایل کاربر در برابر پیشرفته‌ترین هکر‌ها نیز تا حد بالایی محافظت می‌شود چرا که بدون رمزگذاری ممکن است فردی بتواند داده‌های موجود بر روی دستگاه را حتی بدون در اختیار داشتن پین یا کلمه عبور نیز بازیابی کند. براین اساس توصیه می‌شود تا افراد برای گوشی خود یک پین یا کلمه عبور انتخاب کنند.

۱۲ - همچنین پلیس فتا توصیه کرده است که کاربران برنامه از بین بردن خودکار اطلاعات گوشی همراه خود را فعال کنند چرا که اغلب سیستم عامل‌های موبایل، حذف خودکار اطلاعات دستگاه را پس از چند بار تلاش ناموفق برای وارد کردن کلمه عبور، پشتیبانی می‌کنند البته این کار در صورتی که رمزگذاری توسط دستگاه پشتیبانی نشده باشد، بسیار ارزشمند است، اما برای دستگاه‌هایی که از رمزگذاری بهره می‌برند نیز می‌تواند مفید باشد.

۱۳ - ردیابی و مدیریت از راه دور را فعال کنید، پیش از آن‌که گوشی یا دستگاه موبایل کاربر گم شده یا به سرقت رود، باید راهکار ردیابی و مدیریت از راه دور برای آن تنظیم شود. اغلب این راهکار‌ها به کاربر اجازه می‌دهد که موقعیت دستگاه را بر روی یک نقشه مشاهده کند و این باعث می‌شود که هشدار‌های صوتی برای کمک به پیدا کردن گوشی ارسال و با نمایش یک پیغام تصویری به دیگران می‌گوید که چگونه گوشی را به کاربر بازگردانند. این راهکار‌ها همچنین به کاربران اجازه می‌دهد که از راه دور موبایل خود را قفل کرده یا داده‌های آن را پیش از دستیابی دیگران به آن، پاک کنند.

۱۴ - استفاده از wi-fi hotspot‌ها را را محدود کنید. زمانی که کاربر از wi-fi hotspot‌هایی استفاده می‌کنید که رمزگذاری شده، نیستند، تمام ترافیک اینترنت کاربر از طریق بی سیم منتقل شده و به راحتی می‌تواند مورد نفوذ قرار گیرد. مهمترین وب سایت‌ها و سرویس‌ها مانند وب سایت‌های بانکی، معمولا رمزگذاری (HTTPS/SSL) خود را پیاده سازی می‌کنند که از ترافیک آن‌ها محافظت می‌کند، اما اغلب ارائه دهندگان سرویس‌های ایمیل و بسیاری از شبکه‌های اجتماعی این کار را انجام نمی‌دهند؛ در نتیجه شنود کنندگان احتمالا می‌توانند کلمات عبور و ترافیک مربوط به این وب سایت‌ها را جمع آوری کنند.
باید توجه داشت که نسل سوم، نسل چهارم موبایل و اغلب ارتباطات داده‌ای سلولی دیگر، معمولا توسط بستر ارتباطی رمزگذاری می‌شوند. علاوه بر این استراق سمع بر روی این نوع از ارتباطات چندان معمول نیست براین اساس کاربر باید تا جایی که می‌تواند سعی کند به جای Wi-Fi hotspot‌های ناامن از ارتباطات داده‌ای استفاده کند. اما در صورتی که کاربر اصرار به استفاده از Wi-Fi hotspot‌ها دارد باید از آن‌هایی استفاده کند که رمزگذاری و احراز هویت را فراهم می‌آورند.

۱۵ - ویروس ها، بدافزار‌ها و اقدامات هکری برروی دستگاه‌های موبایل کم کم در حال تبدیل شدن به یک مساله بزرگ است و با این وجود کاربر باید یک برنامه امنیتی نصب کند تا بتواند از آلودگی و نفوذ جلوگیری کند. اغلب راهکار‌های آنتی ویروس، ویژگی‌های دیگری را نیز در اختیار کاربر قرار می‌دهند که از آن جمله می‌توان به حذف اطلاعات از راه دور، پشتیبان گیری و تعیین موقعیت مکانی گوشی اشاره کرد. معمولا تلفن‌های همراه می‌توانند اطلاعات مهمی را در حافظه خود ذخیره کنند. این اطلاعات می‌تواند شامل عکس‌ها، کلیپ‌های ویدئویی، فایل‌های متنی، سابقه تماس‌های تلفنی، اطلاعات افراد ذخیره شده در لیست تلفن و اطلاعات شخص صاحب گوشی تلفن همراه باشد.

۱۶ - فناوری‌های نوین با وجود داشتن مزیت‌های بیشمار، همیشه قابل اطمینان نیستند؛ شاید برای شما هم این موضوع اتفاق افتاده باشد که تمام اطلاعات ذخیره شده بر روی تلفن همراه خود را به دلایل مختلف اعم از گم شدن تلفن یا خراب شدن آن از دست داده باشید. کاربر حرفه‌ای از تمام اطلاعات تلفن همراه خود یک نسخه پشتیبان دارد انواع نرم افزار‌های گرفتن بک آپ یا نسخه پشتیبان در اینترنت وجود دارد. همچنین بعضی از شرکت‌های تلفن همراه برای گرفتن نسخه پشتیبان اطلاعات نرم افزاری را در سایت­ شان برای دانلود قرار می‌دهند.

۱۷ - بهتر است پیام‌های ناشناس یا ایمیل‌های نامطلوبی را که در آن ها، لینکی درج شده است را مورد استفاده قرار ندهید، زیرا در اکثر مواقع مخربان با ارسال یک اکسپلوت و کد مخرب می‌توانند اسمارت فون و یا تبلت شما را تحت کنترل در بیاورند و این بدان دلیل است که شما ایمیل حاوی لینک را مورد استفاده قرار داده اید.
۱۸ - اگر به بازی یا اپلیکیشن احتیاج دارید سعی کنید آن‌ها را از منابع معتبر دریافت کنید چرا که برخی از همین اپلیکیشن‌ها و بازی‌ها می‌توانند آغشته به کد‌های مخربی باشند که باعث بروز مشکلاتی حاد می‌شوند. اگر علاقه‌مند به عکاسی با تلفن هوشمند خود هستید و نمی‌خواهید که اطلاعات موقعیتی و برخی دیگر از اطلاعات شخصی شما توسط عکس گرفته شده منتشر شود کافی است گزینه‌های مربوط به GPS Camera را غیر فعال کنید.

۱۹ - بلوتوث و وای فای خود را در مراکز شلوغ خاموش نگه دارید چرا که امروزه بدون آنکه شما متوجه امری شوید، می‌توانند به تلفن شما نفوذ پیدا کرده و اطلاعات شما را به سرقت ببرند البته اگر شما به هردلیلی نمی‌خواهید بلوتوث یا وای فای خود را خاموش کنید بهتر است از گزینه عدم نمایش به دیگرانیا حالت امن یا گزینه‌های مشابه که در بخش امنیتی تنظیمات دستگاه شما موجود است، استفاده کنید.

۲۰ - با افزایش روز افزون استفاده از تلفن‌های هوشمند همواره تعداد ویروس‌هایی که برای این نوع دستگاه‌ها و سیستم عامل‌های موجود رو به افزایش است برای حفظ امنیت گجت خود شما نیاز به یک مسئول امنیتی که همان آنتی ویروس‌ها هستند دارید. همچنین شما باید توجه داشته باشد که فقط نصب یک آنتی ویروس خوب جلوی ویروس‌ها را نمیتواند بگیرد و شما باید همواره آنتی ویروس خود را بروز نگه دارید.

۲۱ - همه روزه تعداد زیادی از حفره‌های امنیتی سیستم عامل‌های گوشی‌های هوشمند و اپلیکشین‌ها شناسایی می‌شوند و نفوذگران در صدد استفاده از این نوع حفره‌ها هستند بهتر است برای حفظ امنیت دستگاه خود همیشه از آخرین نسخه سیسیتم عامل و اپلیکیشن‌ها استفاده کنید و آن‌ها را به روز نگه دارید. بروزرسانی‌های خود را از منابع معتبر و سایت اصلی گجت خود دریافت کنید.

۲۲ - باید امور بانکی خود را از طریق نرم افزار‌های بانکی مخصوص شعب خود انجام دهید، انجام امور بانکی با تلفن هوشمند توسط مرورگر‌ها یک اشتباه بسیار بزرگ است چرا که اطلاعات حاکی در حافظه ذخیره شده یا برای شرکت سازنده مرورگر ارسال می‌شود.

شاید رعایت این نکات بسیار پیش پا افتاده یا خیلی دور از ذهن باشند، اما باید دانست که امنیت هیچ گاه صد در صد نیست و رعایت این نکات تا حدودی به امنیت اطلاعات گوشی‌های هوشمند، کمک می‌کند براین اساس لازم است تا دارندگان گوشی‌های هوشمند ضمن استفاده از این تکنولوژی، اطلاعات کافی مبنی بر تامین امنیت اطلاعات گوشی همراه داشته باشند.