در دنیا بیماریهای آلرژیک از دهههای گذشته تاکنون رو به افزایش بودهاند و شیوع آنها در کودکان نسبت به بالغین بیشتر است. در ایران نیز شیوع بیماریهای آلرژیک اعم از آسم، رینیت آلرژیک، اگزما و کهیر وجود دارد، گرچه میزان شیوع آنها متفاوت است. بهطورکلی غذا و افزودنیهای غذایی مثل برخی آنتیاکسیدانها، شیرینکنندهها، رنگها و نگهدارندهها میتوانند در ایجاد و تشدید علائم بیماریهای آلرژیک نقش داشته باشند.
به گفته محققان، حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد حساسیتهای غذایی مربوط به شیر گاو، تخممرغ، بادامزمینی، سویا، ماهی و گندم هستند. همچنین حساسیت به گرده گیاهان درکنار میوهجات و سبزیها نیز شیوع زیادی دارد و علائم بالینی خفیف تا شدیدی همانند آنافیلاکسی میتواند در اثر برخورد با آنها روی دهد.
آنافیلاکسی به شرایط شدید حساسیت گفته میشود که با درگیری ارگانهای پوستی، گوارشی، تنفسی و قلبی-عروقی همراه است. اغلب حساسیتهای غذایی با شرححال مناسب تشخیص داده میشوند. اما روشهای تشخیصی دیگر شامل تست پوستی پریک و تست آزمایشگاهی میتوانند تشخیص آلرژی غذایی را تقویت کنند.
در رابطه با این موضوع مهم که درصد زیادی از افراد جامعه را درگیر میکند، محققان دانشگاه علوم پزشکی مازندران پژوهشی را انجام دادهاند که در آن حساسیتهای غذایی مرتبط با بیماریهای آلرژیک در کشور ما مورد بررسی واقع شدهاند.
این محققان در پژوهش مروری خود که با استفاده از کلیدواژههای خاص و جستجو در سایتهای مختلف پایگاههای علمی پژوهشی صورت گرفته است، مقالات و دادههای مورد نیاز خود را جمعآوری و تجزیهوتحلیل کردهاند.
نتایج این بررسیها نشان داد که تخممرغ و شیر، شایعترین حساسیتهای غذایی در بیماریهای آلرژیک در ایران بهحساب میآیند.
به گفته عباس دباغ زاده، پژوهشگر مرکز تحقیقات بیماریهای عفونی کودکان دانشگاه علوم پزشکی مازندران و همکارانش در این مطالعه، «همانگونه که انتظار میرفت مواردی چون تخممرغ (زرده و سفیده)، شیر گاو، گندم، بادامزمینی و سویا به ترتیب شایعترین مواد غذایی در بیماریهای آلرژیک ایرانیان بودهاند. ضمن اینکه حساسیت و آلرژی غذایی در کودکان شایعتر از بالغین است».
آنها میافزایند: «بهطورکلی همه بیماریهای آلرژیک و حساسیتهای غذایی رو به افزایشاند و این موضوع به دلیل آلایندهها، رژیمهای غذایی آماده به همراه مصرف کم سبزیها و میوهجات، مصرف بالای افزودنیهای غذایی است».
دباغ زاده و همکارانش با توجه به این نتایج توصیه کردهاند که در ارزیابی چنین بیمارانی، حساسیتهای غذایی را حتماً در نظر گرفته و بعد از اثبات آن با روشهای موجود، نسبت به پرهیز آنها اقدام کرد.
آنها همچنین در مقاله علمی پژوهشی برگرفته از این تحقیق که در فصلنامه «تعالی بالینی» منتشر شده است، بیان داشتهاند: «در خصوص شیرخواران، توصیه میشود که تمام آنها تا ۶ ماهگی منحصراً از شیر مادر تغذیه کنند و بعد از ۶ ماهگی نیز میتوانند غذای جامد را شروع کنند».
نشریه علمی پژوهشی فوق وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران است و بهصورت چهار شماره در سال انتشار مییابد.