آیت الله سیدعباس مدرسی یزدی، عضو فقهای شورای نگهبان، تأکید دارد که برگزاری مراسم محرم حتی در شرایط کنونی شیوع کرونا امکان پذیر هست و هیچ جایگزینی ندارد؛ چون حفظ شعائر حسینی واجب است و با وجوب حفظ جان هم تزاحم ندارد. اما در خصوص مختصات برگزاری این مراسم نکات قابل توجهی دارد که اولین و مهمترین آنها توجه به توصیه های مسئولین بهداشتی از جمله رعایت فاصله گذاری و استفاده از ماسک است.
این عضو فقهای شورای نگهبان در همین رابطه به چند پرسش پاسخ داده که مشروح آن را در ادامه میخوانید:
* برگزاری مراسمات عزاداری محرم در شرایط کنونی امکان پذیر است؟ اگر نیست جایگزین چیست؟
بله، امکان پذیر هست که بیان خواهد شد و جایگزین ندارد.
* برگزاری مراسمات تحت دلیل حفظ شعائر است یا ادله دیگری؟
برگزاری مراسم تحت شعائر سنوات سابقه که از معصومین(ع) است.
* اگر ذیل حفظ شعائر است، این مقوله مشکک است و بخشی از آن مستحب و ممکن است بخشی واجب باشد؛ در حالت عادی، میزان واجب چه مقدار است؟
اصل حفظ شعائر حسینی واجب است ولو مراتب مشککه دارد که بیان خواهد شد و میزان واجب خواهد آمد.
* در حال اضطرار و تعارض یا تزاحم با وجوب حفظ جان، وجوب فرض حفظ شعائر و برگزاری عزاداری تا چه میزان مرتفع می شود؟
حالت اضطرار و تزاحم با حفظ جان تصور ندارد. گرچه حفظ جان و نفس مقدم بر همه چیز است لیکن بیان شد که تزاحم ندارد.
* حدود عزاداری را بیان کنید و حدود اطعام و ذبح گوسفند چگونه باشد؟ یعنی کیفیت عزاداری محرم و صفر در شرایط کنونی چگونه باید باشد؟
الف) غالب شهرها، خیابان ها، مغازه ها، اماکن عمومی، مساجد، حسینیه ها، ادارات و نهادهای دولتی و خصوصی، بانک ها، مدارس دولتی و غیر انتفاعی، دانشگاه ها، مدارس علوم دینی، بیوتی که اقامه عزا در آن می کنند، تکیه ها و غیره واجب است که سیاهپوش کنند تا کسی که وارد شهر و مانند آن می شود بفهمد که شهر عزادار است و مظلومیت امام حسین(ع) و یارانش صلوات الله علیهم آشکار شود.
ب) واجب است که در تمام مجالس حسینی در هر جا که باشد مراعات قوانین بهداشتی نمایند؛ فاصله گذاری را کاملا مراعات کنند و ماسک بزنند و کسی که ماسک ندارد راه به مجلس امام حسین(ع) ندهند که خود امام حسین(ع) هم از این شخص راضی نیست.
ج) واجب است بر مداحان و خطبا و سخنرانان که با ذکر مصائب سرور شهیدان به مردم موعظه و توصیه کنند که قوانین بهداشتی را مراعات کنند و جدی بگیرند.
د) اگر در مجالس شام یا ناهار می خواهند بدهند فاصله گذاری اشخاص باشد و از تراکم جمعیت منع نمایند تا کنترل از دستشان خارج نشود و بهتر آن است که ظرف غذا را در کیسه پلاستیک گذارند و بعد از تمام شدن مجلس درب تکیه را ببندند و مردم را امر کنند که با فاصله سر جای خود بنشینند و یک به یک غذا دهند و بعد از مکان خود در مجلس بیرون روند و بر اولیاء امور است که اگر پشت درب مدرم هجوم آوردند متفرق کنند به هر نحو باشد.
ه) آنچه لازم می دانم برای مجالس پلیس نیروی انتظامی و نماینده بهداشت گذارند تا نظم بهداشتی در مجلس بیشتر مراعات شود و خود رؤسای هیأت هم نظارت داشته باشند. اما ذبح گوسفند و مانند آن در کشتارگاه بهتر است گرچه در هر جا باشد مراعات بهداشت شود جایز است.
و) شبیه در آوردن و زنجیر زدن و نوحه خواندن و هیئات به هر نحوی که باشد مانند آن در خیابان ها و کوچه ها و تعزیه و مانند آن که همه ساله بوده واجب است که انجام دهند با رعایت فاصله گذاری و زدن ماسک تا شعائر حسینی زنده بماند.
ز) امسال عزاداری با شوکت و باشکوه بیشتری داشته و با غم و حزن و گریه و عزاداری زیادتری باشیم. زیرا مبتلا به بلایی عالم گیر شده ایم که غیر از خدا و چهارده معصوم(ع) دیگری نمی تواند ما را از این بلا نجات دهد و چراغ رفع این غم حسین(ع) است.
ح) برای تکیه هایی که در خیابان ها نصب می کنند و چای، غذا، شربت یا غیره می دهند واجب است که مراعات فاصله اشخاص کنند و ماسک بزنند و مراعات بهداشت کامل شود.
ط) آنچه گفتیم مجالس زنانه یا مردانه در منزل یا جاهای دیگر که مختصر است و می گویند اهمیت ندارد؛ نخیر. اهمیت دارد و واجب است که مراعات امر بهداشتی از فاصله گذاری و ماسک و مانند آن انجام شود و این مختص به مجالس حسینی(ع) نیست بلکه برای هر فردی واجب است که مراعات کند و حفظ جان خود و دیگران نماید.