اعداد و ارقام هولناک شرط بندی در ایران
اگر برگه های توتو عموماً به محلات یا مناطق خاصی محدود می شد و حجم پولی که در آن جابجا می شد به زحمت به چند صد میلیون تومان می رسید، امروز در سایت های شرط بندی آنلاین که گردانندگان آن اصرار دارند به جای «شرط بندی» از عبارت «پیش بینی» استفاده کنند، هر هفته میلیاردها تومان پول جابجا می شود.
در اینکه عدد واقعی پولی که شرط بندی در ایران جابجا می شود چقدر است، هیچ معیار و آمار مشخصی در دست نیست اما تردیدی وجود ندارد که میزان آن صدها برابر دوران توتو است. در واقع این تجارت غیرقانونی، در این سال ها رشد هولناکی کرده. اهالی فوتبال هم که تا همین چندسال پیش از صحبت کردن درباره این پدیده اکراه داشتند، امروز به صراحت از رخنه شرط بندها به پیکره فوتبال ایران حرف می زنند.
*تجارتی 550 میلیارد دلاری شرط بندی غیرقانونی
پدیده «شرط بندی غیرقانونی» البته فقط مختص به ایران نیست و یک معضل جهانی تلقی می شود. در سال 2017 در سمیناری که در کشور سنگاپور برگزار شد، اعلام شد که در یک سال بیش از 550 میلیارد دلار فقط در شرط بندی های غیرقانونی رد و بدل می شود. این عدد وحشتناک، جدا از سایت ها و مراکز رسمی شرط بندی در سراسر جهان است که به صورت قانونی فعالیت می کنند و مالیات هم می پردازند. برای اینکه بدانیم 550 میلیارد دلار چه عدد بزرگی است، کافی است ارزشمندترین باشگاه های اروپا مثل رئال مادرید، بارسلونا، منچستریونایتد و... حدود 2 میلیارد دلار است و در واقع با این پول می شود تمام لیگ های اروپایی را یک جا خرید!
در سال های اخیر که شرط بندی در فوتبال جدی تر از قبل شده، پلیس فتا و سایر نهادهای مسئول تلاش هایی برای مقابله با این سایت ها داشته اند که به نوبه خود قابل تقدیر است اما نگرانی آنجاست که هرچه محدودیت ها و سختگیری ها بیشتر می شود، گرانندگان مراکز شرط بندی آنلاین، ابتکار بیشتری برای فرار از این محدودیت ها به خرج می دهند و راه های تازه تری برای دور زدن قانون پیدا می کنند.
*این یک هشدار جدی است!
نگرانی بزرگتر وقتی شکل می گیرد که نشانه هایی از برقراری ارتباط بین سایت های شرط بندی با عوامل موثر در فوتبال مثل داور، بازیکن و مربی دیده می شود. این همان معضل بزرگی است که دوشنبه شب گذشته حسن اشجاری مربی شهرداری آستارا در برنامه فوتبال برتر به صراحت درباره آن صحبت کرد. بازیکن اسبق تیم ملی و استقلال از سایت هایی گفت که به شکلی آشکار روی سرنوشت یک بازی تاثیر می گذارند و به دلخواه خود نتایج را تغییر می دهند. این همان چیزی است که در دنیا به «مچ فیکسینگ» مشهور است؛ بازی هایی که نتایجش از پیش «فیکس» شده و مافیای شرط بندی هرچه تعیین کند، همان می شود.
اگر تا چند سال پیش شایعه ها و حرف و حدیث ها درباره تبانی در فوتبال ایران به «کارت به کارت کردن» و صرفاً یکی دو بازی خاص محدود می شد، امروز با خطر به مراتب جدی تری مواجه هستیم؛ سطح بالاتری از تخلف. اگر قبلاً عوامل باشگاه «الف» به داور یا مدافع باشگاه «ب» رشوه می دادند که نتیجه یک بازی تغییر کند، حالا مافیای بسیار پولدارتری به سراغ فوتبال ایران آمده که همزمان می تواند با چند عنصر از باشگاه «الف» و «ب» و «داور» ساخت و پاخت کند و کاری کند. برای سایت های غیرقانونی شرط بندی هیچ تفاوتی ندارد که تیم الف قهرمان شود یا هر تیم دیگری. بین بازی ال کلاسیکو با رقابت های لیگ دسته دوم ایران هم هیچ تفاوت معنی داری نیست. آن ها مشغول تجارت هستند....
امروز، در تابستان 99، هنوز بخش بزرگی از فوتبال ایران از این آفت مصون مانده و اغلب اتهاماتی که وارد می شود به لیگ های کم اهمیت تر معطوف شده. ولی هیچ تضمینی نیست که در سال های آینده این ویروس پیشروی نکند و مثل کرونا که بی سر و صدا به همه جا خزید، بالاترین سطح فوتبال ایران را تهدید نکند. در جنوب شرق آسیا، مالزی یکی از لیگ هایی است که بارها و بارها گرفتار شرط بندها شده. در سال 1994 میلادی 21 بازیکن و مربی مالزیایی به خاطر تبانی اخراج شدند، 58 بازیکن محروم شدند و 126 بازیکن مورد بازجویی قرار گرفتند. در سال 2012 میلادی 18 بازیکن محروم و یک مربی، مادام العمر از فعالیت منع شدند و 4 سال پیش نوبت به 5 بازیکن رسید که از فعالیت های فوتبالی محروم شوند. نکته تکان دهنده این بود که در میان بازیکنان متخلف، یک ملی پوش هم وجود داشت که به 2 سال زندان محکوم شد.
«مقابله با سایت های شرط بندی» و «نفوذ شرط بندها در پیکره فوتبال»، دو مقوله متفاوت و البته نزدیک به هم است که برای مقابله با هرکدام از آن ها باید رویکرد متفاوتی داشت. اینکه هزاران هزار ایرانی در سایت های شرط بندی آنلاین سرمایه خودشان را از دست بدهند، در جای خود باعث تاسف است اما تاسف عمیق تر وقتی است که این سایت ها، نتایج بازی های فوتبال را تعیین کنند. فوتبال ایران هنوز به سرنوشت فوتبال مالزی دچار نشده اما اگر اقدام هوشمندانه ای در این زمینه صورت نگیرد، چه بسا ویروس مالزی به جان فوتبال ما هم بیافتد.
