تکرار تجربه اردیبهشت در بورس
بازار سرمایه کشور دیروز هم برای پنجمین روز متوالی با فشار سنگین فروش مواجه شد و همزمان با بازگشایی شستا، شاخص کل بورس 89 هزار واحد افت کرد. این افت از نظر مقداری بیشترین مقدار افت روزانه بورس در 53 سال اخیر است و از نظر درصدی نیز با ثبت افت 4.7 درصدی، یکی از سنگین ترین سقوط های روزانه در تاریخ بورس رقم خورد.
ریزش مداوم، عرضه های سنگین و تلاش سهامداران برای نقدکردن دارایی خود و ذخیره سود، منجر به رخنه ترس در دل سهامداران، به خصوص تازه واردها شده است. موضوعی که البته در بازار سرمایه بارها رخ داده است و در این گزارش با بازخوانی ریزش اردیبهشت ماه یادآور شده ایم که این ریزش نیز به منزله سقوط ادامه دار بازار نیست و بورس به روال معمول و رشد منطقی باز خواهد گشت.
عملکرد ضعیف حقوقی ها و صندوق ها
دیروز هم در دقایق ابتدایی، عرضه و تقاضا متعادل بود اما به سرعت عرضه ها تشدید شد و بازار دوباره در صف فروش غلتید. اگرچه حقوقی ها در بسیاری از نمادهای شاخص ساز مثل ملی مس، هلدینگ خلیج فارس، شستا و ایران خودرو قدرت خرید نسبتا مناسبی نشان دادند و بعضا باعث بازشدن صف های فروش برخی از این سهم ها هم شدند اما برخی دیگر از حقوقی ها همانند تازه واردها رفتار کردند و بر حجم عرضه ها افزودند. برخی رسانه ها عرضه سنگین حقوقی در نماد مهم و شاخص ساز فولاد مبارکه در همان دقایق ابتدایی را عامل افزایش ترس بورس بازان و تشکیل صف های فروش دانسته اند. در نماد شپنا نیز حقوقی ها بیشتر از خرید، فروشنده بودند. گفتنی است عرضه حقوقی ها از اواخر تیرآغاز شد که مدت ها مانع از رشد بازار شد. عرضه سنگین حقوقی ها برای پیشگیری از رشد حبابی بازار منطقی است اما فروش برخی حقوقی ها در روزهای منفی، موجبات اعتراض و انتقاد اهالی بازار را فراهم کرده است. در همین خصوص برخی نیز خواستار مداخله صندوق تثبیت بازار و کمک به متعادل شدن بازار شده اند.
بازخوانی ریزش اردیبهشت بورس
اگرچه این نوع ریزش های بازار برای تازه واردها ممکن است عجیب و کم سابقه و دلهره آور باشد اما این ریزش ها منطبق با ماهیت بورس است. سهامداران تازه وارد به خاطر ضرر سنگین 20-30 درصدی طی یک ماه تلاش می کنند از ضرر خود بکاهند و قدیمی ترها هم ترجیح می دهند در این فضای سنگین، سود خود را ذخیره کنند. لذا حجم صف های فروش در هر روند نزولی سنگین، بیشتر و بیشتر می شود تا جایی که نشانه های بازگشت ظاهر شود.
اتفاقا وقتی بازار به صورت یکدست و هیجانی افت می کند، قیمت در برخی نمادهای بنیادین سریع تر به محدوده جذاب نزدیک و منجر به بازگشت بازار می شود. با این حال همه ترجیح می دهند از این بازار خارج و در زمان بازگشت دوباره وارد شوند. تب خرید مناسب در دقایق ابتدایی معاملات در سه روز اخیر نشان از آن دارد که بخشی از بازار انتظار بازگشت سریع را دارد. موضوعی که اگر با حمایت حقوقی ها همراه شود می تواند بورس را متعادل کند. دقیقا همین اتفاق (ریزش سنگین) در اردیبهشت امسال هم رخ داد و طی سه هفته تا اوایل خرداد ادامه یافت. آن موقع نیز بسیاری از سهم های بزرگ شاخص ساز روزهای متوالی صف فروش بودند. شاخص کل هم از یک میلیون و 50 هزار واحد تا حدود 900 هزار واحد سقوط کرد. شاخص حدود 15 درصد افت کرد اما برخی نمادهای بزرگ بیش از 30 درصد سقوط کردند. اکنون نیز شاخص به همان میزان افت کرده است.
حمایت ها از بورس در دولت و مجلس
ریزش بورس در حالی رخ داد که به مرور دولت و نمایندگان مجلس هم نگران شده اند و در حال ارسال سیگنال های حمایتی هستند. دیروز رئیس جمهور اشاره ای ضمنی به اختلافات وزارت اقتصاد و نفت که آغاز روند ریزشی فعلی بورس را رقم زد ،کرد و گفت: کارشناسان بازار سرمایه نوسانات تصحیح کننده در بورس را امری عادی و طبیعی می‌دانند اما در عین حال باید از ناهماهنگی در اظهارنظرها و اقدامات اجتناب شود.در همین حال ناصر موسوی لارگانی، عضو هیئت رئیسه و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: اتفاقاتی که در بازار بورس در حال رقم خوردن است، عادی نیست. دولت باید جواب منطقی برای این وضعیت داشته باشد. نمی‌شود سهامداران خرد را که عمدتا قشرهای عادی مردم هستند به بورس کشاند و تا 30 درصد سرمایه آنان را پودر کرد. در مجلس و کمیسیون اقتصادی پیگیر موضوع خواهیم بود. همزمان دیروز مجلس نیز با ماده یک لایحه افزایش سرمایه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار یا فرابورس ایران از طریق صرف سهام با سلب حق تقدم با 153 رأی موافق، 31 رأی مخالف، 12 رأی ممتنع موافقت کردند که طبق آن شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران یا فرابورس که مالکیت بیش از ۵۰ درصد آن ها در اختیار دولت قرار دارد، موظف به عرضه سهام خود شدند.
