مرگ یک کودک به دلیل خفگی در آب و قطع عضو کودکی دیگر به دلیل اینکه «گاندو» به او حمله کرده بود، طی روزهای گذشته سبب شد یک بار دیگر توجهها به سمت سیستان و بلوچستان جلب شود. استانی که نمونه عینی محرومیت است و در تمام سالهای گذشته شاهد کمترین رسیدگیها بوده، طوری که اگر قرار باشد تمام کمتوجهیها به این استان لیست شود طوماری از مشکلات چند ده ساله نوشته میشود که بسیاری از آنها هیچ پیشرفتی نداشتهاند.
داستان مرگ «زینب پورغلامی» به یکی از همان مشکلات چندین ساله برمیگردد که گویی ارادهای برای حل آن وجود نداشته است. اگر طی ۷ سال گذشته لوله آبی که از وسط رودخانه سرباز عبور کرده است، به درستی ایمنسازی میشد یا اینکه به روی پل منتقل میشد امروز «زینب» کنار خانوادهاش بود.
انتشار تصویر پیکر بدون جان «زینب پورغلامی» دختر ۸ ساله ساکن روستای «جکیگور» از توابع بخش «پیشین» در استان سیستان و بلوچستان با واکنشهای بسیاری همراه بوده، شبکههای مجازی و رسانهها حالا همگی از زینبی صحبت میکنند که به دلیل قطع بودن آب در روستای محل زندگیاش به مانند بسیاری دیگر از کودکان و زنان آن روستا به رودخانه زد، رودخانهای که قرار بود از آن برای ادامه حیات آب بیاورند، حالا او را سیراب کرد و حیات را از «زینب» گرفت. دختر ۸ ساله غرق شد، تا یک بار دیگر پشت گوشاندازیها و اهمالکاریها سبب شود خانوادهای عزیزی را از دست بدهد، حالا به نظر میرسد شاید سرنوشت حیات این کودک به سرنوشت یک انتقال لوله وابسته بوده است؛ انتقالی که اگر انجام نشود زینبهای زیادی در آن رودخانه غرق خواهند شد.
ماجرای انتقال لوله چیست؟
آب شرب برای روستای «جکیگور» توسط لولهای که حدود بیست کیلومتر با این روستا فاصله دارد تامین میشود. «رحمت حسامی» دهیار این روستا در این باره میگوید: «روستای جکیگور با شهر «پیشین» ۲۶ کیلومتر فاصله دارد، یک خط لوله ۲۰ کیلومتری از یک چاه آب، برای تامین آب شرب جکیگور کشیده شده است که تقریباً حدود ۱۲ سال است این مسیر آبرسانی برای روستا به مرجله اجرایی رسیده است. اما مشکل اساسی که وجود دارد بخشهایی از این خط انتقال آب از داخل رودخانه سرباز عبور میکند که چیزی حدود ۱۰۰ الی ۱۲۰ متر میشود، در نظر بگیرید که اینجا آبراهه کوچکی نیست، رودخانه خیلی بزرگی هست.»
حسامی در خصوص عبور لوله آب از داخل رودخانه و مشکلی که برای اهالی جکیگور ایجاد کرده است، ادامه میدهد: «با هر بار بارندگی که هر دو یا سه ماه میبارد، این لوله بر اثر سیل و فشار رودخانه صدمه میبیند و شکسته میشود و اهالی اینجا با قطعی آب چند روزه مواجه میشوند بنابراین مجبورند برای تامین آب به لب رودخانه بروند.»
این طور که به نظر میرسد سرنوشتی که برای «زینب» به وقوع پیوسته است به دنبال همین قطعی چند روزه آب در مرتبه آخر بوده است. آنطور که دهیار جکیگور میگوید: «این قطعیها معمولا هر چند ماه اتفاق میافتد و تنها راه پایان دادن به چنین وضعیتی خارج کردن لوله انتقال آب از درون رودخانه است.»
تکرار سرنوشت زینب برای دیگران
حسامی درباره حل مشکل قطعی آب با اشاره به غرق شدن «زینب» در این رودخانه بیان میکند: «تنها راه حل برای ریشهکن کردن این مشکل آن است که لوله انتقال آب به روستا از رودخانه خارج شود و از روی پلی که وجود دارد عبور کند، در غیر این صورت مانند گذشته هر دو یا سه ماه آب برای روستا قطع میشود و ممکن است دختری مانند «زینب» به خاطر تامین آب، داخل رودخانه برود و غرق شود. حالا خانواده او تا زنده هستند باید زجر بکشند. الان روحیه خانواده زینب به شدت پایین است یا بهتر است بگویم داغون شدهاند. اگر این مشکل حل نشود ما باز هم شاهد اتفاقی که برای زینب افتاد، خواهیم بود.»
دهیار روستای جکیگور در پاسخ به پرسشی درباره اینکه چند وقت هست که این مشکل برای اهالی روستا وجود دارد و آیا پیگیریها از سمت دهیاری روستا انجام شده است؟ عنوان میکند: «من شنیدهام که بعضیها گفتهاند دهیاری روستا هیچ اقدامی نکرده است، اول اینکه این مشکل را آیا دهیاری باید حل کند یا اداره آب؟، اما غیر از این ما همه مکاتبات لازم را برای فرماندار و اداره آب انجام دادهایم که تا به امروز نتیجهای نداشته است. این مشکل از قبل هم بوده است؛ اما خودِ من که ۷ سالی میشود دهیار جکیگور شدهام با این مشکل آبرسانی برای روستا روبهرو هستم. کسانی که این مشکل به آنها مربوط میشود پای کار نمیآیند و کار را انجام نمیدهند.»
او ادامه میدهد: «من خودم واقعاً ماندهام که انتقال یک لوله از داخل رودخانه به روی پل چقدر زمان میبرد یا اینکه چه کار بزرگی است که بعد از ۷ سال هنوز درست نشده و نمیشود. چیزی حدود ۱۰۰ متر یا بیشتر لوله از داخل رودخانه عبور کرده که باور کنید انتقال این صد متر کار خاصی نیست که این همه طولانی شده است؛ تمامی قطعی آب در همه این سالها از همین محدودهای هست که لوله از داخل رودخانه عبور کرده است.»
ماجرای تلخ تکراری
اینطور که به نظر میرسد مشکلات کمبود یا عدم تامین آب برای روستاهای سیستان و بلوچستان مانند گذشته همچنان قربانی میگیرد. «نوید برهانزهی» فعال اجتماعی در آن منطقه با انتشار نام «زینب پورغلامی» در حساب توئیتری خودش به عنوان آخرین قربانی غرق شدن کودکانی که به دنبال تامین آب برای خانواده به دل رودخانهها زدهاند، از اسامی ۷ کودک زیر ۱۵ سال دیگر هم نام میبرد که همگی سرنوشتی مانند زینب داشتهاند، و اینها جدا از کودکانی هست که طعمهای برای «گاندو»ها میشوند.
طی روزهای گذشته حمله یک گاندو به کودکی هشت ساله در سیستان و بلوچستان سبب شد تا دست او قطع شود. با گذشت چند روزی از قطع شدن آب روستایی به نام «هوتگت»، «امیرحمزه» به همراه مادر خود برای شستن لباسها به کنار رودخانه میرود، او که چند متری از مادرش فاصله گرفته بود، بیخبر گاندو به او حمله میکند، حملهای که سبب قطع شدن دست «امیرحمزه» میشود. شاید اگر مادرش و زنان دیگری که کنار رودخانه بودند به موقع به کمکش نمیآمدند او امروز به جای قطع شدن دستش از مچ، جان خود را از دست داده بود. اتفاق مشابهی که سال گذشته برای «حوای» ۱۰ ساله هم اتفاق افتاد و یک دست او هم قطع شد. در این باره «برهانزهی» با اشاره به تکرار شدن حوادث مشابه برای کودکان در حساب توئیتری خودش نوشته است که «به روستاهای سیستان آب برسانید قبل از آنکه کودکانی دیگر قربانی شوند.»