روزنامه واشنگتن پست در گزارشی درباره رویکرد چین در قبال انتخابات ریاست جمهوری نوامبر آتی در آمریکا مینویسد: «این مساله اخیرا بعد از آن بروز پیدا کرد که ویلیام آر. اوانینا، مقام ارشد جامعه اطلاعاتی آمریکا که ناظر بر امنیت انتخابات است در بیانیهای اظهار کرد، رهبران چین ترجیح میدهند ترامپ که از نظر آنها غیرقابل پیش بینی است، از ریاست جمهوری آمریکا کنار برود.
ژو فنگ، مدیر روابط بینالمللی در دانشگاه نانجینگ اظهار کرد: دولت ترامپ بسیار احساسی و وحشی عمل میکند.
اما چندان قطعی هم نمیتوان گفت که چین بایدن را به ترامپ ترجیح میدهد.
ترامپ با وجود اعمال فشار بر پکن با مجموعه مداومی از سیاستهای مجازات کننده که در طول ۴۰ سال روابط رسمی آمریکا و چین تحت دولتهای مختلف جمهوریخواه و دموکرات سابقه نداشتهاند، به نحوی فرصتی را هم برای شی جینپینگ، رئیس جمهور چین در عرصه جهانی و سیاست داخلی به وجود آورد.
شی جینپینگ که تا قبل از این در داخل از بابت کندی رشد اقتصاد و نارضایتی عمومی از حزب کمونیست تحت فشار قرار داشت، توانسته تقصیر همه مشکلات چین را به گردن "سرکوب" واشنگتن بیندازد و خودش را مدافع در برابر قلدری خارجی نشان دهد.
چین با وجود یک جنگ تجاری سخت با آمریکا امتیازات چندانی در قبال درخواستهای اساسی آمریکا از بابت حمایت بیشتر از حق مالکیت معنوی و کاهش نقش دولت در حمایت از شرکتهای چینی در رقابت تجاری واگذار نکرده است.
پکن در جبهه امنیت هم اختیارات جدید گستردهای برای خودش اعمال کرده و به نام شکست تهاجم آمریکا قوانین امنیت ملی پرمناقشه هنگ کنگ را هم اعمال کرده است. و پکن همچنان که ترامپ برای خارج کردن کشورش از نهادهای بینالمللی همچون سازمان بهداشت جهانی و تزریق بی اعتمادی به روابط واشنگتن با همپیمانانش از آسیا تا اروپا تلاش میکند، به دنبال فراهم کردن نقش برجسته تر و بزرگتر بینالمللی و فضای دیپلماتیک برای خود است.
پل هانلی، مدیر مرکز کارنگی-تسینگهوا در شهر پکن و مدیر سابق حوزه چین در شورای امنیت ملی آمریکا در دولتهای باراک اوباما و جورج دبلیو. بوش میگوید: یک بار یک استاد چینی به من گفت اگر ما بتوانیم همه کشورهای جهان را متقاعد سازیم تا متحد شده و به این ستونهای قدرت آمریکا آسیب وارد کنند باز هم به اندازه آسیبی که ترامپ تک نفره به این ستونها وارد کرد، موفق نخواهیم بود.
او ادامه داد: همه مقامهای ارشد چین با این دیدگاه برد و باختی موافق نیستند اما آنها قطعا تصدیق میکنند که ریاست جمهوری ترامپ مزایایی برای آنها دارد.
چینیها دریافتهاند که ترامپ شخصا در قبال یک سری مسائل ارضی کلیدی که برای حزب کمونیست چین جزو منافع ملی محوری هستند، اهمیت چندانی قائل نبوده و یا به اندازه دیگر عناصر تندروی دولتش از آنها آگاهی ندارد. این ارزیابی را اخیرا کتاب افشاگر جان بولتون، مشاور امنیت ملی سابق ترامپ تایید کرد، زمانی که در کتابش صحنهای را در کاخ سفید شرح داد که در آن ترامپ اهمیت راهبردی تایوان را با نوک یک خودکار شارپی مقایسه کرد.
هانلی تاکید کرد: این تفکر که مهمترین شخص در نظام آمریکا واقعا اهمیتی به تایوان، هنگ کنگ، سین کیانگ یا تبت نداده و سگی است که بیشتر پارس میکند تا گاز بگیرد، به معنی دریچه یک فرصت راهبردی برای چین با هدف حصول پیشرفت برای خود در این مسائل در دور دوم ریاست جمهوری ترامپ است.
با این حال دیدگاه بخش تجاری چین که شدیدا مورد حمله دولت ترامپ قرار گرفته، بسیار متفاوت است. شرکتهای حوزه تکنولوژیهای پیشرفته چین به شکلی ویژهتر از ترامپ ضربه خوردهاند و تحریمهای او علیه شرکت عظیم سخت افزاری هوآوی و شرکت تنسنت که فعال در حوزه شبکههای اجتماعی است در بردارنده تهدید فلج کردن این شرکتهای کلیدی است.
گائو ونبو، یک محقق دانشگاه تکنولوژی چین جنوبی اخیرا در مقالهای نوشت که پیروزی بایدن در انتخابات آمریکا هر چند که فرصتهایی اقتصادی برای چین فراهم میکند اما همچنین ریسکهایی را هم برای آن دارد.
او نوشت: تلاشهای بایدن در پیش زمینه رقابت ابرقدرتی چین و آمریکا برای بازسازی ائتلافهای کشور خودش و تقویت جایگاه رهبری جهانی آمریکا در عین حال در بردارنده ریسکها و چالشهایی هم هست.
دستور کار حزب دموکرات آمریکا برای انتخابات پیش رو بازتاب این اتفاق نظر دو حزبی رو به رشد در آمریکا است مبنی بر این که این کشور باید خط مشی سرسختانهای در قبال چینی که در حال قوی شدن است، بگیرد. اما این به میزان چشمگیری تندی کمتری نسبت به ادبیات دولت ترامپ درباره چین دارد.
با نزدیک شدن موعد برگزاری انتخابات آمریکا، چین در مدت اخیر محدودیتی بیشتری برای مطرح کردن ادبیات تهاجمی علیه آمریکا و کشورهای دیگر پیدا کرده است.
ژو، استاد دانشگاه نانجینگ که گاهی به دولت چین مشاوره میدهد، اظهار کرد، یک دوره چهار ساله دیگر ریاست جمهوری ترامپ میتواند دو کشور را در یک جنگ سرد جدید فرو ببرد. اما به گفته او، پکن باید همچنین آماده طرح پیشنهادهایی جدی در صورت پیروزی بایدن باشد.
او تاکید کرد: پکن باید هر گونه توهم درباره اینکه با ریاست جمهوری بایدن همه چیز اتوماتیک تغییر خواهد کرد را کنار بگذارد اما پکن باید این آمادگی و شناخت را در خصوص اینکه چه تلاشهایی را میتواند در پیش بگیرد پیدا کند. دولت بایدن همچنین به ما باید نوعی دلگرمی برای آمدن به پای میز مذاکره بدهد.»